Η έντονη σεισμική δραστηριότητα την τελευταία εβδομάδα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, στην περιοχή της Ανύδρου, έχει ξυπνήσει μνήμες από το πιο μακρινό αλλά και πιο πρόσφατο παρελθόν και έχει αναζωπυρώσει σενάρια για ηφαιστειακή έκρηξη ενώ, λόγω των τεκτονικών σεισμών που καταγράφονται κατά δεκάδες τις τελευταίες ημέρες, οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο ισχυρού σεισμού και τσουνάμι. Αρκετοί κάτοικοι της Σαντορίνης εγκαταλείπουν το νησί με ό,τι μέσον βρίσκουν διαθέσιμο, ενώ διάχυτη είναι η ανησυχία στους ντόπιους που έχουν επιλέξει να παραμένουν στις εστίες τους. Μέχρι στιγμής όπως ξεκαθαρίζουν οι σεισμολόγοι και οι ειδικοί ερευνητές, οι σεισμοί είναι τεκτονικοί και όχι ηφαιστειακοί ενώ δεν θεωρούν ότι έχουν σχέση με το ρήγμα της Αμοργού, το οποίο, το 1956, έδωσε σεισμό που «ακούμπησε» τα 7,8 Ρίχτερ, τον μεγαλύτερο σεισμό των τελευταίων 200 ετών στη Μεσόγειο ενώ ακολούθησε τσουνάμι όπου το ύψος των κυμάτων ξεπέρασε τα 20 μέτρα.
Το Insider.gr απευθύνθηκε στον Δρ. Χρήστο Ευαγγελίδη, Διευθυντή Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο οποίος ανέλυσε την τρέχουσα κατάσταση και έκανε μια εκτίμηση για τη συμπεριφορά που είθισται να έχουν τέτοια φαινόμενα. «Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη δύο διαφορετικά φαινόμενα. Το ένα έχει ξεκινήσει από το Σεπτέμβριο στην Καλντέρα της Σαντορίνης και αφορά στη μικροσεισμική δραστηριότητα στην θαλάσσια περιοχή βόρεια της Καμένης και ΝΑ της Θηρασιάς όπου καταγράφονται πολλοί μικροί σεισμοί. Συγχρόνως, παρατηρείται ανύψωση των γύρω χερσαίων περιοχών κατά 4 εκατοστά ως τώρα, ένα φαινόμενο που είχαμε δει και το 2011- 2012 όπου είχε καταγραφεί η ηφαιστειακή έξαρση η οποία οδήγησε σε ανύψωση κατά 14 εκατοστά. Τότε, το φαινόμενο εξασθένησε χωρίς να σημειωθεί έκρηξη. Το ίδιο παρατηρείται και τώρα αλλά σε μικρότερο βαθμό, έχει γνωστοποιηθεί από το Ινστιτούτο Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) και το παρακολουθούμε και εμείς ανεξάρτητα (αξιοποιώντας τα διαθέσιμα σε όλους σεισμολογικά δίκτυα, κεραίες μικρομετακινήσεων GPS και δορυφορική συμβολομετρία για την παρακολούθηση των χερσαίων τμημάτων) ενώ έχουμε ενημερώσει και την πολιτική ηγεσία. Το δεύτερο φαινόμενο αφορά στη σεισμική δραστηριότητα έξω από το ηφαίστειο, στην περιοχή της Ανύδρου. Πρόκειται για ρήγματα που υπήρχαν και αναπτύσσονται στη διεύθυνση και τον προσανατολισμό που περιμέναμε. Η σεισμική δραστηριότητα δεν αφορά το ρήγμα της Αμοργού που είχε σπάσει και είχε δώσει σεισμό άνω των 7 Ρίχτερ. Και αυτό, επειδή, δεν θα μπορούσε μέσα σε τόσο μικρό διάστημα, σε μόλις λίγες δεκαετίες, να φορτιστεί και διαρρηχθεί εκ νέου. Η σεισμικότητα καλύπτει μια περιοχή πιο νοτιοδυτικά, προς την Σαντορίνη, όπου σημειώνονται δεκάδες σεισμοί της τάξεως των 4 Ρίχτερ χωρίς κύριο σεισμό».
Κληθείς να εκτιμήσει τη μελλοντική εξέλιξη του φαινομένου, ο κ. Ευαγγελίδης σημείωσε ότι «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ενός μεγαλύτερου σεισμού. Η περιοχή έχει δυναμικό για μεγαλύτερο σεισμό. Ωστόσο, όσο εκτονώνεται σε αυτή την τάξη μεγεθών, είναι καλό. Η περιοχή που είναι έτοιμη δυνητικά να διαρρηχθεί σπάει προοδευτικά και σιγά σε μικρότερα επιμέρους τμήματα και αυτό είναι κάτι που μπορεί να κρατήσει καιρό. Δεδομένου ότι η Σαντορίνη αποτελείται από χαλαρούς σχηματισμούς όπου παρατηρούνται και κατολισθητικά φαινόμενα και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν αποκλείεται και ένας μεγαλύτερος σεισμός καλό θα είναι ο κόσμος να τηρήσει τα προληπτικά μέτρα που έχουν προταθεί».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο στην Ανάφη όσο και στην Αμοργό, το Αστεροσκοπείο Αθηνών έχει τοποθετήσει επιπλέον σταθμούς για την παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει τοποθετήσει σταθμό στην Άνυδρο ενώ μέσα στην εβδομάδα τοποθετείται και στην Ίο και συγχρόνως αναβαθμίστηκαν οι σταθμοί σε περιοχές όπως η Θήρα και η Θηρασιά για την καλύτερη παρακολούθηση. Μέχρι στιγμής τα στοιχεία κατατείνουν στο ότι πρόκειται για περισσότερα ρήγματα και όχι για ένα ενιαίο.
Παρατείνονται τα προληπτικά μέτρα – Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες
Εν μέσω της διάχυτης ανησυχίας για την εκδήλωση ενός ισχυρού σεισμού παρατείνονται τα προληπτικά μέτρα σε Θήρα, Ανάφη, Ίο και Αμοργό ενώ οι αρμόδιες επιτροπές (Μόνιμη Eπιστημονική Eπιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ), συνεδριάζουν εκ νέου την Τετάρτη το πρωί.
Μέχρι στιγμής, έχει αποφασιστεί να παραμείνουν κλειστά τα σχολεία έως και την Παρασκευή 07/02/2025 σε Θήρα, Ανάφη, Ίο και Αμοργό, ενώ οι πολίτες θα πρέπει:
- να αποφεύγουν τις μεγάλες συναθροίσεις εντός κτιρίων
- να αποφεύγουν την προσέγγιση σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, να αποφεύγουν την πρόσβαση και παραμονή στα λιμάνια Αμμουδίου, Αρμένης, Κόρφου και Παλαιού Λιμένα Φηρών
- να προχωρήσουν σε άρση επικίνδυνων στοιχείων μη δομικής τρωτότητας στα κτίριά τους (βαριά επικρεμάμενα αντικείμενα, ψευδοροφές κλπ) και στο άδειασμα των υδάτων στις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες)
- να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους μέσα στον αστικό ιστό και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις και είναι πιθανόν να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα
- να υπάρχει άμεση απομάκρυνση από τις παράκτιες περιοχές, σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης.
