Ροή
Για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου μιλά ο Dr. Κώστας Ανδριοσόπουλος, καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Ενεργειακής Οικονομίας στο ESCP Europe Business School στο Λονδίνο, διευθυντής του κέντρου ενεργειακής διοίκησης Research Centre for Energy Management (RCEM) και πρόεδρος της Ελληνικής Δεξαμενής Σκέψης για την Ενεργειακή Οικονομία (ΗΑΕΕ), η οποία αποτελεί το ελληνικό παράρτημα του Διεθνούς Συνδέσμου Ενεργειακής Οικονομίας (ΙΑΕΕ).
Πρόσφατα, συμμετείχατε εκπροσωπώντας την ΗΑΕΕ σε ένα workshop το οποίο διοργανώθηκε στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας με θέμα το μετασχηματισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Βλέπουμε ότι και η Σαουδική Αραβία, η χώρα με τα πετρέλαια, έχει παρόμοια προβλήματα με την Ελλάδα. Επιχειρείται και εκεί το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας….
Παρευρέθηκα στη συγκεκριμένη εκδήλωση ύστερα από κυβερνητική πρόσκληση από το Ενεργειακό Κέντρο Ερευνών του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας στο Ριάντ. Εκεί, συζητήθηκε πώς θα αντιμετωπιστούν οι εξελίξεις στην αγορά του ηλεκτρισμού με βάσει τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα. Οι εξελίξεις όπως συμβαίνουν στην ΕΕ πλησιάζουν και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Γίνονται συζητήσεις για το γνωστό unbundling, δηλαδή το διαχωρισμό μεταξύ της προμήθειας και των δικτύων ενώ τους ενδιαφέρει το πώς θα μπορέσουν να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις ακόμη και στη δική τους την περίπτωση. Όλα αυτά συζητήθηκαν σε έναν κλειστό κύκλο . Υπάρχουν πολλά τέτοια θέματα. Υπάρχει διεθνής εμπειρία από παραδείγματα άλλων ευρωπαϊκών η αμερικάνικων ή δυτικών περιπτώσεων, την οποία ως ΗΑΕΕ την μεταφέραμε και στο Ριάντ.
Τι προκλήσεις διακρίνετε για την αγορά από το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα;
Οι αλλαγές αυτές επιβάλλουν ένα δύσκολο επιχειρηματικό καθεστώς τόσο για τη ΔΕΗ αλλά και για τους άλλους παίχτες στην αγορά, τους ανεξάρτητους παραγωγούς και προμηθευτές που έχουν εισέλθει σ την αγορά γιατί δεν είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να λειτουργήσουν. Σίγουρα όμως θα υπάρξουν ευκαιρίες όπως έχουμε δει σε όλες τις άλλες δυτικές αγορές στις οποίες έχει γίνει η απελευθέρωση. Έχουμε δει πολλές εταιρείες να κάνουν είσοδο στο χώρο μόλις έσπαγε το εκάστοτε μονοπώλιο αλλά μετά από κάποια χρόνια υπήρξε μια συγκέντρωση ενός συγκεκριμένου αριθμού παιχτών έτσι ώστε να είναι πιο βιώσιμοι οι ίδιοι στο νέο σκηνικό το οποίο έχει δημιουργηθεί.
Παρόμοιες εξελίξεις έχουμε και στον κλάδο του φυσικού αερίου. Έχουμε το άνοιγμα της αγοράς, νέα έργα διεθνούς ενδιαφέροντος στα οποία εμπλέκεται και η Ελλάδα και βέβαια την απαίτηση για αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τη λιανική….
Από 1/1/2018 θα έχουμε και το άνοιγμα της λιανικής αγοράς καθώς για τους βιομηχανικούς πελάτες το άνοιγμα της αγοράς έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια. Τώρα είμαστε στη φάση που θα ανοίξει πλήρως η αγορά και για τη λιανική . Τον ανταγωνισμό που έχουμε δει τον τελευταίο καιρό στο ρεύμα, βλέπουμε να εντατικοποιείται και στο κομμάτι του φυσικού αερίου. Σε συνδυασμό με την προηγούμενη τοποθέτησή μου για την αγορά του ηλεκτρισμού, θα ήθελα να αναφέρω ότι και η ΔΕΗ βλέπει το κομμάτι του φυσικού αερίου ως μια από τις νέες δραστηριότητες στις οποίες θα πρέπει να μπει αρκετά δυναμικά. Αυτό όπως καταλαβαίνετε θα αλλάξει ιδιαίτερα το επιχειρηματικό τοπίο στην Ελλάδα. Έχουμε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης και της ΔΕΠΑ, η οποία μέχρι τώρα ήταν ο κυρίαρχος παίχτης στο κομμάτι του φυσικού αερίου αλλά πλέον βλέπουμε και άλλους ενεργειακούς ομίλους να μπαίνουν σε αυτό το κομμάτι. Μιλάμε όχι μόνο για τη λιανική αλλά και για τη χονδρική ακόμη και για τις εισαγωγές φυσικού αερίου είτε μέσω LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) είτε με ποσότητες οι οποίες είναι διαθέσιμες μέσω αγωγού. Το τοπίο αλλάζει δραματικά τόσο στο ρεύμα όσο και στο φυσικό αέριο, το οποίο είναι στο επίκεντρο των εξελίξεων όσον αφορά ειδικά το 2018.
Σε πρόσφατο συνέδριο που έκανε η ΗΑΕΕ στο Λονδίνο διαπιστώθηκε και το διεθνές ενδιαφέρον για επενδύσεις από ξένους ομίλους στην Ελλάδα. Η αμερικανική Tellurian για παράδειγμα, στο πλαίσιο του συνεδρίου, εξέφρασε ενδιαφέρον να επενδύσει στη χώρα μας. Θα μας πείτε κάτι για αυτό;
Βεβαίως, η Tellurian είναι μια από τις αμερικάνικες εταιρείες η οποία προωθεί ένα δικό της project για υγροποίηση φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την πώλησή του στον υπόλοιπο κόσμο. Είχαμε και στο παρελθόν το ενδιαφέρον από άλλη αμερικάνικη εταιρεία, τη Cheniere, η οποία είναι και η πρώτη αμερικάνικη εταιρεία η οποία εξήγαγε φυσικό αέριο από την Αμερική υπό τη μορφή LNG. Και οι δύο αυτές εταιρείες μαζί με κάποιες ευρωπαϊκές βλέπουν με πάρα πολύ θετικό μάτι το project της Αλεξανδρούπολης (τη μονάδα αεριοποίησης, το FSRU όπως λέγεται το πλωτό project). Αυτό συμβαίνει επειδή πιστεύουν ότι μπορούν να βρουν καταρχήν μία δίοδο και εναλλακτικούς αγοραστές σε μια περιοχή η οποία είναι αρκετά κλειστή για άλλους ανταγωνιστές. Μιλάω για την περιοχή των Βαλκανίων, για τις άλλες χώρες οι οποίες βρίσκονται βόρεια της Ελλάδος (Βουλγαρία, Σερβία), οι οποίες δεν προμηθεύονται αυτή τη στιγμή άλλο αέριο πλην του ρωσικού το οποίο έρχεται μέσω αγωγού από την Ουκρανία. Το project της Αλεξανδρούπολης θα δώσει τη δυνατότητα και στους δυνητικούς αγοραστές σε αυτές τις χώρες των Βαλκανίων να διαφοροποιήσουν λίγο και τις πηγές προμήθειας. Γενικότερα, το LNG έχει αλλάξει δραματικά την αγορά φυσικού αερίου παγκοσμίως με αιχμή του δόρατος την Αμερική λόγω της πολύ φθηνής παραγωγής ειδικά μέσω του σχιστολιθικού αερίου , το οποίο έχουν τη δυνατότητα να το παράξουν σε πολύ χαμηλή τιμή και μετά αφού το υγροποιήσουν να το μεταφέρουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Βλέπουμε μια μεγαλύτερη εμπορευσιμότητα του αερίου κατ’ αναλογία όπως συμβαίνει στις αγορές του πετρελαίου, κάτι που καθίσταται δυνατόν μέσω των καραβιών που μεταφέρουν LNG και μέσω των μονάδων υγροποίησης (από εκεί που εξάγεται το αέριο ) και των μονάδων αεριοποίησης (εκεί που μπορούν να δεχθούν αυτό το αέριο). Τα κόστη έχουν πέσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια και ένας από τους τρόπους εισαγωγής αερίου με τη μορφή LNG γίνεται με αυτές τις πλωτές μονάδες (όπως είναι και το προτεινόμενο project στην Αλεξανδρούπολη). Αυτές οι μέθοδοι ρίχνουν το κόστος μέχρι και 3 και 4 φορές σε σχέση με τα παραδοσιακά terminals, τα οποία βρίσκονται στην ξηρά.
Δείτε εδώ το βίντεο της συνέντευξης.
Λίγα λόγια για την ΗΑΕΕ
Η Ελληνική Δεξαμενή Σκέψης για την Ενεργειακή Οικονομία (ΗΑΕΕ) είναι η Ελληνική θυγατρική του Διεθνούς Συνδέσμου Ενεργειακής Οικονομίας (ΙΑΕΕ). Είναι ένας μη κερδοσκοπικός ερευνητικός και επαγγελματικός οργανισμός, που ενεργεί ως ένα διεπιστημονικό φόρουμ για την ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών μεταξύ των εμπειρογνωμόνων στο θέμα της ενέργειας.
Ιδρύθηκε το 2015 στην Ελλάδα, και έχει έναν παγκόσμιο προσανατολισμό, καλωσορίζοντας τη συμμετοχή ερευνητών και επαγγελματιών από όλο τον κόσμο, οι οποίοι ενδιαφέρονται για θέματα συναφών με την οικονομία, το περιβάλλον και την ενέργεια.
