Ένα από τα οικονομικότερα προγράμματα χρυσής βίζας σε ολόκληρη την Ευρώπη διαθέτει η χώρα μας χωρίς παρόλα αυτά να επιτυγχάνει την αντίστοιχη προσέλκυση επενδύσεων. Αν και η ελληνική «χρυσή βίζα» αποδεκνύεται η φθηνότερη της γηραιάς ηπείρου, έχουν εκδοθεί μόλις 1.326 άδειες διαμονής από το 2013 που έχει ξεκινήσει το εν λόγω πρόγραμμα.
Τι εστί όμως χρυσή βίζα (Golden Visa); Το κάθε κράτος που υλοποιεί το πρόγραμμα της χρυσής βίζας ανταλλάσσει θα έλεγε κανείς την ελεύθερη είσοδο στη χώρα και ανά περιπτώσεις την υποκοότητα με την αγορά ενός ακινήτου ή την πραγματοποίηση άλλου είδους επένδυσης εντός των συνόρων αυτής. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι επενδυτές πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν ένα ακίνητο εντός Ελλάδας αξίας 250.000 ευρώ και με τον τρόπο αυτό να «αγοράσουν» μαζί και την άδεια εισόδου στη χώρα μας και κατ’ επέκταση στην Ευρώπη για πέντε χρόνια. Το ελληνικό πρόγραμμα δεν απαιτεί από τους επενδυτές να μένουν στην χώρα, παρά μόνο αν θελήσουν να λάβουν ελληνική υπηκοότητα όπου θα πρέπει να ζουν εδώ για τουλάχιστον επτά χρόνια.
Παρότι πολλά κράτη διαθέτουν το συγκεκριμένο πρόγραμμα με διαφορετικές παροχές το καθένα, οι χρυσές βίζες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας της Μάλτας της Ελλάδας και της Κύπρου τιτλοφορούνται ως πολλά υποσχόμενες χωρίς όμως να είναι όλες το ίδιο επιτυχημένες από άποψη εσόδων και απήχησης. Ο λόγος έχει να κάνει κυρίως με τις παροχές της καθεμιάς.
Λετονία: Μια από τις φθηνότερες χρυσές βίζες της Ευρώπης
Στα ίδια επίπεδα από άποψη ακινήτων αλλά σε οικονομικότερα από άποψη επενδύσεων κινείται η Λετονία, η οποία διαθέτει με την σειρά της μια από τις φθηνότερες χρυσές βίζες ενώ το πρόγραμμα επενδύσεων μεταναστών στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται άκρως επιτυχημένο. Σύμφωνα με το πρόγραμμα χρυσής βίζας της Λετονίας, κάθε πολίτης μπορεί να επενδύσει 80.000 ευρώ σε κάποια επιχείρηση ή 250.000 ευρώ για την αγορά ενός ακινήτου για να λάβει άδεια παραμονής έως και πέντε έτη.
«Αυτό που διακυβεύεται είναι το πιο σημαντικό και ευαίσθητο απόφαση έκανε οποιαδήποτε πολιτική κοινότητα αντιμετωπίζει: πώς να καθορίσει ποιος ανήκει, ή θα έπρεπε να ανήκουν, μέσα στον κύκλο της τα μέλη,» λέει.
Κυπριακή υπηκοότητα με 2 εκατ. ευρώ
Η Κύπρος προσφέρει δύο προγράμματα χρυσής βίζας μέσω επενδύσεων σε ακίνητα. Ένα αφορά στη μόνιμη κατοικία, και ένα στην ιθαγένεια.
Στην πρώτη περίπτωση οι υποψήφιοι θα πρέπει να επενδύσουν 300.000 ευρώ σε κάποιο ακίνητο για να αποκτήσουν άδεια παραμονής στη χώρα τόσο οι ίδιοι όσο και τα μέλη της οικογένειάς τους με την μόνη υποχρέωση να επισκέπτονται τη χώρα μια φορά κάθε δύο χρόνια. Πλεονέκτημα θεωρείται και η περιορισμένη γραφειοκρατία της κυπριακής δημοκρατίας : η άδεια παραμονής βγαίνει μέσα σε 2 μήνες.
Στην περίπτωση βέβαια της υπηκοότητας η Κύπρος υποχρεώνει τους ενδιαφερόμενους σε επένδυση που φτάνει τα 2 ή 2,5 εκατ. ευρώ. Η υπηκοότητα είναι έτοιμη μέσα σε έξι μήνες και έκτοτε οι κύπριοι πολίτες μπορούν να ταξιδεύουν, να εργάζονται και να σπουδάζουν ελεύθερα σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Επένδυση 300.000 σε κρατικά ομόλογα από την Ουγγαρία
50.000 ευρώ περισσότερα κοστίζει η χρυσή βίζα στην περίπτωση της Ουγγαρίας. Αγοράζοντας κανείς ακίνητο ή κρατικά ομόλογα αξίας 300.000 ευρώ αποκτά άδεια παραμονής για πέντε χρόνια μέσα σε 4 εβδομάδες και ταξιδιωτικό διαβατήριο για όλες τις χώρες εντός Σένγκεν. Η αίτηση ιθαγένειας μπορεί να εφαρμοστεί μετά από 8 χρόνια, αλλά υπό αυστηρές προϋποθέσεις συμπεριλαμβανομένου ενός τεστ γλώσσας.
Κρατικά ομόλογα με βίζα ανταλλάζει η Βουλγαρία
Επένδυση 511.000 περίπου ευρώ σε κρατικά ομόλογα απαιτεί και η Βουλγαρία για την χορήγηση βίζας. Το χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων επενδύεται για πέντε χρόνια και στο τέλος της πενταετούς περιόδου, το συνολικό ποσό θα επιστρέφεται στον επενδυτή χωρίς οποιουσδήποτε δεδουλευμένους τόκους. Οι επενδυτές ομολόγων στα προγράμματα παραμονής της Βουλγαρίας μπορούν να υποβάλουν αίτηση για Βουλγαρική υπηκοότητα μετά από πέντε χρόνια.
Ακίνητο 650.000 για μια χρυσή βίζα της Μάλτας
Επιτυχημένο πρόγραμμα παραχώρησης ιθαγένεια μέσω επενδύσεων με θετικά αποτελέσματα προσφέρει και Μάλτα. Το μικρό έθνος της Μάλτας πήρε φωτιά όταν ανακοίνωσε τα σχέδιά του πως θα επιτρέψει σε πλούσιους αλλοδαπούς να αποκτήσουν διαβατήριο για μια επένδυση 650.000 ευρώ χωρίς την υποχρέωση διαμονής. Παρότι το ποσό της επένδυσης είναι αρκετά υψηλό σε σχέση για παράδειγμα με αυτό της Ελλάδας, αποτελεί το χαμηλότερο για την απόκτηση ιθαγένειας κι όχι απλά άδειας παραμονής.
Παρά τα αρχικά σχέδια που προέβλεπαν την αύξηση των εσόδων και 3 εκατ. Ευρώ, οι αξιωματούχοι της ΕΕ απαίτησαν από το κράτος της Μάλτας να θεσπίσει την υποχρεωτική διαμονή ενός χρόνου στη χώρα ενώ αύξησε το ποσό της επένδυσης 1,15 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από τη σύνθεση της Λετονίας υπουργείο μετανάστευσης, της Λετονίας έχουν εκδοθεί 11.980 αδειών παραμονής σε αλλοδαπούς που αγόρασαν ακίνητη περιουσία στη Λετονία. Αυτοί οι αριθμοί είναι αρκετά συγκλονιστικές, όπως η Πορτογαλία εκδίδονται μόνο 3.409 άδειες διαμονής σύμφωνα με ακίνητη περιουσία (Πηγή: ΣΕΦ Πορτογαλία), Όλα τα οποία είναι πουθενά κοντά, από εκείνες της Λετονίας.
Ισπανική Χρυσή Βίζα με 500.000 ευρώ
Η Ισπανία ξεκίνησε το πρόγραμμα της χρυσής βίζας το 2013 ένα χρόνο πριν βγει από το μνημόνιο, το 2014. Σύμφωνα με τον νόμο οι πολίτες άλλων χωρών θα μπορούσαν επενδύοντας το ποσό των 500.000 ευρώ σε ακίνητη περιουσία μπορούν να αποκτήσουν οικογενειακή άδεια παραμονής στη χώρα. Η ισπανική χρυσή βίζα ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια, χωρίς να είναι απαραίτητο να ζει κανείς στην Ισπανία για να ανανεώσει ή να αναθεωρήσει την άδεια παραμονής. Μετά από πέντε χρόνια οι ιδιοκτήτες κατοικιών μπορούν να υποβάλουν αίτηση για μόνιμη κατοικία ενώ μετά από δέκα χρόνια όπου ζουν και εργάζονται στη χώρα μπορούν να αποκτήσουν ισπανική υποκοότητα.
Πορτογαλία : Το επιτυχημένο παράδειγμα χρυσής βίζας
Παρά το γεγονός ότι η προσωρινή άδεια παραμονής , η χρυσή βίζα, ανανεώνεται εύκολα χωρίς να χρειάζεται κανείς να διαμένει στην Ισπανία, η μόνιμη άδεια παραμονής ή η υπηκοότητα απαιτεί κάποιος να διαμένει και να εργάζεται στη χώρα γι αυτό και πολλοί προτιμούν την περίπτωση της Πορτογαλίας.
Το πρόγραμμα Χρυσής Βίζας της Πορτογαλίας έχει αποδειχτεί το πιο δημοφιλές της Ευρώπης, με τους επενδυτές να προσελκύονται από την ευελιξία και τα οφέλη που προσφέρει. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2012 και προωθείται ενεργά από την πορτογαλική κυβέρνηση. Οι πολίτες ξένων χωρών μπορούν με μια επένδυση ύψους 500.000 ευρώ σε ακίνητη περιουσία να αποκτήσουν άδεια διαμονής για την οικογένεια του συμπεριλαμβανομένων των παιδιών τους. Η χρυσή βίζα ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια με την μόνη υποχρέωση από πλευράς του αιτούντα να περάσει δύο εβδομάδες στην χώρα μέσα σε αυτό το διάστημα.
Μία από τις πιο ελκυστικότερες επιλογές που απορρέει από την Πορτογαλική βίζα είναι η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για μόνιμη κατοικία μετά από πέντε χρόνια και υπηκοότητα μετά από έξι χρόνια, χωρίς να χρειάζεται να διαμένουν στη χώρα. Παρότι βέβαια δεν απαιτείται η διαμονή στη χώρα θα πρέπει να αποδείξουν τους δεσμούς τους με τη χώρα περνώντας ένα βασικό τεστ γλώσσας. Λαμβάνοντας κανείς Πορτογαλική Ιθαγένεια αποκτά κι ένα δεύτερο διαβατήριο που του δίνει το δικαίωμα να ζει, να εργάζεται και να σπουδάζει οπουδήποτε στην ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες εντός Σένγκεν.
Μικρά τα οφέλη του ελληνικού προγράμματος
Η υψηλή φορολογία, η έλλειψη κινήτρων και κατάλληλου «προϊόντος», αλλά και η γραφειοκρατία, έχουν οδηγήσει το πολυδιαφημισμένο εγχώριο Πρόγραμμα Αδειών Διαμονής (Golden Visa) σε επενδυτές πολίτες τρίτων χωρών στο περιθώριο. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα από το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, τα οποία παρουσιάζονται από το Enterprise Greece, μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 2016 ο συνολικός αριθμός των νέων αδειών διαμονής που χορηγήθηκαν σε επενδυτές προερχόμενους από τρίτες χώρες για την αγορά ακινήτων έφτασαν τις 1.326.
Στις πρώτες χώρες στο επίπεδο των αδειών διαμονής συγκαταλέγεται η Κίνα. Οι Κινέζοι αξιοποίησαν περισσότερο από όλους το πρόγραμμα «Greek Golden Visa», αφού από τις 1.573 άδειες σε επενδυτές ακινήτων, εξασφάλισαν 664 άδειες. Στη δεύτερη θέση βρέθηκαν οι Ρώσοι με 348, ενώ στην τρίτη οι Αιγύπτιοι με 77. Ακολούθησαν ο Λίβανος με 73 χρυσές βίζες και η Ουκρανία με 67.
Ακόμα κι αν συμπεριληφθούν και οι άδειες που έχουν δοθεί στους συγγενείς των επενδυτών (συνολικά 3.809), πρώτη χώρα σε ληφθείσες άδειες παραμονής παραμένει η Κίνα με 1.580 άδειες. Ακολουθεί η Ρωσία με 787, το Ιράκ με 211, ο Λίβανος με 203 και η Αίγυπτος με 179.
Επιχειρώντας μία σύγκριση με την προσπάθεια της Πορτογαλίας να προσελκύσει ξένα κεφάλαια μέσω της παροχής «χρυσής βίζας» το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Από τον Οκτώβριο του 2012, που το αντίστοιχο πρόγραμμα «λανσαρίστηκε» στην Πορτογαλία, έως και τον εφετινό Μάρτιο έχουν εκδοθεί 3.165 άδειες, σύμφωνα με τις υπηρεσίες μετανάστευσης της χώρας, εκ των οποίων τις 2.457 έχουν πάρει Κινέζοι (σχεδόν πενταπλάσιος αριθμός έναντι αυτών που επέλεξαν τη χώρα μας). Συνολικά μαζί με τους συγγενείς των επενδυτών που έλαβαν άδεια διαμονής ο αριθμός φθάνει τις 8.006 άδειες.
Από τις 3.165 άδειες που εκδόθηκαν οι 2.991 αφορούν επενδύσεις σε ακίνητα, οι 169 συνδέονται με μεταφορά κεφαλαίων και 5 σχετίζονται με επενδύσεις που δημιούργησαν 10, ή περισσότερες, νέες θέσεις εργασίας. Τα συνολικά κεφάλαια που εισέρευσαν στην Πορτογαλία μέσω του προγράμματος της «χρυσής βίζας» την 4ετία 2012 - 2016 ανήλθαν σε 1,92 δισ. ευρώ εκ των οποίων 1,73 δισ. ευρώ αφορούσαν επενδύσεις σε ακίνητα.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν όταν οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα έχουν καταγράψει σημαντική μείωση της τάξης του 40% έως 45% τα τελευταία 7 χρόνια εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης και της οικονομικής κρίσης (στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας) και όταν οι αποδόσεις που προσφέρουν οι εξοχικές κατοικίες σε Μύκονο, Σαντορίνη, Πάρο, Ρόδο, Χαλκιδική, Σκιάθο, Ελούντα, Πόρτο Χέλι κ.λπ. είναι μακράν υψηλότερες μεταξύ 29 δημοφιλών τουριστικών προορισμών της Μεσογείου, σύμφωνα με έρευνα της Αlgean Property, εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων με παρουσία σε Αθήνα και Λονδίνο. Χάσαμε τους επενδυτές. STOP! Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2015 η εισροή κεφαλαίων για την αγορά ακινήτων από το εξωτερικό υποχώρησε κατά 25,6%, σε 185,8 εκατ. ευρώ, έναντι 250 εκατ. το 2014. Μάλιστα, ήταν το πρώτο έτος υποχώρησης από το 2012, καθώς τόσο το 2013 όσο και το 2014 είχε καταγραφεί σημαντική άνοδος. Αναλυτικά, το 2014 είχαν «μπει» στη χώρα 250.000.000 ευρώ για την αγορά ακινήτων έναντι 168.000.000 ευρώ το 2013 και 113.000.000 ευρώ το 2012. Ωστόσο, έπειτα από την αρνητική μεταβολή το 2015, το διάστημα Ιανουαρίου –Ιουλίου 2016 τα κεφάλαια από το εξωτερικό που προορίζονται για αγορά ακινήτων στη χώρα μας κατέγραψαν αύξηση 16,1%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.
Παρά την όχι και τόσο επιτυχημένη πορεία της ελληνικής χρυσής βίζας εν συγκρίσει πάντα με τις άλλες χώρες της ΕΕ, το πρόγραμμα έχει αναπτύξει μια δυναμική μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να εξετάζει την επέκτασή του και σε άλλες μορφές επενδύσεων όπως οι προαναφερθείσες χώρες. Οπως έχει γίνει γνωστό, εξετάζονται προτάσεις όπως οι επενδύσεις στην αγορά ομολόγων ή μετοχών επενδυτικών ταμείων ύψους τουλάχιστον 250.000 ευρώ, όριο το οποίο διατηρείται και για τα ακίνητα, παρά τη φημολογία που είχε αναπτυχθεί τελευταίως για μείωση αυτής της υποχρέωσης.
