Ροή
Το 2019 αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά οι πωλήσεις τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων από όλες τις συστημικές τράπεζες. Προτεραιότητα θα δοθεί στα μικρά επιχειρηματικά δάνεια, σε στεγαστικά δάνεια και σε καταναλωτικά δάνεια που έχουν ακίνητα ως εξασφαλίσεις.
Μπορεί αυτό να ακούγεται τρομακτικό, αλλά για μεγάλη μερίδα δανειοληπτικών δεν είναι. Αυτό συμβαίνει διότι τα funds που αποκτούν τα εν λόγω ενυπόθηκα δάνεια έχουν εμπειρία στην διαχείριση των οφειλών και το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να προσπαθούν να περιορίσουν το κόστος εξυπηρέτησης του δανείου για τον οφειλέτη, ώστε να διασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή ανάκτηση του δανείου.
Ο νόμος ορίζει ρητά ότι τόσο κατά την πώληση όσο και κατά την ανάθεση διαχείρισης δεν χειροτερεύει η ουσιαστική και δικονομική θέση του οφειλέτη και του εγγυητή και δεν επιτρέπεται η μονομερής τροποποίηση όρου σύμβασης, καθώς και του επιτοκίου. Έτσι, υποχρεώνει τον νέο αγοραστή να εφαρμόσει τον κώδικα δεοντολογίας από το στάδιο που ήταν πριν από τη μεταβίβαση της οφειλής.
Η διαδικασία λοιπόν που ακολουθείται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απλή. Η εξαγορά ενός ενυπόθηκου δανείου ανακηρύσσει ουσιαστικά τον αγοραστή στον ρόλο που έχει σήμερα η τράπεζα, καθώς μαζί με το δάνειο μεταβιβάζεται και η υποθήκη ή η προσημείωση.
Αυτό σημαίνει ότι σε δεύτερο στάδιο ο αγοραστής, είτε αυτόνομα ή μέσω εταιρείας διαχείρισης στην οποία θα αναθέσει το χαρτοφυλάκιο, θα έρθει σε συνεννόηση με τον δανειολήπτη για τη ρύθμιση του δανείου του. Σε αυτό το στάδιο θα δώσει τη δυνατότητα χαμηλών δόσεων και μεγαλύτερης διάρκειας εξόφλησης και θα περιορίσει μια σειρά από κόστη.
Το κόστος ασφάλισης
Ένα από τα σημαντικά αυτά κόστη σχετίζεται με το ασφαλιστήριο που συνδέεται με το δάνειο. Για λόγους που έχουν να κάνουν με τη δομή του bancassurance στην Ελλάδα και το γεγονός ότι το 65% των στεγαστικών δανείων έχει ασφαλιστεί από εταιρείες που σχετίζονται με τις τράπεζες, τα κόστη ασφάλισης στεγαστικών δανείων είναι σήμερα πολύ υψηλά, βαραίνοντας τους δανειολήπτες.
Πιο απλά οι ασφαλιστικές εταιρείες λαμβάνουν το υπερπληρωμένο ασφάλιστρο - ακόμα και όταν το δάνειο τελεί σε καθυστέρηση. Η τράπεζα εξακολουθεί να λαμβάνει έσοδα μέσα από τις προμήθειες, ενώ ο καταναλωτής δεν έχει μία δίκαιη ευκαιρία να εκπληρώσει την υποχρέωση αποπληρωμής. Αυτή η επιβάρυνση ήδη βρίσκεται στο ραντάρ των εταιρειών διαχείρισης δανείων, οι οποίες κινούνται στην κατεύθυνση μείωσης της, ώστε να διευκολύνουν τους υπερήμερους δανειολήπτες.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς οι εξοικονομήσεις στο πεδίο αυτό μπορούν ανά περίπτωση να ξεπεράσουν ακόμη και το 35%. Και αυτές θα επιτευχθούν χωρίς δυσκολίες. Το υφιστάμενο Κοινοτικό πλαίσιο για την ασφάλεια κατοικίας προβλέπει πως ο εκάστοτε καταναλωτής είναι ελεύθερος να διαλέξει την ασφαλιστική του εταιρεία και να αλλάξει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο όποτε το επιθυμεί, χωρίς αδικαιολόγητες συνθήκες, κόστος και καθυστερήσεις. Αυτό απλά σημαίνει πως τα fundsδεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα στο να πείσουν τους δανειολήπτες τους να παζαρέψουν το ασφαλιστήριο τους ή να μεταφερθούν σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία.
Κρούση στην ΤτΕ
Πληροφορίες αναφέρουν πως νομικά γραφεία που σχετίζονται με funds έχουν ήδη θέσει το θέμα στην Ιωάννα Σεληνιωτάκη, διευθύντρια της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος και έχουν ζητήσει να υπάρξουν οδηγίες, ώστε να διευκολυνθούν οι δανειολήπτες.
Αξίζει να σημειωθεί πως η τελευταία φορά που είχαν παρασχεθεί οδηγίες από την ΤτΕ για συναφές θέμα σε τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες ήταν το 2013 με την εγκύκλιο 462. Μεταξύ άλλων η εγκύκλιος αυτή ανέφερε πως «τα πιστωτικά ιδρύματα δεν δύνανται να προβαίνουν σε αυτόματες χρεώσεις πιστωτικών καρτών ή τραπεζικών λογαριασμών δανειοληπτών για την εξόφληση ασφαλίστρων από συμβόλαια που έχουν συναφθεί με διαμεσολάβηση του πιστωτικού ιδρύματος, εφόσον ο δανειολήπτης έχει ήδη προσκομίσει, ή έχει καθ' οιονδήποτε τρόπο δηλώσει ότι θα προσκομίσει -εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας-, άλλο ασφαλιστήριο συμβόλαιο για την ίδια ασφαλιστική περίοδο».
Το θέμα έχει τεθεί ήδη και υπόψη του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο την παρούσα περίοδο αποκρυσταλλώνει τις διατάξεις του νομοσχεδίου με το οποίο θα εναρμονιστεί η εθνική νομοθεσία με την Οδηγία 2016/97 /ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιανουαρίου 2016 σχετικά με τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων (Insurance Distribution Directive).
