Ροή
Σημαντικές αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων καταγράφονται την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, οι οποίες μάλιστα εξελίσσονται σταδιακά από την ημέρα της εμφάνισης του πρώτου κρούσματος στη χώρα μας, μέχρι και σήμερα.
Η μελέτη της Ira Media κάνοντας χρήση διαθέσιμων δεδομένων της αγοράς και στοιχείων της εταιρείας, χρησιμοποιεί τέσσερις φάσεις για να αποτυπώσει τις μεταβολές αυτές: από το πρώτο κρούσμα έως το κλείσιμο των σχολείων, ακολούθως έως την απαγόρευση της κυκλοφορίας, μέχρι τη σταδιακή αποκλιμάκωση από το Μάιο, ενώ αναφέρεται και στη νέα κανονικότητα που θα ακολουθήσει.
Φάση Α: Panic buying και αύξηση e-commerce
Στην πρώτη φάση σύμφωνα με την έρευνα, κάνει την εμφάνισή του το «panic buying» με τους καταναλωτές να ψωνίζουν μαζικά. Την πρώτη κιόλας εβδομάδα μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος, καταγράφεται συνολικά 24% αύξηση των πωλήσεων ενώ κατά 40% αυξάνεται σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, η επισκεψιμότητα στα σούπερ μάρκετ. Παράλληλα ανοδική κίνηση παρατηρείται και στα μικρά καταστήματα κοντά στα σπίτια των καταναλωτών.
Έως 12 ευρώ ανεβαίνει η μέση τιμή απόδειξης στα σούπερ μάρκετ λόγω της αγοράς καθαριστικών, ενώ παρατηρείται ότι οι καταναλωτές προτιμούν κυρίως τα κατεψυγμένα τρόφιμα έναντι των κονσερβών. Από την πλευρά των σούπερ μάρκετ επίσης διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση των προωθητικών ενεργειών.
Την ίδια περίοδο οι καταναλωτές αρχίζουν να φροντίζουν για αποθέματα σε προϊόντα στο σπίτι ενώ στρέφονται στα ντόπια και τα συσκευασμένα τρόφιμα.
Στα φαρμακεία αυξάνονται κατά 691% οι πωλήσεις σε αντισηπτικά προϊόντα, κατά 86% σε παυσίπονα και αντιπυρετικά και κατά 41% σε φάρμακα του αναπνευστικού.
Παράλληλα ανεβαίνει το e-commerce, με τα online σούπερ μάρκετ να βλέπουν πρώτα τη διαφορά σε σχέση με τους άλλους κλάδους. Η διείσδυση των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ φτάνει πλέον το 5-6% ενώ την προηγούμενη περίοδο ήταν κάτω από 1%. Επίσης, το 10% των καταναλωτών προτιμά γενικά τις αγορές μέσω διαδικτύου.
Φάση Β: Οι καταναλωτές προετοιμάζονται για κρίση δύο μηνών
Στη δεύτερη φάση η έρευνα καταγράφει πως οι καταναλωτές αρχίζουν να γίνονται πιο ευσυνείδητοι ενώ το 55% πιστεύει πως η έκτακτη κατάσταση θα διαρκέσει περίπου δύο μήνες.
Σχεδόν διπλάσιοι σε σχέση με την προηγούμενη φάση (30% έναντι 16%) είναι πλέον εκείνοι που αποφεύγουν να κάνουν αγορές, ώστε να έχουν χρήματα σε περίπτωση ανάγκης.
Το 33% (αύξηση 14%) των καταναλωτών προτιμά να αγοράζει προϊόντα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση ενώ 6 φορές περισσότεροι είναι όσοι φορούν μάσκα κατά την επίσκεψή τους στα καταστήματα.
Το ποσοστό των καταναλωτών που έχουν αποθηκεύσει τρόφιμα για μία εβδομάδα, φτάνει πλέον το 70%, αυξημένο κατά 46%. Το 60% προτιμά να ψωνίζει προϊόντα ελληνικής προέλευσης. Πάντως το 57% των καταναλωτών δεν ανησυχεί για έλλειψη τροφίμων.
Η έρευνα δείχνει σε αυτή τη φάση, ότι το e-commerce ήρθε για να μείνει ενώ το 21% δηλώνει ότι θα ψωνίσει από online σούπερ μάρκετ και φαρμακείο και το επόμενο διάστημα. Αφορά μάλιστα όλες τις ηλικιακές ομάδες με τις νεότερες γενιές πρωτοστατούν λόγω εξοικείωσης με την τεχνολογία. Το 29% των καταναλωτών το επιλέγει καθώς θέλει να γλιτώσει χρόνο, το 23% για να έχει περισσότερες επιλογές , το 22% αποφεύγει να έρθει σε επαφή με άλλους και το 20% των καταναλωτών επειδή δεν θέλει να βγει άσκοπα από το σπίτι.
Φάση Γ: Αλλάζουν και οι διατροφικές συνήθειες
Στην τρίτη φάση παρατηρούνται πλέον αλλαγές και στις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών.
Το 49% δηλώνει ότι μαγειρεύει πλέον περισσότερο, ωστόσο μόλις το 23% θεωρεί πως τρέφεται υγιεινά, καθώς λόγω της παραμονής στο σπίτι, καταναλώνει περισσότερα γεύματα αλλά και γλυκά.
Σχεδόν οι μισοί επισκέπτες (47%) του σούπερ μάρκετ αγοράζουν προϊόντα για δύο νοικοκυριά. Το 39% ψωνίζει και για συγγενικά πρόσωπα και το 8% για τρίτους. Παράλληλα το 83% ψωνίζει τις προμήθειες μιας εβδομάδας και το 57% επειδή του έλειψε κάποιο προϊόν. Μόλις το 10% πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ λόγω κάποιας προσφοράς.
Φάση Δ: Η επόμενη μέρα
Η τέταρτη φάση προσδιορίζεται ως η επόμενη μετά την καραντίνα και σύμφωνα με την έρευνα υπολογίζεται μετά τον Μάιο, εάν τηρηθούν αυστηρά τα μέτρα.
Όσον αφορά στις καταναλωτικές συνήθειες, εκτιμάται ότι και μετά την περίοδο της πανδημίας θα υπάρξει κατακόρυφη αύξηση της εμπιστοσύνης στο e-commerce. Αναμένεται ραγδαία αύξηση στις ηλεκτρονικές αγορές, καθώς οι καταναλωτές έχοντας γνωρίσει τα οφέλη τους, πλέον τις εμπιστεύονται και αναθεωρούν νοοτροπίες του παρελθόντος, όπως για παράδειγμα ήταν η έλλειψη εμπιστοσύνης για τις online πληρωμές.
