Την πόρτα για την κρατική ενίσχυση των τραπεζών που θα παρουσιάσουν «κεφαλαιακή ανεπάρκεια» από το σοκ του κορονοϊού, ανοίγει η Κομισιόν, με χθεσινή απόφασή της – «σταθμό» για το μέχρι σήμερα ισχύον πλαίσιο ευρωπαϊκών κανόνων.
Δίνοντας στις ευρωπαϊκές τράπεζες τις κατευθύνσεις για το πώς θα χειριστούν τα κόκκινα δάνεια που θα προκύψουν από την πανδημική κρίση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιτρέπει την άμεση χρηματοδότηση από το κράτος της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, για την περίπτωση που αυτές αντιμετωπίσουν κεφαλαιακές «τρύπες» εξαιτίας ζημιών από τα δάνεια του Covid-19.
Με την απόφαση αυτή, η Κομισιόν επιτρέπει ουσιαστικά την κρατική ενίσχυση των τραπεζών, παρακάμπτοντας την οδηγία BRRD, η οποία προβλέπει πως η χορήγηση κρατικού χρήματος για την εξυγίανση των τραπεζών ενεργοποιεί το bail – in, δηλαδή το «κούρεμα» των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθετών.
Ωστόσο, η παράκαμψη της BRRD γίνεται μόνο εφόσον η κρατική χρηματοδότηση πηγαίνει απευθείας στις τράπεζες για να ενισχύσει την κεφαλαιακή τους βάση και μόνο για την περίπτωση της αντιμετώπισης των νέων κόκκινων δανείων που θα δημιουργηθούν από την πανδημική κρίση.
Η Κομισιόν προβλέπει, έτσι, τη δυνατότητα προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με συμμετοχή του Δημοσίου και χωρίς τον κίνδυνο του bail – in, αλλά με στόχο πολύ συγκεκριμένο και χαρακτήρα προσωρινό και προσαρμοσμένο στις έκτακτες συνθήκες μιας κρίσης, όπως η πανδημία. Η κρατική χρηματοδότηση, όπως αναφέρει στην απόφασή της η Κομισιόν, θα χορηγείται μόνο σε τράπεζες φερέγγυες και όχι χρεοκοπημένες και θα συνιστά «ένα παροδικό κεφαλαιακό «μαξιλάρι» για την αντιμετώπιση σοβαρών δυσμενώνεπιπτώσεων και για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα και της ισχυροποίησης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας». Η φερεγγυότητα της τράπεζας που θα αιτείται την κρατική ενίσχυση θα αποφασίζεται από την αρμόδια εποπτική αρχή (δηλ. τον SSM) κατά τον χρόνο που θα χορηγείται το μέτρο.
Με τη χθεσινή απόφασή της, η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η κρίση του Covid-19 συνιστά μία έκτακτη συνθήκη που δημιουργεί σοβαρή
διαταραχή στην Οικονομία και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παράκαμψη των κανονισμών της BRRD.
Η παράκαμψη αυτή αποσκοπεί στο να διαφυλάξει και την (υπερ – αναγκαία στην παρούσα φάση) ικανότητα των τραπεζών να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την Οικονομία. Επιπλέον, έχει προσωρινό χαρακτήρα (το πιθανότερο, η κρατική ενίσχυση θα γίνεται έναντι της απόκτησης προνομιούχων μετοχών της τράπεζας από το Δημόσιο), δίνοντας το σήμα στους επενδυτές ότι το Δημόσιο δεν θα μπαίνει για να παραμείνει στις τράπεζες, αλλά για να τις βοηθήσει να εξυγιανθούν και να έχουν τη δυνατότητα άντλησης ιδιωτικών κεφαλαίων.
Οι άλλες δυνατότητες για τον χειρισμό των NPLs του Covid
Η χθεσινή απόφαση της Κομισιόν έρχεται να συμπληρώσει τις δυο άλλες εναλλακτικές κατευθύνσεις που δίνει στα κράτη – μέλη για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της κρίσης του κορονοϊού. Όπως είχε γράψει το insider.gr, πρόκειται για τη δυνατότητα:
α) χρήσης του εργαλείου των τιτλοποιήσεων NPLs και την πώληση αυτών σε τρίτους επενδυτές σε μια ισχυρή δευτερογενή αγορά και
β) σύστασης εθνικών Asset Management Companies, οι οποίες, όμως, θα πρέπει να ακολουθούν τις προδιαγραφές του προσχεδίου που είχε εκδώσει η Κομισιόν το 2018 και επιπλέον, όπως ορίζεται στη χθεσινή απόφαση, να διαθέτουν εξαρχής ισχυρή δύναμη πυρός σε κεφάλαια, ικανή να απορροφήσει ζημίες από τα κόκκινα δάνεια. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση σύστασης AMC ισχύουν πλήρως οι κανόνες της BRRD, άρα παραμένει ο κίνδυνος για «κούρεμα» των μετόχων, τον ομολογοιούχων και των καταθετών.
Οι χθεσινές αποφάσεις των Βρυξελλών (Communication from the Commission to the European Parliament, the Council and the European Central Bank) για τον χειρισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων την επομένη της πανδημίας του Covid-19, λειτουργούν περαιτέρω υποβοηθητικά στο ελληνικό Asset Protection Scheme «Ηρακλής» για την παράτασή του, αφού δίνουν τη δυνατότητα μέσω του εργαλείου των τιτλοποιήσεων να αντιμετωπίσει και τα εναπομείναντα NPLs, αλλά επίσης να αντιμετωπίσει και τα νέα NPLs δημιουργηθούν από την πανδημική κρίση, ενεργοποιώντας σε ελάχιστο χρόνο την προληπτική χρηματοδότηση τραπεζών που θα παρουσιάσουν πρόβλημα.
Σημειώνεται ότι προχθές η Κομισιόν προχώρησε σε μία ακόμη απόφαση που κάνει ευκολότερες τις τιτλοποιήσεις NPLs ανά την Ευρώπη. Πρόκειται για την αποσύνδεση των τιτλοποιήσεων κόκκινων δανείων από την προϋπόθεση επενδυτικής βαθμίδας της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι την αποσύνδεση αυτή είχε καταφέρει να κερδίσει για τις τιτλοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών, ήδη από τον Φεβρουάριο, το Υπουργείο Οικονομικών και προσωπικά ο αρμόδιος Υφυπουργός για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, Γιώργος Ζαββός. Κατόπιν εντατικών διαπραγματεύσεων με τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, είχε επιτευχθεί, παρά την έλλειψη επενδυτικής βαθμίδας της Ελλάδας, οι ελληνικές τράπεζες να έχουν επενδυτική βαθμίδα για τις τιτλοποιήσεις τους και έτσι να μπορούν να προσελκύσουν επενδυτές για την αγορά των κόκκινων δανείων τους.
Η επενδυτική βαθμίδα για τις τιτλοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών και η δεύτερη επιτυχία της διαπραγμάτευσης του Υπουργείου Οικονομικών – αυτή της απόκτησης του μηδενικού κινδύνου στάθμισης των τιτλοποιήσεων στο ενεργητικό των τραπεζών (zero RWA) – αποτέλεσαν τα σημεία - κλειδιά για την λειτουργία του ελληνικού APS «Ηρακλής».
