Τη «μάχη» για να κερδίσουν το στοίχημα της επομένης των μορατόριουμ, θα δώσουν οι τράπεζες, υπό το άγρυπνο βλέμμα του SSM.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του insider.gr, ο SSM ζήτησε από τις τράπεζες να του υποβάλουν στις 31 Ιανουαρίου, στοιχεία για το πώς θα χειριστούν τις αναστολές πληρωμών δανείων μετά τη λήξη τους. Η υποβολή στοιχείων θα πρέπει να συνοδεύεται από τεκμηρίωση για το ότι τα προγράμματα μειωμένης δόσης που θα δώσει η κάθε τράπεζα στους πελάτες της μετά τη λήξη των μορατόριουμ, ανταποκρίνονται σε πραγματικές και προσωρινού χαρακτήρα δυσκολίες καταβολής ολόκληρης της μηνιαίας δόσης του δανείου. Οι αποδείξεις αυτές θα τεσταριστούν στην πορεία από τον SSM μέσω επιτόπιων ελέγχων που θα πραγματοποιήσει τους επόμενους μήνες στις ελληνικές τράπεζες.
Όπως έγραφε το insider.gr, για όλο το πρώτο εξάμηνο του 2021, τα δάνεια σε αναστολή πληρωμών που λήγει, θα μεταβούν σε καθεστώς καταβολής δόσης μειωμένης στο 50% της κανονικής, με πολύ πιθανό το σενάριο η «έκπτωση» του 50% να ισχύσει μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2021. Το σενάριο αυτό είναι πλέον το βασικό, αν και μία εκ των συστημικών τραπεζών θα επεκτείνει την περίοδο αυτή μέχρι το τέλος του έτους, ενώ χθες, η Τράπεζα Πειραιώς όρισε ως περίοδο επανόδου των πελατών της σε πλήρεις καταβολές το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Ειδικότερα, η Τράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε ότι οι πληττόμενοι δανειολήπτες που βρίσκονται σε αναστολή πληρωμών, με την πάροδο του εννεαμήνου και τη λήξη των αναστολών, μπορούν να καταβάλλουν μέρος της δόσης τους για τους επόμενους 18 μήνες, και συγκεκριμένα το 50% αυτής για το σύνολο του 2021 και το 75% της δόσης για το πρώτο εξάμηνο του 2022. Έτσι, θα επανέλθουν στην αποπληρωμή του 100% της δόσης τους το δεύτερο εξάμηνο του 2022, με ισόχρονη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου τους.
Λιγότερο ή περισσότερο χαλαρά, τα step up προγράμματα των τραπεζών για την ομαλή επαναφορά των δανειοληπτών που πλήττονται από την πανδημική κρίση σε κανονικές αποπληρωμές, κρύβουν, πάντως, αυξημένους κινδύνους για τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο SSM δεν θέλει την παράταση των ταμειακών διευκολύνσεων πέραν του τρέχοντος έτους, με τη γραμμή του τέρματος να μπαίνει, μάλιστα, στο τέλος του καλοκαιριού. Οι συνθήκες που θα έχουν διαμορφωθεί μέχρι τότε, εκτιμάται ότι θα είναι ικανές για να αναδείξουν ποιοι δανειολήπτες (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) είναι βιώσιμοι και ποιοι όχι και η Οικονομία να μπει σε ράγες κανονικότητας, παύοντας να πορεύεται σε συνθήκη έκτακτης κατάστασης.
Στα τέλη Φεβρουαρίου οι τράπεζες πρόκειται να δώσουν στοιχεία στο Υπουργείο Οικονομικών για τα moratoria πληρωμών και τον χειρισμό μετά τη λήξη τους, καθώς και τις εκτιμήσεις τους για το πόσα από τα δάνεια αυτά κινδυνεύουν να γίνουν κόκκινα.
Σημειώνεται ότι η λήξη των δανείων σε αναστολή δεν συνεπάγεται αυτόματη ανανέωσή τους σε ημι – moratoria. Με τη λήξη των αναστολών, οι τράπεζες θα προχωρήσουν πρώτα στη διαδικασία της είσπραξης (collection) και μόνο εφόσον διαπιστώσουν ότι ο δανειολήπτης συνεχίζει να έχει πρόβλημα για την καταβολή του 100% της μηνιαίας δόσης, θα εφαρμόσουν, ως δεύτερη επιλογή, τη μειωμένη στο μισό δόση για 9 μήνες.
Τραπεζίτες αναφέρουν στο insider.gr ότι αρκετοί από τους δανειολήπτες που μπήκαν σε προγράμματα αναστολής ήταν μέχρι τότε ενήμεροι και, μάλιστα, είχαν σταθεί όρθιοι μέσα σε μια 10ετή κρίση, πληρώνοντας κανονικά τις δόσεις των δανείων τους. Εκτός αυτού, οι συνθήκες lockdown που επηρέασαν την κατανάλωση ολόκληρο το 2020, οδήγησαν σε αναγκαστική αύξηση της αποταμίευσης, δημιουργώντας «μαξιλάρι ρευστότητας» που οι δανειολήπτες θα χρησιμοποιήσουν για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.
Θα πρέπει, λοιπόν, - και αυτό είναι το σήμα που δίνει ο SSM στις τράπεζες – να ασκηθεί «πίεση με μέτρο και χωρίς ακρότητες», ώστε να μην καλλιεργηθεί συνείδηση χαλαρότητας πληρωμών μέσω μεγάλων περιόδων των προγραμμάτων step up. Ειδικά, όταν υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας νέας γενιάς στρατηγικών κακοπληρωτών και έξαρσης των νέων κόκκινων δανείων σε διψήφιο νούμερο.
