Ροή
Δυναμική ανάκαμψη αναμένεται να δείξει το factoring το 2021 και η ανοδική πορεία του να συνεχίσει και το 2022, καθώς πλέον έχει καταξιωθεί ως πολύτιμο «εργαλείο» για τη ρευστότητα και την ασφάλιση κινδύνων στον συναλλακτικό κύκλο των επιχειρήσεων.
Όπως αναφέρει στο insider.gr, ο κ. Γιώργος Καραγιαννόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank Factors και Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Factoring, τα προβλήματα στην αγορά που έφερε η πανδημία, αλλά και οι αναταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, αναδεικνύουν περαιτέρω τον ουσιαστικό ρόλο του factoring για την ομαλή λειτουργία της αγοράς, σε τοπικό επίπεδο και διασυνοριακά. Ο ίδιος αναδεικνύει τη μεγάλη συμβολή που θα έχει το factoring στα αναπτυξιακά έργα που θα υλοποιηθούν στη χώρα, καθώς και την ώθηση που θα δώσει το factoring στις εξαγωγές.
«Το factoring με τα ευεργετικά χαρακτηριστικά του μπορεί σταδιακά να υποκαταστήσει την πίστωση που δημιουργούν οι μεταχρονολογημένες επιταγές και να συντελέσει σε μια ομαλή μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς αυτές», προσθέτει ο κ. Καραγιαννόπουλος, θίγοντας το ελληνικό φαινόμενο των μεταχρονολογημένων επιταγών που κινούν σε μεγάλο βαθμό την αγορά.
Το factoring (πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων) αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων που πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες με βραχυπρόθεσμη πίστωση στους αγοραστές τους, με επαναληπτική αγοραστική συμπεριφορά. Πρόκειται για συνεργασία μεταξύ ενός προμηθευτή και ενός εξειδικευμένου χρηματοοικονομικού ενδιάμεσου (Πράκτορας ή Factor), o οποίος αναλαμβάνει τη λογιστική παρακολούθηση, διαχείριση και είσπραξη των επί πιστώσει απαιτήσεων του προμηθευτή από τους αγοραστές του. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης προκαταβολών (χρηματοδότηση) επί της αξίας των απαιτήσεων και, υπό προϋποθέσεις, ο Πράκτορας αναλαμβάνει την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου του προμηθευτή.
Η Eurobank Factors κατέχει σταθερά την 1η θέση της αγοράς factoring στην Ελλάδα. Παράλληλα, έχει διακριθεί και σε παγκόσμιο επίπεδο για τις υπηρεσίες που παρέχει στο εξαγωγικό και στο εισαγωγικό factoring, κερδίζοντας δύο φορές το πρώτο βραβείο σε παγκόσμιο επίπεδο βάσει της ετήσιας αξιολόγησης της Factors Chain International, γεγονός που αποτελεί εξαιρετικό επίτευγμα δεδομένου του διεθνούς ισχυρού ανταγωνισμού.
- Κύριε Καραγιαννόπουλε, ποια ήταν η πορεία του factoring στην Ελλάδα κατά την πανδημική περίοδο και πώς επηρεάστηκε ο κλάδος;
Καθώς το factoring συνδέεται με τις πωλήσεις των επιχειρήσεων, αναπόφευκτα δέχτηκε τις αρνητικές επιπτώσεις από τη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων στη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, συνεπεία των έκτακτων συνθηκών που επικράτησαν στην αγορά. Το 2020 – πρώτη χρονιά της πανδημίας – ο κλάδος του factoring υπέστη μία μείωση του όγκου εργασιών της τάξεως του 4%. Ωστόσο, η μείωση αυτή κρίνεται ήπια συγκριτικά με την διπλάσια ύφεση που σημείωσε το ελληνικό ΑΕΠ.
Η πτώση του κύκλου εργασιών του factoring το 2020 οφείλεται σε δύο λόγους: Αφενός, στην πτώση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων λόγω της ύφεσης 8% της οικονομίας. Αφετέρου, στα κρατικά προγράμματα στήριξης που παρείχαν φθηνή ρευστότητα στην αγορά. Έτσι, πολλές επιχειρήσεις που θα αναζητούσαν στο factoring λύσεις για τη ρευστότητά τους, στράφηκαν στα κρατικά προγράμματα.
Τα στοιχεία, πάντως, δείχνουν δυναμική ανάκαμψη του factoring το 2021. Τα στοιχεία για το α’ εξάμηνο δείχνουν αύξηση του κύκλου εργασιών της τάξεως του 15%. Η αύξηση αναμένεται ενδεχομένως μεγαλύτερη το β´ εξάμηνο (σ.σ. τα στοιχεία από τις εταιρείες factoring για τη χρήση 2021 θα ανακοινωθούν Μάιο – Ιούνιο 2022), κάτι που θα οφείλεται εν μέρει και στις πληθωριστικές τάσεις (διεθνείς ανατιμήσεις σε ναύλους, πρώτες ύλες κ.λπ.). Εκτίμησή μου είναι ότι το 2021 ο κύκλος εργασιών στον κλάδο του factoring θα εμφανίσει αύξηση ίσως και πάνω από 15%.
- Ποιες είναι οι διεθνείς τάσεις στο factoring και η εξέλιξή του σε βασικό χρηματοδοτικό προϊόν κεφαλαίου κίνησης των επιχειρήσεων; Ο ρόλος του αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα μετά την πανδημία και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα;
Το factoring αποτελεί μια παγκόσμια αγορά 2,7 τρισ. δολάρια, με πιο ισχυρή παρουσία στην Ευρώπη όπου διενεργείται το 60% του διεθνούς όγκου εργασιών πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων.
Στις εγχώριες αγορές θεωρείται από τα βασικότερα εργαλεία παροχής ρευστότητας κεφαλαίου κίνησης στις επιχειρήσεις, ενώ στις διεθνείς συναλλαγές αποτελεί το βασικό υποκατάστατο των τραπεζικών εγγυήσεων που φθίνουν προς όφελος των ανοικτών συναλλαγών (open account). Σε αυτές τις περιπτώσεις το factoring ασφαλίζει τους εξαγωγικούς κινδύνους και συγχρόνως παρέχει αντίστοιχη ρευστότητα έναντι των εξαγωγικών πωλήσεων με πίστωση.
Όσον αφορά τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, η συμβολή του factoring είναι μεγάλη στη χρηματοδότηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, μέσω της υπηρεσίας του λεγόμενου reverse factoring. Πρόκειται βασικά για οργανωμένα σχήματα μαζικής χρηματοδότησης προμηθευτών ενός μεγάλου αγοραστή, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ρευστότητα και κατ´ επέκταση η ομαλή λειτουργία μεγάλων εφοδιαστικών αλυσίδων.
Η εμπλοκή που παρατηρήθηκε στην εφοδιαστική αλυσίδα εισαγόμενων αγαθών από την Άπω Ανατολή και κυρίως την Κίνα κατά την περίοδο της πανδημίας θα αναγκάσει πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αναθεωρήσουν τα προμηθευτικά τους μοντέλα, μεταφέροντας εργοστάσια πιο κοντά στην Ευρώπη ή να ξεκινήσουν συνεργασίες με βιομηχανίες πρώτων υλών εντός της Ευρώπης ή περιφερειακά. Μια τέτοια εξέλιξη θα αυξήσει τις προοπτικές του factoring στις χώρες της συγκεκριμένης περιμέτρου.
- Ως Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Εταιρειών Factoring, ποιες εκτιμάτε ότι είναι οι προοπτικές της ελληνικής αγοράς factoring το 2022;
Η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας θα έχει άμεση επίπτωση στην αύξηση των μεγεθών του factoring, το οποίο θα επωφεληθεί τόσο από την άνοδο των πωλήσεων των επιχειρήσεων που θα δημιουργήσουν μεγαλύτερες ανάγκες κεφαλαίου κίνησης τις οποίες θα κληθεί να χρηματοδοτήσει ο κλάδος του factoring, όσο και από την αύξηση των αναγκών βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης των επιχειρήσεων που θα λειτουργήσουν εργολαβικά στα μεγάλα αναπτυξιακά έργα (landmark projects) όπως το Ελληνικό, το αεροδρόμιο στο Καστέλι και πολλά άλλα.
Ο κλάδος του factoring στην Ελλάδα έχει μια σχετική υστέρηση συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρώπης.
Ο δείκτης διείσδυσης των εργασιών factoring στο ΑΕΠ βρίσκεται στο 11% για τον μέσο όρο της Ευρώπης έναντι 8,5% στην Ελλάδα. Αν και η χώρα μας μετακινείται σχετικά γρήγορα προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα τελευταία χρόνια, η υστέρηση που διαπιστώνεται ακόμη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ύπαρξη των μεταχρονολογημένων επιταγών που συνεχίζουν να λειτουργούν σε σημαντικό βαθμό στην ελληνική αγορά.
Οι μεταχρονολογημένες επιταγές προέκυψαν λόγω της αδυναμίας παραδοσιακά του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες στράφηκαν στη μεταξύ τους παροχή εμπορικής πίστωσης μέσα από μια υβριδική και διασταλτική χρήση της επιταγής. Αυτό το φαινόμενο συνεχίζει να υφίσταται σημαντικά έως σήμερα – σημειωτέον ότι η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που έχουν το μοντέλο των μεταχρονολογημένων επιταγών -, ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχει «αλλοτριωθεί» σε σημείο που με τις μεταχρονολογημένες επιταγές να υποκρύπτονται παράνομες συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της απόκρυψης φορολογητέας ύλης.
Το factoring με τα ευεργετικά χαρακτηριστικά του μπορεί σταδιακά να υποκαταστήσει την πίστωση που δημιουργούν οι μεταχρονολογημένες επιταγές και να συντελέσει σε μια ομαλή μετάβαση σε μια οικονομία χωρίς αυτές.
Τέλος, το ιστορικό ιδιαίτερα χαμηλών επισφαλειών του κλάδου του factoring (κάτω από 3%), συμπεριλαμβανομένης της δύσκολης περιόδου της δεκαετούς ελληνικής οικονομικής κρίσης, καθιστά αυτό το είδος χρηματοδότησης ως προτιμητέο από τις ελληνικές μητρικές τράπεζες των εταιρειών factoring, αυξάνοντας τις προοπτικές περαιτέρω διείσδυσής του (σ.σ. οι θυγατρικές factoring των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ελέγχουν το 95% της αγοράς).
- Το factoring λειτουργεί ανταγωνιστικά με τις ασφάλειες πιστώσεων;
Ενώ η βασική λειτουργία του factoring παραμένει η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση έναντι εμπορικών απαιτήσεων, το προϊόν επιλέγεται και για τη δυνατότητα ασφάλισης των εν λόγω εμπορικών πιστώσεων.
Οι εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων είναι συνεργάτες των εταιρειών factoring, λειτουργούν συμπληρωματικά και σε καμία περίπτωση ανταγωνιστικά. Οι δε κατά καιρούς εξελιγμένες υπηρεσίες που παρέχουν βοηθούν τις εταιρείες factoring να παρέχουν με τη σειρά τους μια γκάμα συνθετικών προϊόντων, τα οποία μαζί με την παροχή ρευστότητας εξυπηρετούν εξειδικευμένες ανάγκες των επιχειρήσεων.
- Το factoring μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση των εξαγωγών που αποτελεί προτεραιότητα για τη χώρα και την ανάπτυξη της οικονομίας;
Το factoring λειτουργεί ως εργαλείο ενίσχυσης των εξαγωγικών πωλήσεων. Αυτό, διότι δίνει τη δυνατότητα στους εξαγωγείς να είναι ανταγωνιστικοί παρέχοντας πίστωση σε νέους πελάτες, έχοντας την ασφαλιστική και χρηματοδοτική υποστήριξη του factoring.
Εκτιμάται ότι περί το 10% των εξαγωγικών πωλήσεων επί πιστώσει της χώρας διακινούνται σήμερα μέσω του factoring. Ο κλάδος του ελληνικού εξαγωγικού factoring έχει να επιδείξει διεθνείς περγαμηνές αναγνώρισης.
- Ποια είναι η σχέση του factoring με τις νέες τεχνολογίες; Πόσο βασίζεται σε αυτές;
Η επιτυχία του factoring βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ύπαρξη ενός πολύ οργανωμένου μηχανισμού παρακολούθησης, εκτίμησης κινδύνων και γενικότερα λειτουργίας. Είναι προφανές ότι η συμβολή της τεχνολογίας στα παραπάνω είναι καταλυτική. Νέες τεχνολογίες που βασίζονται:
- στην κρυπτογράφηση της διακινούμενης πληροφορίας όπως το blockchain
- στην αποϋλοποίηση των προς διαχείριση από το factoring τιμολογίων πωλήσεων λόγω της επερχόμενης υιοθέτησης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης
- στην αυτοματοποιημένη μαζική αξιολόγηση κινδύνων μέσα από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης
- σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες που συνδυάζουν όλα τα παραπάνω και παρέχουν τη δυνατότητα μαζικής και γρήγορης χρηματοδότησης.
θα διαμορφώσουν τον χώρο του factoring στο άμεσο μέλλον.
