Ροή
Μικρές πιθανότητες επιτυχίας δίνουν αναλυτές στην «εκστρατεία» που έχει ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να «κλειδώσει» εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου οι οποίες θα μπορούσαν να εγγυηθούν την επάρκεια τροφοδοσίας της «Γηραιάς Ηπείρου» στην περίπτωση που περιορισθούν οι εισαγωγές από Ρωσία, λόγω κλιμάκωσης της ουκρανικής κρίσης.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την αναπλήρωση του ρωσικού «κενού, στις αρχές Φεβρουάριου η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας, Kadri Simson, συναντήθηκε με τον υπουργό Ενέργειας του Κατάρ Saad al-Kaabi. Λίγες ημέρες αργότερα, παραβρέθηκε στο συνέδριο του Νότιου Διαδρόμου Αερίου (Southern Gas Corridor, SGC) στο Αζερμπαϊτζάν.
Επίσης, στις 7 Φεβρουαρίου προήδρευσε μαζί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, στο Συμβούλιο Ενέργειας ΕΕ-ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον. Σε δηλώσεις της, η Επίτροπος Ενέργειας δεν έκρυψε στον στόχο της Κομισιόν, δηλαδή τη διερεύνηση της πιθανής αύξησης των προμηθειών καυσίμου, και ιδιαίτερα των φορτίων LNG.
Ειδικοί ωστόσο υποστηρίζουν πως αυτές οι βολιδοσκοπήσεις δεν έχουν ρεαλιστικά περιθώρια επιτυχίας, και πρέπει να ερμηνευθούν περισσότερο ως μια διπλωματική κίνηση της Ευρώπης, για να στείλει «σήμα» στη Μόσχα.
Έλλειψη ποσοτήτων
«Εκτός από μερικά πρόσθετα φορτία, λίγων bcm (δισ. κυβικών μέτρων) που θα μπορούσαν να εξασφαλισθούν από εξαγωγείς (κυρίως LNG) –και πιθανώς αποκλειστικά σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης- δεν υπάρχουν σημαντικές, άμεσα διαθέσιμες ποσότητες αερίου που θα μπορούσαν να αντισταθμίσει οποιαδήποτε μείζονα διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου», σημειώνει χαρακτηριστικά στο Platts ο Jonathan Stern από το Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
«Είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι οι πολιτικοί σε Ευρώπη και ΗΠΑ δεν κατανοούν, πως με τις τιμές που επικρατούν στη δεδομένη συγκυρία, αν κάποιος προμηθευτής διέθετε επιπλέον ποσότητες προς πώληση, θα τις είχε ήδη πουλήσει», προσθέτει.
Το ανοδικό ράλι, που έχει ξεκινήσει από το προηγούμενο φθινόπωρο, είχε ως συνέπεια οι τιμές LNG στο ολλανδικό hub (TTF) να φτάσουν τον Δεκέμβριο τα 182,78 ευρώ ανά Μεγαβατώρα – ρεκόρ όλων των εποχών, το οποίο αντιστοιχεί σε ετήσια αύξηση 985%. Αν και οι τιμές έχουν στο μεταξύ αποκλιμακωθεί, εντούτοις παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Έτσι, για παράδειγμα, στις 2 Φεβρουαρίου διαμορφώθηκαν στα 76,18 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αυξημένες κατά 320% σε ετήσια βάση.
Το «τοπίο» για το LNG
Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ κατέστησε σαφές στην Ευρωπαία Επίτροπο ότι οποιαδήποτε αύξηση των εξαγωγών LNG προς την Ευρώπη θα γινόταν μόνο με περιορισμό της προμήθειας πελατών σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Όπως πρόσθεσε, το Κατάρ θεωρεί «ιερή» την τήρηση των συμβολαίων που έχει συνάψει.
Επομένως, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι το Κατάρ, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG το 2021- θα διανοείτο να αθετήσει την παράδοση συμβολαιοποιημένων ποσοτήτων στην Ασία, για παράδειγμα, ώστε να καλύψει τις ανάγκες της Ευρώπης.
Από την άλλη πλευρά, από την αύξηση της δυναμικότητας των ΗΠΑ σε εξαγωγές LNG το 2022, θα μπορούσε θεωρητικά να προκύψει ένα απόθεμα αερίου στις άλλες πλευρές του Ατλαντικού, διαθέσιμο για τη «Γηραιά Ήπειρο».
Ωστόσο, η τιμή πώλησης θα κρίνει αν θα καταλήξει όντως στις ευρωπαϊκές αγορές, και όχι τις ασιατικές. Τυχόν διαταραχή στις ρωσικές εξαγωγές αερίου θα είχε ως συνέπεια την άνοδο των τιμών στην Ευρώπη και επομένως την έλευση επιπλέον αμερικανικών φορτίων.
Μικρά περιθώρια για επιπλέον αέριο αγωγού
Την ίδια στιγμή, οι Ευρωπαίοι προμηθευτές αερίου φαίνεται να έχουν ήδη αυξήσει στο μέγιστο δυνατό την παροχή καυσίμου, με τη Νορβηγία για παράδειγμα να έχει εκτρέψει προς εξαγωγές ποσότητες αερίου που κανονικά εγχέει στα κοιτάσματα πετρελαίου, για την ενίσχυση της παραγωγής.
Ως συνέπεια, βραχυπρόθεσμα η σκανδιναβική χώρα δεν μπορεί να αυξήσει την τροφοδοσία της Ευρώπης. Από την άλλη πλευρά, το Αζερμπαϊτζάν έχει δηλώσει ότι σε επείγουσα περίπτωση θα μπορούσε να αυξήσει τον ανεφοδιασμό των ευρωπαϊκών αγορών, ωστόσο είναι δύσκολο να βρεθεί το πώς θα μπορούσε αυτό να γίνει.
Στη βόρεια Αφρική, υπάρχει ένα μέρος της χωρητικότητας του αγωγού Αλγερία-Ιταλία που παραμένει αναξιοποίητη. Επομένως, σύμφωνα με το Platts, θα μπορούσε να διασφαλισθεί μία επιπλέον ποσότητα 7 bcm προς την Ευρώπη. Ωστόσο, εμπόδια σε αυτή την προοπτική αποτελούν η αυξανόμενη εγχώρια ζήτηση στην Αλγερία, αλλά και η περιστολή των εξαγωγών της χώρας προς την Ισπανία στα μέσα του Νοεμβρίου, όταν διακόπηκε η λειτουργία του αγωγού GME μέσω του Μαρόκου.
Επίσης, από την αρχή της χρονιάς η Λιβύη έχει εξαγάγει στην Ιταλία μόλις 7 εκατ. κυβικά μέτρα, πολύ μικρότερες δηλαδή ποσότητες από τα 20 εκατ. κυβικά μέτρα το 2019. Ωστόσο, λόγω των προβλημάτων πολιτικής και οικονομικής αστάθειας στη χώρα, θεωρείται δύσκολο να αυξηθούν οι εξαγωγές στο άμεσο χρονικό διάστημα.
