Ροή
Στην παραγωγή φρούτων και λαχανικών και στην κατασκευή θερμοκηπίων στρέφουν το βλέμμα τους τον τελευταίο καιρό οι Ρώσοι μεγιστάνες, κρίνοντας ως ευκαιρία την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για εγχώρια λαχανικά μετά το ρωσικό εμπάργκο στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων ευρωπαϊκής προέλευσης και των οικονομικών κυρώσεων που επέβαλε η Ρωσία έναντι των τουρκικών αγροτικών προϊόντων.
Το ενδιαφέρον πολλών επενδυτών από άλλους κλάδους στον αγροτικό τομέα ενισχύει βέβαια και η κρατική στήριξη σε επενδύσεις τέτοιου τύπου, στήριξη που φτάνει, ανά περιπτώσεις μέχρι και το 20% του συνολικού κόστους του έργου.
Τελευταία ηχηρή επένδυση ύψους 20 - 25 δισ. ρουβλίων, που ενέκρινε προ ημερών η περιφερειακή κυβέρνηση του Μπέλγκοροντ ήταν η κατασκευή θερμοκηπίων 24 εκταρίων μέχρι το τέλος του 2017 από την εταιρεία Greenhouse, που ανήκει στο μεγαλύτερο γιο του δισεκατομμυριούχου Roman Abramovich, τον Arkady Abramovich. Ο Arkady Abramovich κατέχει το σύνολο των μετοχών της εταιρείας «Greenhouse» - το 99,99% μέσω της εταιρείας «Sigma Capital» και το υπόλοιπο 0,01% απευθείας.
Σύμφωνα με το σχέδιο που ενέκρινε η περιφερειακή κυβέρνηση, τα 24 εκτάρια θερμοκηπίων που θα κατασκευαστούν μέχρι το τέλος του 2017 και θα έχουν ετήσια παραγωγική ικανότητα 19.300 τόνους λαχανικών αποτελούν το πρώτο μέρος της επένδυσης. Σε δεύτερη φάση, μέχρι το 2020, η έκταση των θερμοκηπίων θα αυξηθεί στα 108 εκτάρια ενώ η παραγωγή λαχανικών θα φτάσει και τους 95.000 τόνους. Η κυβέρνηση έχει ήδη εκμισθώσει στην εταιρεία 191 εκτάρια στον αγροτικό οικισμό Kotovsky Oskol Urban District για μία περίοδο 49 ετών, με τις προπαρασκευαστικές εργασίες να έχουν ήδη ξεκινήσει.
Κι όλα αυτά παρότι το κόστος παραγωγής λαχανικών στην περιοχή Μπέλγκοροντ θα είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που θα συνεπαγόταν η υλοποίηση ενός παρόμοιου έργου στο νότο της χώρας, λόγω του υψηλού κόστους θέρμανσης και φωτισμού που απαιτείται. Για το λόγο άλλωστε αυτό η περίοδος αποπληρωμής του έργου μπορεί να υπερβεί τα 7-8 έτη. Αυτό είναι το πρώτο έργο του υιού Abramovich στον αγροτικό τομέα, ο οποίος μέχρι χθες ασχολούνταν κυρίως με την εξόρυξη και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, μέσω της Zoltav Resources, στην οποία κατέχει ήδη το 39,2%.
Ένα ακόμα τρανταχτό παράδειγμα επενδύσεων στον αγροτικό τομέα αποτελεί και η περίπτωση του τηλεπικοινωνιακού παρόχου Skartel, του Sergey Adoniev, η οποία το 2014 απέκτησε το 80% των μετοχών της αγροτικής επιχείρησης «Τεχνολογίες Ανάπτυξης Θερμοκηπίων» (TTP).
Η εταιρεία TTP λειτουργεί ήδη δύο συγκροτήματα θερμοκηπίων στις περιοχές της Τιουμέν και της Μόσχας, ετήσιας παραγωγικής δυνατότητας περίπου 19.000 τόνων λαχανικών. Μάλιστα μέχρι το 2020, η TTP σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή σε 90.000 τόνους ετησίως.
Τρίτος στη λίστα των μεγαλοεπιχειρηματιών που επενδύουν στην αγροτική παραγωγή είναι ο Πρόεδρος της AFK «Sistema», Vladimir Yevtushenko. Αξίζει να αναφέρουμε πως ο κ. Yevtushenko είχε παλαιότερα κατηγορηθεί από τις ρωσικές οικονομικές αρχές για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και κρατούνταν σε κατοίκον περιορισμό μέχρι η ρωσική δικαιοσύνη να αποφανθεί την αθώωσή του λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων. Σε μια προσπάθεια να ανακτήσει τις επιχειρηματικές του δυνάμεις απέκτησε στα τέλη του 2015 το μεγαλύτερο συγκρότημα θερμοκηπίων στη Ρωσία, επ’ ονόματι «Νότος», έκτασης 140 εκταρίων, στην περιοχή της Δημοκρατίας των Καρατσάι - Τσερκεσίων.
Από τη λίστα βέβαια δεν θα μπορούσε να λείπει και η εταιρεία Rusargo, του επιχειρηματία Vadim Moshkovich, η οποία πριν από το τέλος του 2016 πρόκειται θα ολοκληρώσει την κατασκευή και να αρχίσει τη λειτουργία θερμοκηπίων εκτάσεως 100 εκταρίων. Ο Μoshkovich δραστηριοποιείται ενεργά στον τομέα του real estate κατέχοντας το μεγαλύτερο μέρος των μετοχών της κατασκευαστικής Masshtab.
Το έντονο ενδιαφέρον των ρώσων επιχειρηματιών για την εγχώρια παραγωγή φρούτων και λαχανικών εκτός από τα προαναφερθέντα παραδείγματα αποδεικνύει και η αύξηση 10% στην έκταση των θερμοκηπίων - ανήλθε στα 2.200 εκτάρια - που καταγράφηκε μόνο το 2015, σύμφωνα με τη ρωσική Ένωση Φρούτων και Λαχανικών.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, εάν η κρατική υποστήριξη συνεχιστεί, η Ρωσία θα είναι σε θέση να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της σε λαχανικά θερμοκηπίου έως το 2020, οπότε υπολογίζεται ότι η έκταση των θερμοκηπίων θα έχει αυξηθεί κατά επιπλέον 1.300 εκτάρια, σε 3.500 εκτάρια.
Τα νέα δεδομένα εντείνουν ακόμη περισσότερο τις ανησυχίες για τον εμπορικό πόλεμο που έχει ξεκινήσει μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης, ο οποίος έχει κοστίσει και στις δύο πλευρές: οι συναλλαγές έχουν μειωθεί κατά 180 δισ. δολάρια από το 2013, ενώ η ευρωπαϊκή γεωργία μετρά απώλειες της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα μάλιστα με την πρόσφατη επίσημη απόφαση της ρωσικής προεδρίας για την επέκταση του εμπάργκο στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα μέχρι το τέλος του 2017 η κατάσταση αποδεικνύεται δύσκολη και για τους Έλληνες παραγωγούς. Ας μην ξεχνάμε πως στην περίπτωση της Ελλάδας, οι παραγωγοί μετρούν απώλειες, πάνω από 150 εκατ. ευρώ από την αρχή επιβολής του μέτρου (7/8/2014).
Τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα που έχει πλήξει το ρωσικό εμπάργκο είναι: οι φράουλες, τα ακτινίδια, τα κεράσια, βερίκοκα, τα αγγούρια, τα μανταρίνια και τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας (λαβράκια και τσιπούρες), τα οποία καταλαμβάνουν το 94,4% του συνόλου των προϊόντων που εξήγαγε η Ελλάδα στη Ρωσία το 2014.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), πέρυσι, δεύτερη χρονιά που βρίσκεται σε ισχύ το εμπάργκο, η μείωση στις πωλήσεις ελληνικών προϊόντων στη ρώσικη αγορά ξεπέρασε το 40%. Ισχυρό βέβαια ήταν και το πλήγμα στο διμερές εμπόριο με τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δυο χωρών να υποχωρεί κατά 29,7% πέρυσι και να περιορίζεται στα 3,65 δισ. ευρώ.
