Ροή
Η δημιουργία και η διαχείριση φοιτητικών εστιών αποτελεί μια από τις ανερχόμενες τάσεις του real estate διεθνώς με τις επενδύσεις μέσα σε έναν χρόνο, από τον Ιούνιο του 2014 έως τον Δεκέμβριο του 2015, να φτάνουν τα 14,4 δισ. ευρώ. Πρωταθλήτρια αναδεικνύεται η Μεγάλη Βρετανία, ενώ και σε αυτό τον κλάδο η Ελλάδα εμφανίζει σημαντική υστέρηση, αν και στα μεγάλα αστικά κέντρα έχουν κάνει την εμφάνιση τους οι πρώτες πολυκατοικίες αποκλειστικά για φοιτητές.
Σύμφωνα με την διεθνή εταιρεία συμβούλων HVS, που έχει γραφεία και στην Αθήνα, οι επιδόσεις της Ελλάδας στον κλάδο των φοιτητικών εστιών είναι φτωχές και αυτό διότι οι επενδυτές στην Ελλάδα δεν έχουν επαρκή γνώση ως προς το συγκεκριμένο επενδυτικό «προϊόν», ενώ δεν υπάρχει και αρκετή εξειδίκευση από τα στελέχη της αγοράς ακινήτων.
Ένα σημαντικό ακόμη στοιχείο που δεν έχει ευνοήσει την αγορά φοιτητικών εστιών είναι η έλλειψη αγγλικών μαθημάτων που θα μπορούσαν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ξένων φοιτητών. Λαμβάνονται βέβαια υπόψη και οι «κλασσικοί» ανασταλτικοί παράγοντες: η ασταθής φορολογική νομοθεσία, ο υψηλός ΦΠΑ στις κατασκευές και η γενικότερη αβεβαιότητα της ελληνικής οικονομίας.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως δεν υπάρχουν ευκαιρίες στον συγκεκριμένο κλάδο. Σημαντικός παράγοντας που ευνοεί επενδύσεις σε φοιτητικές εστίες σύμφωνα με την HVS είναι η υψηλή ζήτηση σε σχέση με την περιορισμένη προσφορά, γεγονός το οποίο καθιστά τον ανταγωνισμό ιδιαίτερα χαμηλό. Οι δημόσιες φοιτητικές εστίες αντιστοιχούν μόλις στο 3% επί των συνολικών αναγκών των φοιτητών στη χώρα μας, ενώ ο αριθμός των οργανωμένων ιδιωτικών φοιτητικών εστιών είναι πάρα πολύ μικρός: Η εταιρεία μέτρησε μόλις 429 οργανωμένα φοιτητικά δωμάτια/διαμερίσματα σε όλη τη χώρα, τα 325 εκ των οποίων βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα πάντα με την HVS, οι πόλεις που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τέτοιες επενδύσεις είναι η Αθήνα με 100 χιλιάδες φοιτητές, η Θεσσαλονίκη με 60.000 φοιτητές, ο Πειραιάς (17.000 φοιτητές), η Πάτρα (17.000 φοιτητές), τα Ιωάννινα (17.000), το Ηράκλειο της Κρήτης (11.000), η Λάρισα, η Κομοτηνή, η Καλαμάτα και η Ξάνθη.
Η αγορά διεθνώς
Σύμφωνα με ανάλυση της HVS τα deals σε φοιτητικές εστίες στο Ηνωμένο Βασίλειο (την πιο μεγάλη αγορά στον κόσμο) «εκτοξεύθηκαν» από τα 2,4 δισ. ευρώ στα 6,7 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια του 2015, ενώ στις ΗΠΑ που θεωρείται η πιο ώριμη αγορά στην στέγαση φοιτητών ο όγκος της δραστηριότητας ανήλθε σε 6,8 δισ. ευρώ στο εξεταζόμενο διάστημα.
Το 2014 οι φοιτητές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανήλθαν σε 176 εκατομμύρια ενώ ο αριθμός αυτός υπολογίζεται ότι θα φθάσει τα 263 εκατομμύρια έως το 2025. Η παγκόσμια κινητικότητα των φοιτητών συνεχώς κερδίζει έδαφος με εκείνους που σπουδάζουν στο εξωτερικό να προβλέπεται ότι θα αυξηθούν σε 8 εκατομμύρια έως το 2025 από 4,1 εκατομμύρια το 2010.
Στην Ελλάδα ο κλάδος είναι ακόμη στα σπάργανα σε σχέση με άλλες αναδυόμενες ευρωπαϊκές αγορές και τα παγκόσμια επενδυτικά κεφάλαια την «βλέπουν» σαν μια αγορά χωρίς σημαντικό ενδιαφέρον καθώς ο αριθμός των διεθνών φοιτητών είναι αρκετά χαμηλός.
Ακόμη κι αν υπάρχουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες για τους δυνητικούς εγχώριους επενδυτές σε πόλεις όπου βρίσκονται τα ελληνικά πανεπιστήμια τα περισσότερα κτίρια είναι ανεπαρκώς συντηρημένα έτσι ο τομέας αυτός είναι σχεδόν άγνωστος σε αυτούς. Η Ελλάδα έχει ένα ευρύ φάσμα πανεπιστημίων που βρίσκονται σε όλη τη χώρα με κάποια εξ’ αυτών να έχουν ευρωπαϊκή αναγνώριση. Μικρότερες πόλεις με χαμηλές παροχές κατοικιών έχουν γίνει δημοφιλείς προορισμοί για σπουδαστές, ειδικά για τους εγχώριους φοιτητές.
Από την αρχή της ύφεσης, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ανεργία των νέων και στην Ελλάδα έχει αυξηθεί ενώ περισσότεροι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να αυξήσουν το επίπεδο της μόρφωσής τους αλλά και την ειδικότητά τους σε μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά επιλέγουν την υψηλότερα (τριτοβάθμια) εκπαίδευση. Παραδοσιακά λόγω πολιτισμικών επιρροών οι φοιτητές στη Νότια Ευρώπη τείνουν να ζήσουν ή να σπουδάσουν στην πατρίδα τους και η πλειονότητα τους επιλέγει να μην εγκαταλείψει την πόλη και το πατρικό του σπίτι.
Ακόμη κι αν το φαινόμενο αυτό έχει ενισχυθεί από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης καθώς οι οικογένειες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν των οικονομικών εξόδων (κόστος ενοικίασης επιπλέον ακινήτου) εξακολουθούν να υπάρχουν λόγοι που δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για μια καλή επένδυση στον εν λόγω τομέα του real estate.
