Σε εξέλιξη φαίνεται να είναι η «κόντρα» και τα «παζάρια» ανάμεσα στο υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών και τους Παραχωρησιούχους που λειτουργούν και διαχειρίζονται τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους της χώρας, με «φόντο» το θέμα των αυξήσεων στα διόδια και γενικότερα τις συμβάσεις παραχώρησης. Με την κυβέρνηση, λόγω εκλογών εντός του 2023, να θέλει να βάλει «πάγο» στις προθέσεις των εταιρειών για μεγάλες ανατιμήσεις από την πρωτοχρονιά, λόγω πληθωρισμού. Με την υποσημείωση βέβαια ότι οι εταιρείες Παραχώρησης δεν έχουν μόνο Έλληνες μετόχους (ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) αλλά και ξένους ομίλους, όπως η γαλλική Vinci και η γερμανική Hochtief. Αυτά, ενώ βαδίζουμε προς το τέλος του 2022 και την αρχή του νέου έτους, κατά συνέπεια, η αναζήτηση μιας «φόρμουλας συμβιβασμού» για τα διόδια μοιάζει επιτακτική, εκτός αν καταλήξουμε σε «μετωπική» και άλλες κινήσεις.
Υπ. Υποδομών/Μεταφορών: Δεν θα αυξηθούν τα διόδια, έρχεται αναλογική χρώση
Από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τόσο ο υπουργός Κ. Καραμανλής όσο και ο υφυπουργός, Γ. Καραγιάννης, έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι σε μια περίοδο ακρίβειας (και εκλογών) δεν μπορεί να γίνουν μεγάλες αυξήσεις στα διόδια, μάλιστα, το υπουργείο όρισε και χαμηλότερα διόδια στη νέα σύμβαση της Αττικής Οδού (που είναι «εκτός κάδρου»). Χτες, ο Κ. Καραμανλής, επανέλαβε ότι δεν θα γίνουν αυξήσεις διοδίων στις εθνικές οδούς. «Επειδή διαβάζω διάφορα περί αυξήσεων που έρχονται με τον πληθωρισμό, η Κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει να γίνει αύξηση διοδίων», τόνισε ο κ. Καραμανλής. «Όπως έχει γίνει παραδείγματος χάρη στην Πελοπόννησο, έτσι και στις υπόλοιπες παραχωρήσεις, θα πάμε σε μία διαδικασία όπου σιγά-σιγά θα δείτε να μπαίνουν χιλιομετρικές χρεώσεις. Αυτό είναι το δίκαιο. Αυτό συμβαίνει και στις άλλες χώρες της Ευρώπης», πρόσθεσε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, προαναγγέλλοντας ανακοινώσεις για το διαγωνισμό για τα ηλεκτρονικά διόδια.
Ο ρόλος των τραπεζών
Όπως σημείωναν χθες στελέχη των εταιρειών που λειτουργούν τους αυτοκινητόδρομους η αναπροσαρμογή των διοδίων με βάση τον πληθωρισμό προβλέπεται ρητά στις συμβάσεις οι οποίες συνδέονται με δανειακές υποχρεώσεις, ως εκ τούτου το θέμα αγγίζει και τις σχέσεις των παραχωρησιούχων με τις τράπεζες. Προσέθεταν ότι έχει ζητηθεί νέα συνάντηση για να συζητηθεί το θέμα με τον αρμόδιο υπουργό, επισημαίνοντας ότι αν δεν τηρηθούν τα προβλεπόμενα στις συμβάσεις θα πρέπει με κάποιο τρόπο αυτό να δικαιολογηθεί στις τράπεζες. Πάντως, ο υπουργός δήλωσε ότι δεν θα αυξηθούν τα διόδια, δίχως να κάνει μνεία στις συμβάσεις…
Προβλέπεται στις συμβάσεις
Οι εκπρόσωποι εταιρειών διαχείρισης οδικών παραχωρήσεων αναφέρουν πως στις συμβάσεις υπάρχουν σαφείς προβλέψεις για ετήσιες αναπροσαρμογές στα διόδια με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Μάλιστα, κατά πληροφορίες, ως «βάση» υπολογισμού λογίζεται ο πληθωρισμός που ίσχυε το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος;) ώστε να υπολογιστεί η τιμή των διοδίων από την αρχή του επόμενου έτους. Με βάση αυτές τις προβλέψεις, τα διόδια πρέπει να αυξηθούν σημαντικά, καθώς ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί όπως και τα κόστη συντήρησης. Για αυτό, επειδή στη χώρα μας ο πληθωρισμός έφτασε και σε διψήφια ποσοστά προ μηνών, οι παραχωρησιούχοι έθεσαν θέμα για ανατιμήσεις περί το 10%. Μάλιστα, κατά άλλες πληροφορίες, εάν παρέλθει ο χρόνος δίχως συμφωνία με το δημόσιο για ανατιμήσεις, τίθεται εν αμφιβόλω η δυνατότητα των κοινοπραξιών διαχείρισης για αναπροσαρμογές στα διόδια.
Πιέζουν οι ξένοι μέτοχοι…
Ακόμα και αν οι Έλληνες εταίροι – μέτοχοι των κοινοπραξιών δεχόντουσαν σιωπηρά «πάγωμα» σε μεγάλες ανατιμήσεις διοδίων, τουλάχιστον για κάποιους μήνες, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι Vinci και Hochtief, που έχουν σημαντικά μετοχικά μερίδια σε Ολυμπία Οδό (Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα), Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου (ΠΑΘΕ Μαλιακός – Κλειδί) ή και Γέφυρα Ρίο – Αντίρριο (οι Γάλλοι), θα συμφωνήσουν «ελαφρά τη καρδία» σε μη αναπροσαρμογές διοδίων, σε ύψη που «καλύπτουν» κάπως τον πληθωρισμό. Να θυμίσουμε ότι σε όλες τις συμβάσεις παραχώρησης, συν τις Νέα Οδός (Ιόνια Οδό και τμήμα Μεταμόρφωση – Σκάρφεια του ΠΑΘΕ), Κεντρική Οδός (Άξονας Κεντρικής Ελλάδας), Μορέας (Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα), προβλέπεται αναπροσαρμογή τιμών βάσει πληθωρισμού, σε κάποια χρόνια στο παρελθόν έγιναν αυξήσεις, σε άλλα είχαμε μειώσεις, σε άλλες περιόδους οι αναπροσαρμογές στις τιμές των διοδίων δεν έγιναν λόγω σχεδόν οριακού πληθωρισμού.
Και ο χρόνος για συμβιβασμό
Πρέπει να σημειωθεί ότι τελειώνει το έτος σε λίγες εβδομάδες, οπότε, πρέπει να ξεκαθαρίσει τι θα συμβεί με τις τιμές των διοδίων, με τους Παραχωρησιούχους, ιδίως τους ξένους ομίλους, να μην είναι ιδιαίτερα «εύκαμπτοι» στο ενδεχόμενο «παγώματος» ή έστω να μην αντιλαμβάνονται γιατί δεν μπορούν να ανέβουν το τιμές διέλευσης αφού αυτό ορίζεται στις συμβάσεις κι ενώ ο πληθωρισμός «κάλπαζε» (παρά την μετέπειτα μερική αποκλιμάκωση). Κατά συνέπεια, οι ζυμώσεις, οι διεργασίες και τα «παζάρια» θα κορυφωθούν προσεχώς και μένει να φανεί αν τελικά οδηγηθούμε, με κάποιον τρόπο, και σε αλλαγές των όρων συμβάσεων παραχώρησης.
Τα σενάρια και τα «παζάρια» για τις συμβάσεις
Όπως και πρόσφατα ανέφερε το insider.gr, στο «παζάρι» ή έστω στα σενάρια έχουν «πέσει» διάφορες παράμετροι. «Πάνω στο τραπέζι» είναι το πλάνο για αναλογική – ηλεκτρονική χρέωση και επιβολή διοδίων «με το χιλιόμετρο» που επεξεργάζεται η κυβέρνηση μέσω του αρμόδιου υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, το οποίο θα αφορά σχεδόν στο σύνολο των «κλειστών» οδικών αξόνων που συνδέονται με συμβάσεις παραχώρησης, η «τύχη» του παλιού διαγωνισμού για την εφαρμογή ηλεκτρονικών διοδίων ύψους 300 εκατ. ευρώ (μέσω ΣΔΙΤ, με πόρους και από το Ταμείο Ανάκαμψης), οι πληροφορίες για πιθανή εφαρμογή μοντέλου ηλεκτροκίνησης (με έξοδα παραχωρησιούχων η κατασκευή – λειτουργία σταθμών φόρτισης κ.α.) στους αυτοκινητόδρομους με αντάλλαγμα την παραχώρηση κάποιου οφέλους στους ιδιώτες (π.χ. χρονική παράταση σύμβασης), τα κόστη συντήρησης, η αναδιάρθρωση – αναχρηματοδότηση δανείων των εταιρειών παραχώρησης κ.α.. Σε κάθε περίπτωση, το προσεχές διάστημα θα αρχίσει να διαφαίνεται τι περιλαμβάνει ακριβώς το σχέδιο του υπουργείου αλλά και το τυχόν «πακέτο» των διαπραγματεύσεων με τις κοινοπραξίες, με τις συμβάσεις να έχουν διάρκεια αρκετών ετών ακόμα (από 2037-2038 και πέρα λήγουν). Με την υπογράμμιση, ότι στο θέμα αυτό ρόλο παίζουν και οι δανειστές, όχι όμως μόνο οι τράπεζες, αλλά και η Κομισιόν.
Αναζητείται φόρμουλα
Πάντως, χτες ο υπουργός Υποδομών δεν έδωσε κάποια πρόσθετη πληροφόρηση για τα αναλογικά διόδια για βασικές παραμέτρους (ποιο θα είναι το μοντέλο, πότε θα ισχύσει, με ποιες τιμές, ποιους όρους κ.α.) με την επίσημη «γραμμή» του υπουργείου να είναι ότι αναμένονται ανακοινώσεις για τον διαγωνισμό όταν θα είναι έτοιμο όλο το πλάνο. Σε κάθε περίπτωση, από την κυβέρνηση διαμηνύουν ότι δεν θα γίνουν αυξήσεις στα διόδια, ενώ ανοιχτό είναι το θέμα του «πώς θα κλειδώσει μια τυχόν συμφωνία» με τους παραχωρησιούχους αλλά και αν το υπουργείο πάει σε μια κίνηση μέσω τροπολογίας, πράξης νομοθετικού περιεχομένου (ή άλλης επιλογής) δεδομένου ότι ο χρόνος πιέζει.
