Μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο των εμφιαλωμένων νερών το 2022 αποτέλεσαν οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές ενέργειας και πρώτων υλών, οι οποίες οδήγησαν σε αξιόλογη αύξηση του κόστους παραγωγής και κατά συνέπεια, του τελικού προϊόντος. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Αναστασία Κυριακίδη, Consultant της Διεύθυνσης Οικονομικών - Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF, η οποία επιμελήθηκε κλαδική μελέτη για τα εμφιαλωμένα νερά, η επιβάρυνση στα κόστη υλικών συσκευασίας, μεταφοράς και ενέργειας τριπλασιάστηκε, οδηγώντας τις εταιρείες του κλάδου σε ανατιμήσεις των προϊόντων τους. Παρ' όλα αυτά, με βάση τις εκτιμήσεις της ICAP CRIF, η συνολική εγχώρια αγορά εκτιμάται ότι παρουσίασε άνοδο το 2022, με ρυθμό της τάξης του 5%.
Όπως προκύπτει από την μελέτη, η εγχώρια παραγωγή εμφιαλωμένων νερών παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο 2016-2019, ενώ υπέστη μείωση το 2020, ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19. H Σταματίνα Παντελαίου, Διευθύντρια Οικονομικών & Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF επισημαίνει ότι την ακόλουθη διετία 2021-2022, η εγχώρια παραγωγή επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής, ξεπερνώντας οριακά, τα προ-πανδημίας επίπεδα. Όσον αφορά τη διάρθρωση της συνολικής εγχώριας παραγωγής ανά κατηγορία προϊόντων το 2021, εκτιμάται ότι η κατηγορία των μεταλλικών εμφιαλωμένων νερών κάλυψε ποσοστό της τάξης του 71% επί της συνολικής παραγωγής, τα επιτραπέζια εμφιαλωμένα νερά απέσπασαν μερίδιο που κυμαίνεται σε 23% και η κατηγορία του ανθρακούχου νερού αποτελεί περίπου το 6% του συνολικού παραγόμενου όγκου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ICAP CRIF, το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής εμφιαλωμένων νερών είναι συγκεντρωμένο σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων, αφού επτά (7) επιχειρήσεις υπολογίζεται ότι κάλυψαν το 80% περίπου επί της συνολικής παραγόμενης ποσότητας το 2021.
Η εγχώρια φαινομενική κατανάλωση εμφιαλωμένων νερών παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο 2017-2019 με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 5%. Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της σταδιακής επανόδου της ελληνικής οικονομίας και της σημαντικής ενίσχυσης της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης. Ωστόσο, η παγκόσμια υγειονομική κρίση που έπληξε και την Ελλάδα από τα μέσα Μαρτίου του 2020, ανέτρεψε την θετική πορεία των προηγούμενων ετών και οδήγησε στη μείωση της ζήτησης για εμφιαλωμένα νερά και κατά συνέπεια, της εγχώριας κατανάλωσής τους. Η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων το 2021 και η επιστροφή -σε μεγάλο βαθμό- των καταναλωτών σε ρυθμούς κανονικότητας, είχαν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της εικόνας της αγοράς εμφιαλωμένων νερών. Συγχρόνως, καταλυτικό ρόλο στην ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης είχε και η αύξηση της τουριστικής κίνησης, με τις αφίξεις μη κατοίκων από το εξωτερικό να διπλασιάζονται το 2021 έναντι του 2020. Συνοπτικά, η συνολική κατανάλωση εμφιαλωμένων νερών στην Ελλάδα εκτιμάται ότι σημείωσε άνοδο της τάξης του 8% το 2021 έναντι του 2020.
Σύμφωνα με την Ελένη Δεμερτζή, Senior Manager της Διεύθυνσης Οικονομικών & Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF, ο βαθμός συγκέντρωσης των τεσσάρων εμπορικών σημάτων ΖΑΓΟΡΙ, Βίκος, AVRA και Κορπή, τα οποία αποσπούν τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς, είναι υψηλός και εκτιμάται ότι κυμαίνεται στο 55-60% επί της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης εμφιαλωμένων νερών το 2021, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία των προϊόντων private label στην εξεταζόμενη αγορά. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι ο εξεταζόμενος κλάδος παρουσιάζει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς αρκετές επιχειρήσεις έχουν προβεί τα τελευταία έτη στο σχεδιασμό και την υλοποίηση αξιόλογων επενδυτικών πλάνων. Πιο συγκεκριμένα, οι εν λόγω επενδυτικές κινήσεις αφορούν τη λειτουργία νέων γραμμών παραγωγής σε υφιστάμενες αλλά και καινούριες εγκαταστάσεις, την προσθήκη νέων παραγωγικών γραμμών συσκευασίας, τη δημιουργία νέων κέντρων αποθήκευσης και παροχής υπηρεσιών logistics κ.ά.
Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συντάχθηκε ομαδοποιημένος ισολογισμός, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 19 επιχειρήσεων του κλάδου, για την πενταετία 2016-2020. Από την ανάλυση του ισολογισμού προκύπτουν τα εξής: Το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος παρουσίασε ανοδική πορεία καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου 2016-2020, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 9,5% και το τελευταίο έτος 2020 διαμορφώθηκε σε 452,4 εκατ. ευρώ. Ανάλογη πορεία σημείωσαν τα ίδια κεφάλαια την εξεταζόμενη περίοδο και διαμορφώθηκαν περίπου στα 278,6 εκατ. ευρώ το 2020, καταγράφοντας σωρευτική άνοδο 52,1% έναντι του 2016. Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος παρουσίασαν αυξητική τάση τα έτη 2017- 2019 με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 9%, ενώ το 2020 σημείωσαν πτώση 8% έναντι του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκαν σε 273,7 εκατ. ευρώ.
Ανοδική πορεία ακολούθησαν τα συνολικά μικτά κέρδη των επιχειρήσεων του δείγματος καθ' όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, καταγράφοντας σωρευτική αύξηση της τάξης του 26,5% το 2020 σε σχέση με το 2016. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρά τη μείωση του κύκλου εργασιών που επήλθε το 2020 (-8% 2020/19), οι εταιρείες εμφιάλωσης νερού κατόρθωσαν να αυξήσουν -οριακά- τα μικτά τους κέρδη (+0,3% 2020/19), τα οποία διαμορφώθηκαν σε 121,5 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες το περιθώριο μικτού κέρδους το 2020 σε σχέση με το 2019. 'Ανοδο εμφάνισαν και τα λειτουργικά αποτελέσματα του συνόλου των εταιρειών κατά τη διετία 2019-2020, διαμορφούμενα σε 32,1 εκατ. ευρώ το τελευταίο έτος (+6,5% 2020/19). Όσον αφορά το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος, αυτό παρουσίασε άνοδο το 2020 και ανήλθε σε 31,5 εκατ. ευρώ (+6,6% σε σχέση με το 2019). Μικρή άνοδο της τάξης του 2% εμφάνισαν τα κέρδη EBITDA το 2020, τα οποία ανήλθαν σε 49,3 εκατ. ευρώ, ύστερα από την αξιόλογη αύξηση που κατεγράφη το 2019 (+19,6% το 2019 έναντι του 2018). Το 2020 από τις 19 εταιρείες του δείγματος, 15 ήταν κερδοφόρες, έναντι 13 κερδοφόρων εταιρειών το 2019.
