Σε αναβάθμιση των μακροπρόθεσμων αξιολόγησεων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών προχώρησε η Standard & Poor's, έχοντας προ ολίγων ημερών αναβαθμίσει το outlook της ελληνικής οικονομίας σε θετικό από σταθερό.
Κατά την άποψή της, οι κυπριακές και οι ελληνικές τράπεζες θα καρπωθούν ολοένα και περισσότερα οφέλη από την πολυετή εξυγίανση των ισολογισμών τους και την αποκατάσταση της κερδοφορίας τους, με μοχλό και τις αυξήσεις των επιτοκίων, ενισχύοντας σημαντικά την απορρόφηση των ζημιών και τις ικανότητές τους για δημιουργία κεφαλαίων.
Οι τράπεζες σε αυτές τις χώρες κατέγραψαν επίσης σημαντική πρόοδο γύρω από την εξισορρόπηση των προφίλ χρηματοδότησής τους, χάρη στις ισχυρές καταθέσεις και την απότομη απομόχλευση, που τις τοποθετεί πλέον σε μια καλή θέση ώστε να αποπληρώσουν τις υψηλές θέσεις που έχουν γύρω από τις στοχευμένες πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTROs) δια χειρός ΕΚΤ.
H S&P περιμένει ότι το κόστος κινδύνου θα μειωθεί από τα τρέχοντα επίπεδα, ενώ οι ορατές διαφορές μεταξύ των τραπεζών όσον αφορά την ποιότητα του ενεργητικού και ιδιαίτερα τα επίπεδα κάλυψης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ορισμένες πρόσθετες ανάγκες προβλέψεων μεταξύ των τραπεζών και στις δυο χώρες, οδηγώντας σε κάποια διαφοροποίηση στην απόδοση των επιμέρους οντοτήτων.
Κατά συνέπεια ο οίκος προχωρά σε βελτίωση των μακροπρόθεσμων αξιολογήσεών της για τη Eurobank, την Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Πειραιώς και διατηρεί θετικές τις προοπτικές για αυτές τις τράπεζες. Παράλληλα, βελτίωσε την αξιολόγηση και για την Alpha Bank με σταθερό ωστόσο outlook.
Έτσι, οι αξιολογήσεις διαμορφώνονται ως εξής:
- αξιολόγηση «B+» με θετικό outlook για την Τράπεζα Πειραιώς, στο «ΒΒ-» με θετικό outlook για την Εθνική Τράπεζα, στο «ΒΒ-» με θετικό outlook για τη Eurobank και «ΒΒ-» με σταθερό outlook για την Alpha Bank.
Όπως αναφέρει ο οίκος, από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, οι ελληνικές τράπεζες έχουν υποβληθεί σε μια σημαντική αναδιάρθρωση κόστους για τον εξορθολογισμό των εργασιών τους. Κατάφεραν με επιτυχία να εξορθολογίσουν τις δραστηριότητές τους μέσω μέτρων κόστους - αποτελεσματικότητας και πωλήσεων μη βασικών περιουσιακών στοιχείων, οδηγώντας τους δείκτες κόστους προς έσοδα να βελτιωθούν προς το 40%. Αυτό τους τοποθετεί μεταξύ των καλύτερων στην Ευρώπη.
Οι αυξήσεις των επιτοκίων θα διευκολύνουν περαιτέρω την ανάκαμψη της κερδοφορίας στα τραπεζικά συστήματα Ελλάδας και Κύπρου. Η αύξηση των επιτοκίων ενίσχυσε την κερδοφορία των τραπεζών το 2022 και αναμένεται να συνεχίσει να ενισχύει τα κέρδη το 2023. Η κερδοφορία των τραπεζών έχει βελτιωθεί μετά από χρόνια ζημιών. Η S&P αναμένει περαιτέρω ενισχυμένη κερδοφορία, υποστηριζόμενη από χαμηλότερες προβλέψεις για ζημίες δανείων και πρόσθετα οφέλη από την αναπροσαρμογή των δανείων με υψηλότερα επιτόκια, και τη συνεχή έμφαση στον έλεγχο των λειτουργικών δαπανών. Επιπρόσθετα, αναμένει αύξηση του χαρτοφυλακίου ενήμερων δανείων των τραπεζών κατά 3% - 4% το 2023-2024 στην Ελλάδα και 2% στην Κύπρο, κυρίως χάρη στην ώθηση από την αναμενόμενη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Αυτό συμβαίνει μετά από χρόνια αρνητικής αύξησης των δανείων, η οποία οφείλεται στις πωλήσεις μεγάλων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE). Τούτου λεχθέντος, οι μακροοικονομικές αβεβαιότητες δημιουργούν υψηλούς δυνητικούς κινδύνους.
Όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι αυξήσεις των επιτοκίων θα οδηγήσουν σε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης, αλλά οι τράπεζες θα επωφεληθούν από τα ισχυρότερα προφίλ χρηματοδότησης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και από τις περιορισμένες ανάγκες χρηματοδότησης από τις αγορές (wholesale funding). Η απομόχλευση και η ενοποίηση του συστήματος τα τελευταία χρόνια έχουν μειώσει σημαντικά τις πιέσεις χρηματοδότησης. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις πελατών βελτιώθηκε στο 65% - 70% στο τέλος του 2022 από το ανώτατο όριο του 174% το 2015 για την Ελλάδα και 185% το 2013 για την Κύπρο, ενώ το εξωτερικό χρέος περιορίζεται στην ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL) και στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO).
Παράλληλα, χαλαρώνουν οι ανησυχίες για τις θέσεις ρευστότητας των τραπεζών μετά την αποπληρωμή των υψηλών γραμμών TLTRO. Ορισμένες ελληνικές και κυπριακές τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει να αποπληρώνουν τα μεγάλα δάνεια TLTRO με αμελητέα επίδραση στον καθαρό δείκτη σταθερής χρηματοδότησης (NSFR) και στον δείκτη κάλυψης ρευστότητας (LCR) και ο οίκος εκτιμά ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να εμφανίζουν πλεονάζουσα ρευστότητα μετά την αποπληρωμή των TLTRO.
