Στους καταναλωτές πέφτει το βάρος της πράσινης μετάβασης και στην περίπτωση των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, λόγω του «επίναυλου διοξειδίου του άνθρακος» που θα εφαρμοστεί στις θαλάσσιες μεταφορές από τις αρχές Ιανουαρίου.
Συγκεκριμένα, μετά και την ένταξη της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, οι επιβάτες και τα φορτηγά αυτοκίνητα που θα μετακινούνται με πλοίο στις γραμμές Ελλάδας - Ιταλίας αλλά και στις γραμμές Πειραιά - Κρήτη θα πληρώνουν ακριβότερα εισιτήρια.
Το Σύστημα ETS
Να θυμίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της πολιτικής για την κλιματική αλλαγή, όρισε την 1η Ιανουαρίου 2024 ως ημερομηνία εφαρμογής του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (Emission Trading System - ETS) για τη ναυτιλία.
Το ETS συμπεριλαμβάνεται στο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Fit for 55» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) και με μακροπρόθεσμο στόχο μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050.
Η εφαρμογή του νέου κανονισμού προβλέπει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες, προκειμένου να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, θα πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων που καλύπτουν το 100% των εκπομπών αερίων τους σε ταξίδια εντός της ΕΕ και το 50% των εκπομπών τους σε ταξίδια, όπου είτε ο λιμένας αναχώρησης, είτε ο λιμένας άφιξης είναι εκτός της ΕΕ, για να αντισταθμίσουν το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν τα πλοία.
Στο πλαίσιο αυτό, θα υπάρξει μια τριετής περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία οι εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν δικαιώματα εμπορίας ρύπων ως ακολούθως:
- Το 2024 για το 40% των εκπομπών
- Το 2025 για το 70% των εκπομπών
- Το 2026 για το 100% των εκπομπών
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι ο νέος περιβαλλοντικός κανονισμός θα ισχύσει από 01.01.2024 για τα επιβατηγά πλοία άνω των 5.000 κόρων ολικής χωρητικότητας που εκτελούν δρομολόγια στις γραμμές που συνδέουν την Ελλάδα με άλλες χώρες αλλά και σε νησιά άνω των 200.000 κατοίκων - στην Ελλάδα έχει δοθεί εξαίρεση έως το 2029 στα πλοία της ακτοπλοΐας που προσεγγίζουν λιμάνια νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
Δεδομένης δε της συνεχούς αναπροσαρμογής των μέσων τιμών αγοράς των εκπομπών CO2, η χρέωση EU ETS θα αναπροσαρμόζεται μηνιαίως, όπως διευκρινίζουν οι ακτοπλοϊκές.
Επιπλέον, η χρέωση EU ETS που συλλέγεται από τις εταιρείες αποδίδεται απευθείας στην ΕΕ ως μέρος της πληρωμής του ETS για την υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Η επιβάρυνση στα φορτηγά
Σε αυτό το πλαίσιο ο όμιλος Grimaldi και η Attica Group που δραστηριοποιούνται στις γραμμές Ελλάδας - Ιταλίας αλλά και Κρήτης ανακοίνωσαν χθες τις προσαυξήσεις ανά φορτηγό, οι οποίες κυμαίνονται, ανάλογα τη γραμμή, από 1,50 ευρώ ανά γραμμικό μέτρο στις γραμμές Ηγουμενίτσα-Μπάρι (και το αντίστροφο) μέχρι 5,70 ευρώ στη γραμμή Πάτρα- Αγκόνα. Βάσει των προαναφερθέντων αυξήσεων, ένα φορτηγό 20 μέτρων για παράδειγμα, θα πληρώσει επιπλέον από 34 μέχρι και 114 ευρώ για να μετακινηθεί στους συγκεκριμένους προορισμούς.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι στην περίπτωση του Ιταλικού ομίλου, ο οποίος είχε ανακοινώσει ένα αρχικό τιμολόγιο για τα φορτηγά στα τέλη Νοεμβρίου, με τις νέες ανακοινώσεις το τιμολόγιο αυτό μειώνεται σχεδόν στο μισό, λόγω ανταγωνισμού. «Λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική που θα εφαρμόσει ο ανταγωνισμός ως προς τη χρήση του ETS στις γραμμές από Ελλάδα προς Ιταλία και αντίστροφα, χρησιμοποιώντας το εν λόγω τέλος ως μέσο ανταγωνισμού, ο Όμιλος Grimaldi επιθυμεί να επιδείξει, για άλλη μια φορά, τη μέγιστη υποστήριξη προς τους συνεργάτες του, προσαρμόζοντας τα ποσά ανάλογα», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Οι αυξήσεις για τους επιβάτες
Πέραν των αυξήσεων στα ναύλα των φορτηγών βέβαια, λόγω του επίναυλου διοξειδίου του άνθρακα θα αυξηθούν και τα εισιτήρια για τους επιβάτες, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε η Attica. Κίνηση στην οποία αναμένεται να προχωρήσει και ο όμιλος Grimaldi τις επόμενες ημέρες.
Στην περίπτωση των επιβατών ο όμιλος Attica Group ανακοίνωσε προσαύξηση στην τιμή του εισιτηρίου από 4-12 ευρώ ανάλογα την γραμμή ενώ στα γκρουπ επιβατών η αύξηση κυμαίνεται από 2 έως 5 ευρώ ανάλογα τη γραμμή.
Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση της Attica Group προς τους ναυτικούς πράκτορες η θέσπιση των ευρωπαϊκών κανονισμών EU ETS αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του λειτουργικού κόστους των πλοίων, καθώς η κάθε ναυτιλιακή εταιρεία θα πρέπει να αγοράζει για κάθε τόνο καυσίμου που καταναλώνει, τη χρηματιστηριακή αξία του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει.
