«Ορατότης μηδέν για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού», θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της απάντησης που έδωσε από το βήμα της Βουλής ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ν. Ταχιάος, σε σχετική επίκαιρη ερώτηση με τίτλο «Οδικές επεκτάσεις Αττικής Οδού προς Ραφήνα, Λαύριο και Λ. Βουλιαγμένης - Σήραγγα Ηλιουπόλεως». Ο υφυπουργός Υποδομών επί της ουσίας επανέλαβε αυτό που από καιρό πηγάζει από το αρμόδιο υπουργείο, δηλαδή ότι για την ώρα δεν υπάρχουν αποφάσεις, δεν προβλέπονται άμεσα εξελίξεις, ούτε υπάρχει διαθέσιμη χρηματοδότηση, τουλάχιστον από πλευράς του Δημοσίου, αναφορικά με την προώθηση των περίφημων επεκτάσεων της Αττικής Οδού, ενώ υποστήριξε εκ νέου ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Προτάσεων.
Υπενθυμίζεται ότι ένα τέτοιο σχέδιο έχει υποβάλει το κοινό σχήμα των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ για υλοποίηση νέων οδικών αξόνων στην Αττική προς Ραφήνα, Λαύριο και Ελληνικό, που κρίνονται αναγκαίοι για την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού προβλήματος στο Λεκανοπέδιο, μέσω Πρότυπης Πρότασης (σύμβασης παραχώρησης) εκτιμώμενου ύψους 1,5 – 2 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, ο κ. Ταχιάος έστειλε συγκεκριμένα «μηνύματα» μη διστάζοντας μάλιστα να αναφερθεί ακόμα και σε φαινόμενα… lobbying από ενδιαφερόμενους προκειμένου να προωθηθούν τα έργα! Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι είναι δικαίωμα των ιδιωτών, δηλαδή εν προκειμένω των κατασκευαστικών ομίλων, να υποβάλουν σχέδια στη βάση ενός μοντέλου και θεσμικού πλαισίου που η κυβέρνηση η ίδια είχε φέρει στην αμέσως προηγούμενη θητεία της. Όπως επίσης, στην αγορά είναι εμφανές και σαφές ότι οι κεντρικοί οδικοί άξονες της πόλης αλλά και η Αττική Οδός έχουν «φρακάρει» και χρειάζονται λύσεις. Έκανε επίσης, ειδική μνεία στην κρίσιμη οδική επέκταση προς το Ελληνικό, όπου θα αναπτυχθεί μια νέα πόλη, λέγοντας ότι υπάρχει μελέτη από τη Lamda όμως πέραν τούτου, όχι κάποια άλλη πρόοδος. Γενικότερα, πάντως, επανέλαβε το έλλειμα χρηματοδότησης από πλευράς δημοσίου, βάζοντας και την παράμετρο συμβατότητας των πρότυπων προτάσεων με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Η σήραγγα, το lobbying, οι Πρότυπες Προτάσεις
Ειδικότερα, σε σχέση μάλιστα με τη σήραγγα Ηλιούπολης, ήτοι την επέκταση προς το Ελληνικό, και τα σενάρια για ωρίμανση διαδικασιών, ο κ. Ταχιάος σημείωσε ότι «ως Υπουργείο είναι προφανές ότι απέχουμε πάρα πολύ από αυτό το οποίο επιχειρείται με τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα, διότι εδώ μιλάμε για μια υπόθεση lobbying. Προφανώς, γίνεται ένα lobbying γύρω από συγκεκριμένα έργα και θα προτιμούσα απέναντι στους πολίτες όχι μόνο της Ανατολικής Αττικής, αλλά και της Αττικής γενικότερα και της Ελλάδος και αυτό αφορά και όλα τα υπόλοιπα έργα, να είμαστε απολύτως ξεκάθαροι. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να σας πω τι υπάρχει.
Υπάρχει προφανώς το ρυθμιστικό σχέδιο σε ό,τι αφορά την Περιφερειακή Λεωφόρο του Υμηττού, η πρόβλεψη της σύνδεσης με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης με μια δίδυμη σήραγγα. Το μόνο το οποίο έχουμε εμείς στα χέρια μας αυτήν τη στιγμή είναι η πρόθεση δωρεάς από τη LAMDA -και ξέρω ότι έχει ξεκινήσει η σχετική μελέτη- μιας μελέτης, η οποία θα δίνει μια λύση στο ζήτημα. Αυτό είναι αυτό που έχουμε ξεκάθαρα αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν κάποιοι φάκελοι που έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο, οι λεγόμενες πρότυπες προτάσεις».
Το ευρωπαϊκό δίκαιο
Σύμφωνα δε με τον ίδιο, «οι πρότυπες προτάσεις είναι ένα μοντέλο, το οποίο πρέπει να δοκιμαστεί και κατά το ευρωπαϊκό δίκαιο, διότι εδώ πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι μιλάμε για διαγωνισμούς, οι οποίοι προφανώς δεν πρέπει να διεξάγονται με την πρωτοβουλία ενός των διαγωνιζομένων, αλλά με πρωτοβουλία του Δημοσίου. Κατά συνέπεια αυτό το οποίο επιχειρούμε σήμερα, επιχειρώντας μια αλλαγή του νόμου όχι με ΚΥΑ, μια αλλαγή του νόμου για τις πρότυπες προτάσεις είναι να εξασφαλίσουμε τη συμβατότητα ενός εργαλείου που πολύ ευφυώς η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ενέταξε στην ελληνική νομοθεσία, να εξασφαλίσουμε τη συμβατότητά του με το ευρωπαϊκό δίκαιο και συγχρόνως να τις κάνουμε αποτελεσματικές. Οταν υπάρχει μια πρότυπη πρόταση για την υπόγεια σήραγγα που οδηγεί στη Βουλιαγμένης και αντίστοιχα μία πρόθεση δωρεάς μελέτης από τη μεριά ενός άλλου ενδιαφερόμενου, εν προκειμένου της LAMDA, είναι προφανές ότι αυτές οι δύο προτάσεις πρέπει να μπορούν να συζητηθούν. Το βασικότερο, όμως είναι ότι πρέπει να είναι ξεκάθαρο στον κόσμο ότι την πρωτοβουλία των κινήσεων, την πρωτοβουλία όλων των έργων την έχει το Υπουργείο και δεν την έχουν ούτε οι ενδιαφερόμενοι ούτε τα δημοσιεύματα, τα οποία προσπαθούν να επισπεύσουν ενέργειες, οι οποίες δεν είναι ορατές αυτήν τη στιγμή».
«Stop» από Βρυξέλλες σε χρηματοδότηση οδικών έργων στην Αττική
Όπως σημείωσε ο κ. Ταχιάος, υπάρχει πρόβλημα με τη χρηματοδότηση οδικών αξόνων στην Αττική. «Σε κάθε περίπτωση κάθε εργαλείο πρέπει να προσαρμόζεται στις προτεραιότητες της στιγμής. Και οι προτεραιότητες της στιγμής είναι ότι αυτό το εργαλείο πρέπει να μπορέσει να ευθυγραμμιστεί με την ανάγκη να μοχλευτεί ιδιωτικό χρήμα πλέον στον τόπο μας. Πάντα υπάρχει ένα πρακτικό ζήτημα. Ποιο είναι το πρακτικό ζήτημα; Ότι στην Αττική δεν χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ οδικά έργα. Δεν είναι επιλέξιμα τα οδικά έργα στο πρόγραμμα «Μεταφορές» στην περιοχή της Αττικής ή την περιοχή της Θεσσαλονίκης. Είναι μόνο εκτός αυτών και μόνο για έργα οδικής ασφάλειας και πάντως μόνο σε διευρωπαϊκούς άξονες, σε οδούς οι οποίες δεν είναι χαρακτηρισμένες ως διευρωπαϊκοί άξονες δεν υπάρχουν χρηματοδοτήσεις».
Η Αττική Οδός και οι ιδιώτες
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «οι αποφάσεις δεν είναι απλές, είναι πολύ πιο σύνθετες και βεβαίως προφανώς δεν μπορώ να δώσω σήμερα απάντηση σε κανέναν. Γιατί είναι πιο σύνθετες; Διότι έχουμε μια οδό υπό παραχώρηση, την Αττική Οδό. Το πώς θα έρθει οποιαδήποτε επέκταση της Αττικής Οδού να δέσει πάνω σε μία οδό υπό παραχώρηση όπου από τις 8 Οκτωβρίου και μετά περιμένουμε ότι θα υπάρχει ένας άλλος παραχωρησιούχος, ο οποίος θα εκμεταλλεύεται την οδό, είναι ένα ερώτημα που ναι, αυτό έχει να κάνει με τη συμβατότητα προς το κοινοτικό δίκαιο εάν ο ίδιος παραχωρησιούχος είναι και προτείνων στην πρότυπη πρόταση.
Οφείλω, λοιπόν, να πω ότι η εξίσωση είναι πολύ σύνθετη και δεν είναι μία η οποία μπορεί να απαντηθεί αμέσως. Όσο για τους υπόλοιπους τρόπους χρηματοδότησης, δηλαδή EIB ή οτιδήποτε άλλο, ο δανεισμός προφανώς είναι κάτι το οποίο υπακούει στους κανόνες τους οποίους έχει αποδεχθεί η χώρα μας μετά την περίοδο των μνημονίων και την έξοδο από αυτά. Δεν υπάρχει ούτε ελεύθερος δανεισμός ούτε άπλετος δανεισμός ούτε προσφυγή σε πόρους δανειακούς, έτσι όπως περιγράφονται. Υπάρχει, λοιπόν, ένα μοντέλο. Το μοντέλο αυτό είναι ευρηματικό και αφορά τις πρότυπες προτάσεις. Πρέπει αυτό το μοντέλο να προσαρμοστεί ακριβώς στο γεγονός ότι σήμερα είναι μεγάλη ανάγκη να βάλουμε στο παιχνίδι τους ιδιώτες. Προφανώς, επίσης, αυτό πρέπει να συνδυαστεί με το γεγονός ότι οι ιδιώτες δεν έχουν απεριόριστη δανειακή δυνατότητα στην Ελλάδα, κάτι που επίσης είναι μια πραγματικότητα. Εκτός των άλλων, πρέπει να γίνει σαφές ότι όλα αυτά τα έργα πρέπει να υπακούσουν και σε έναν χρονισμό ο οποίος θα δεχθεί τη δυνατότητα της χώρας μας να χρηματοδοτήσει και τις έκτακτες περιστάσεις».
Η Θεσσαλία
Τέλος, ανέδειξε για ακόμα μία φορά την αλλαγή προτεραιοτήτων στο υπουργείο, βάζοντας στο τραπέζι τους αναγκαίους πόρους για την αποκατάσταση ζημιών από τις περσινές κακοκαιρίες. «Όταν σήμερα έχουμε τη Θεσσαλία η οποία από μόνη της για οδικά και σιδηροδρομικά έργα απαιτεί ένα κονδύλιο της τάξεως του 1,370 δισ. ευρώ για τις μόνιμες άμεσες αποκαταστάσεις, είναι προφανές ότι οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, ούτε μπορούμε να δίνουμε χρονοδιαγράμματα εάν δεν διασφαλίσουμε ότι θα μπορέσουν να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες οι οποίες είναι άμεσες», σημείωσε χαρακτηριστικά.
