Ροή
Με… ανοδικό τέμπο συνεχίζονται οι επιδόσεις του αυτοκινητόδρομου – «χρυσάφι» της Αττικής Οδού και στο πρώτο εξάμηνο του 2024, συνεχίζοντας το «μπαράζ» αποδόσεων και ανάκαμψης που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγα χρόνια, στη μετά πανδημία εποχή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, συνολικά στο πρώτο 6μηνο του έτους, η μέση ημερήσια κυκλοφορία εμφανίζεται ενισχυμένη κατά σχεδόν 5,5% με 6% σε σχέση με το α’ εξάμηνο 2023 (257 χιλ.), ενώ σε σχέση με το 2019 (την προ covid χρονιά) η μέση ημερήσια κυκλοφορία εμφανίζεται ενισχυμένη κατά σχεδόν 16% - 17%. Ειδικότερα, στην Αττική Οδό οι διελεύσεις ανήλθαν κατά μέσο όρο σε πάνω από 270-271 χιλιάδες οχήματα την ημέρα, με κάποιους μήνες να εμφανίζουν και ροές άνω των 300 χιλ. διελεύσεων. Για την ιστορία, συνολικά το 2023 η μέση ημερήσια κυκλοφορία προσέγγισε τα 260 χιλιάδες οχήματα, έναντι 236 χιλ. το 2022 ή και πίσω στο 2019, όπως κατά καιρούς έχει αποκαλύψει το insider.gr.
Ανάλογη, ή μάλλον καλύτερη σε ποσοστιαία βάση, είναι η επίδοση όσον αφορά στα έσοδα της Αττικής Οδού (χωρίς ΦΠΑ). Στο πρώτο 6μηνο 2024 ανήλθαν συνολικά σε περίπου 113 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά σχεδόν 9% σε σχέση με το πρώτο 6μηνο 2023 (103 εκατ.). Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σε κάποιους μήνες η άνοδος «έγραφε» και διψήφια ποσοστά, άνω του 16%-18%. Μεγαλύτερη είναι η άνοδος εσόδων έναντι του πρώτου «μισού» του 2019, στο +19% περίπου, πάντα κατά τις ίδιες πληροφορίες. Για την ιστορία, συνολικά το 2023 τα έσοδα προσέγγισαν τα 215 εκατ. ευρώ, έναντι 196 εκατ. το 2022 ή 194 εκατ. πίσω στο 2019.
Κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς διανεμήθηκε στους μετόχους προμέρισμα χρήσης, ύψους 40 εκατ. ευρώ (έναντι των κερδών 2023). ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και ΑΒΑΞ εισπράττουν, φέτος, επιπλέον 42 εκατ. ευρώ, μετά την πρόταση του Δ.Σ. και τη σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης για διανομή μικτού ποσού μερίσματος ύψους 82 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως με τη νέα παραχώρηση τα διόδια για τα ΙΧ θα μειωθούν στα 2,5 ευρώ, από 2,8 ευρώ.
Η μετάβαση στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και το «μεταβατικό» στάδιο
Λίγους μήνες, λοιπόν, πριν η Αττική Οδός περάσει υπό τον έλεγχο και τη διαχείριση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που επικράτησε στον σχετικό διαγωνισμό που διενήργησε το ΤΑΙΠΕΔ για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου, η οδική υποδομή συνεχίζει την ανοδική της πορεία το 2024, έστω και αν έδειξε κάποια σημάδια «ωρίμανσης».
Όπως πρόσφατα ανέφερε το insider.gr, το ΤΑΙΠΕΔ υπέβαλε τον σχετικό φάκελο προς έλεγχο και έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο με τη διαδικασία επί της ουσίας να περνάει στο στάδιο του προσυμβατικού ελέγχου του διαγωνισμού. Υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση έχει «περάσει» και από το ΣτΕ παλιότερα, μη έχοντας κάποια νομικά ζητήματα. Σύμφωνα με όσα ανέφερε πρόσφατα μόλις ο επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γ. Περιστέρης, στο πλαίσιο της τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2025 αναμένεται να παραδοθεί στον νέο Παραχωρησιούχο, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ η σύμβαση της Αττικής Οδού. Βέβαια, τον Οκτώβριο θα γίνει η επιστροφή, από τις ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, του οδικού άξονα στο Δημόσιο δίχως να περάσει άμεσα στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αν και ο όμιλος έχει ολοκληρώσει τα δικά του προαπαιτούμενα, έχει «κλείσει» τη χρηματοδότηση κ.α.. Όπως είπε πρόσφατα και ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ταχιάος, η παράδοση στον νέο παραχωρησιούχο θεωρείται δύσκολο να επιτευχθεί χρονικά και εξετάζονται σενάρια για το μεταβατικό στάδιο. Πρόσθεσε ότι δεν εξετάζεται η παράταση της υφιστάμενης παραχώρησης, αλλά θα συνεχίσει η λειτουργία της με τα έσοδα να πηγαίνουν πλέον στα ταμεία του Δημοσίου, δηλαδή θα υπάρχει μεταβατικό στάδιο.
Αναγκαία νέα οδικά έργα – «ανάσα» στο Λεκανοπέδιο Αττικής
Ωστόσο, εν αναμονή των διαδικασιών για τη νέα σύμβαση παραχώρησης, στην αγορά γίνονται πιο εμφατικές οι συζητήσεις για τ αναγκαία νέα οδικά έργα – «ανάσα» στο Λεκανοπέδιο Αττικής, που κυριολεκτικά έχει «φρακάρει» από το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Το ζήτημα της υλοποίησης των επεκτάσεων της Αττικής Οδού αν και έχει κριθεί ως απαραίτητο από την αγορά, εντούτοις «πάγωσε» μέσα στην κρίση λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης. Ωστόσο, παραμένει… πιο επίκαιρο από ποτέ, με τους ισχυρούς κατασκευαστικούς ομίλους να περιμένουν την αξιολόγηση, από το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και μεταφορών, των σχεδίων (μέσω Πρότυπων Προτάσεων και με μοντέλο ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεων) που έχουν υποβάλει. Από το υπουργείο αναφέρουν συχνά πυκνά ότι θα δούνε το θέμα προσεχώς γιατί όντως υπάρχουν ανάγκες, ωστόσο, βάζουν στο τραπέζι θέματα αλλαγής νομικού – θεσμικού πλαισίου στο μοντέλο πρότυπων Προτάσεων, χρηματοδότησης καθώς δεν περισσεύουν πόροι κ.α.
Δύο «πακέτα» έργων θεωρούνται κομβικά. Το ένα σχετίζεται με τις τρεις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, προς Ραφήνα και προς Λ. Βουλιαγμένης (Σήραγγα Ηλιούπολης, που θεωρείται κρίσιμη για τη κυκλοφορία από/προς τον νέο πόλο του Ελληνικού), συνολικού εκτιμώμενου κόστους 1,5 δις ευρώ, που έχουν προτείνει από κοινού οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ. Το άλλο με τον νέο άξονα Ελευσίνα-Οινόφυτα, εκτιμώμενου κόστους άνω των 500 εκατ. ευρώ, που αποτελεί πρόταση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Το πρώτο, ιδίως το σκέλος προς Ελληνικό μέσω της επέκτασης από την δυτική περιφερειακή Υμηττού μέσω αστικής σήραγγας στην Ηλιούπολη, φαντάζει ως άκρως απαραίτητο καθώς δημιουργείται μια νέα «πόλη» στο Ελληνικό, με χιλιάδες κατοίκους, εργαζόμενους, επισκέπτες, τουρίστες κ.α. Κατά κάποιες πλευρές μάλιστα, δεν αποκλείεται το τμήμα από Υμηττό προς Ελληνικό να «βγει» στην επιφάνεια ανεξάρτητα των άλλων επεκτάσεων λόγω της σπουδαιότητάς του, αν διευθετηθούν θέματα με το χωροταξικό.
Να σημειώσουμε επίσης, επειδή προχωρούν σημαντικές επενδύσεις στο Λαύριο αλλά και η αξιοποίηση του Λιμένα από το ΤΑΙΠΕΔ (όπως και της Ραφήνας), ότι πολλοί υποψήφιοι επενδυτές βάζουν ερωτήματα για το κατά πόσο τελικά οι νέοι οδικοί άξονες θα «φτάσουν» στα λιμάνια (όπως και ο προαστιακός), καθώς θεωρείται κομβική η διασύνδεσή τους με σύγχρονο οδικό δίκτυο.
Ελευσίνα – Οινόφυτα: Ο άξονας που θα δώσει λύση στο χάος του Κηφισού
Το δεύτερο εκτιμάται πως θα δώσει λύση στο χάος του Κηφισού. Ο άξονας θα ξεκινά από την περιοχή της Ελευσίνας σε κόμβο με την Αττική Οδό και θα κάνει μια διαμπερή διαδρομή για να καταλήξει βόρεια των Οινοφύτων. Για το δεύτερο έργο από το υπουργείο υπάρχει επιθυμία να συνοδεύεται και από σιδηροδρομική σύνδεση με το Θριάσιο. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει προτείνει να κατασκευάσει με παραχώρηση 35 ετών έναν αυτοκινητόδρομο 40 χιλιομέτρων ο οποίος θα συνδέει την Αττική Οδό στο ύψος της Ελευσίνας με τα Οινόφυτα. Ο συγκεκριμένος αυτοκινητόδρομος θα δώσει ανάσα στο κυκλοφοριακό της Αθήνας καθώς τα φορτηγά που σήμερα μπαίνουν στον αστικό ιστό θα μπορούν να παρακάμπτουν το βεβαρυμένο οδικό δίκτυο του Λεκανοπεδίου. Με το συγκεκριμένο έργο εξυπηρετείται η οδική σύνδεση σημαντικών Βιομηχανικών Περιοχών των Οινοφύτων, του Ασπροπύργου, της Ελευσίνας, και του Θριάσιου πεδίου καθώς και του Εμπορευματικού Λιμένα Πειραιά και ταυτόχρονα περιορίζει το κυκλοφοριακό χάος της Αττικής καθώς θα μειωθεί η κυκλοφορία των φορτηγών σε βασικούς οδικούς άξονες π.χ. ο Κηφισός, Λ. Αθηνών κ.ά.
Τα οφέλη και η υποδομή
Όπως σημείωναν από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τα δεδομένα κυκλοφορίας των τελευταίων 20 χρόνων, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της σύμβασης παραχώρησης, δείχνουν ότι το συγκεκριμένο έργο μπορεί να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά σε δύσκολες καταστάσεις, κατατάσσοντάς το μεταξύ αυτών με το χαμηλότερο ρίσκο. Ταυτόχρονα, οι προοπτικές υλοποίησης των επεκτάσεων του έργου (μέσω άλλων συμβάσεων) επιτρέπουν την προσδοκία αυξημένης κυκλοφορίας και αυξημένων εσόδων. Σε αυτό το πλαίσιο η απόδοση του έργου αναμένεται εντός του εύρους αποδόσεων που παραδοσιακά στοχεύει και επιτυγχάνει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε ομοειδή έργα, προσδίδοντας επιπλέον αξία στην εταιρεία και σημαντικά οφέλη στους μετόχους της.
Σύμφωνα με στελέχη του ομίλου , πρόκειται για ένα έργο χαμηλού ρίσκου και σταθερών αποδόσεων, με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, όπως απέδειξε η απόδοσή του τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την πρόσφατη πανδημία, ενώ εκτιμούν πως υπό τη διαχείριση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μπορεί να αποφέρει κατά μέσο όρο EBITDA άνω των 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, για τα 25 χρόνια της σύμβασης
Η Αττική Οδός είναι ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος μήκους περίπου 70 χλμ., που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 με τη μέθοδο της παραχώρησης. Αποτελεί τον περιφερειακό οδικό άξονα της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας και τμήμα της σπονδυλικής στήλης του οδικού δικτύου του Νομού Αττικής. Πρόκειται για ένα προαστιακό οδικό δίκτυο και αυτοκινητόδρομο, με δύο ή τρεις λωρίδες κυκλοφορίας και μία λωρίδα έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ), ανά κατεύθυνση. Σε ορισμένα τμήματα στο μέσον του αυτοκινητόδρομου, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κινείται ο προαστιακός σιδηρόδρομος, που δεν αποτελεί μέρος της σύμβασης παραχώρησης της Αττικής Οδού
