Σε μηχανή παραγωγής ρυθμίσεων, με ουσιαστική συμβολή στη μείωση του ιδιωτικού χρέους, έχει αναδειχτεί ο εξωδικαστικός μηχανισμός. Παράλληλα με τις διμερείς ρυθμίσεις που πραγματοποιούν οι εταιρείες διαχείρισης με τους οφειλέτες, τα αποτελέσματα στη μείωση των κόκκινων δανείων από την οικονομία είναι εντυπωσιακά, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού τομέα (Τράπεζες και Servicers) έχουν υποχωρήσει την τελευταία πενταετία από τα 92,2 δισ. ευρώ το 2019 σε 69,9 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2024.
Τον Σεπτέμβριο, τόσο οι νέες αιτήσεις, όσο και οι ρυθμίσεις οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού σημείωσαν σημαντική άνοδο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2023. Τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους δείχνουν ότι τον Σεπτέμβριο τα νέα αιτήματα οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό διαμορφώθηκαν σε 5.522 και έγιναν συνολικά 1.504 νέες ρυθμίσεις για οφειλές άνω των 383 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για αύξηση 52,2% στις νέες αιτήσεις από τις 3.628 του Σεπτεμβρίου του 2023 και 75,7% στις νέες ρυθμίσεις οφειλών συγκριτικά με τις 856 το ίδιο διάστημα το περασμένο έτος. Συνολικά καταγράφονται 23.713 επιτυχείς ρυθμίσεις για αρχικές οφειλές ύψους 7,9 δισ. ευρώ που έχουν ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, σημαντικά αυξημένες από τις 8.804 επιτυχείς ρυθμίσεις ύψους αρχικών οφειλών 3,26 δισ. ευρώ που είχαν επιτευχθεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2023.
Σημειώνεται ότι το μέσο «κούρεμα» στα δάνεια προς χρηματοδοτικούς φορείς (τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης) ανέρχεται σε 27%, αν και το 47,3% των ρυθμίσεων προς χρηματοπιστωτικούς φορείς έλαβε «κούρεμα», βάσει οφειλών, που ξεπερνάει το 30%, με το συνολικό ποσό της διαγραφής να ανέρχεται σε 2,43 δισ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες διαγραφές χρέους λαμβάνουν τα καταναλωτικά δάνεια, με το μέσο «κούρεμα» οφειλής να διαμορφώνεται σε 35,73%, ακολουθούν τα επιχειρηματικά δάνεια με μέσο «κούρεμα» 30,36%, ενώ στα στεγαστικά δάνεια το μέσο «κούρεμα» οφειλής κινείται στο 13%. Το Δημόσιο, για οφειλές προς αυτό, δίνει μέσο «κούρεμα» 15,97%.
Η μέση διάρκεια αποπληρωμής για οφειλές προς το Δημόσιο, μέσω των ρυθμίσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού, ανέρχεται σε 17 χρόνια, ενώ για οφειλές προς χρηματοδοτικούς φορείς σε 18 χρόνια. Ανά τύπο οφειλών, οι πιο μακροχρόνιες ρυθμίσεις επιτυγχάνονται στις οφειλές από στεγαστικά δάνεια, με την μέση διάρκεια αποπληρωμής να διαμορφώνεται στα 26 έτη.
Ακολουθούν τα επιχειρηματικά δάνεια, με μέση διάρκεια αποπληρωμής των ρυθμίσεων τα 20 έτη, ενώ τα 14 έτη είναι η μέση διάρκεια αποπληρωμής των ρυθμίσεων στα καταναλωτικά δάνεια. Η πλειοψηφία των αιτήσεων (38%) στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού βρίσκονται στο εύρος οφειλής από 50 έως 200.000 ευρώ. Οι οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ αθροίζουν σε 19,85 δισ. ευρώ και αποτελούν το 56% του συνόλου των οφειλών του εξωδικαστικού μηχανισμού. Σημειώνεται ότι μόνο το 9% των οφειλών είναι ενήμερο.
Αναφορικά με την εγκρισιμότητα των αιτήσεων που υποβάλλονται στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού από τους χρηματοδοτικούς φορείς, κινείται σε υψηλό ποσοστό, 71,1% κατά μέσο όρο. Τα υψηλότερα ποσοστά εγκρισιμότητας έχουν οι Intrum (91%), QQuant (94%) και Τράπεζα Πειραιώς (89%). Στις περιπτώσεις που οι χρηματοδοτικοί φορείς απορρίπτουν αιτήματα για ρύθμιση, αυτό έχει να κάνει κυρίως (22% των περιπτώσεων) με το ότι διαπιστώνεται ανεπαρκής οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη για εξυπηρέτηση της ρύθμισης. Ποσοστό 16,4% των απορρίψεων αφορά «άλλο» ως αιτιολόγηση, ενώ 10,26% των αιτήσεων απορρίφθηκε γιατί κρίθηκε ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός δεν είναι το κατάλληλο εργαλείο ρύθμισης της συγκεκριμένης οφειλής λόγω του ύψους ή της φύσης αυτής.
Από πλευράς απορρίψεων οφειλετών, το 63% των προτεινόμενων ρυθμίσεων που απορρίφθηκαν από τους οφειλέτες δεν έχουν αιτιολογία, ενώ ποσοστό 21,62% των προτεινόμενων ρυθμίσεων που απορρίφθηκαν από τους οφειλέτες αποδίδονται σε «αδυναμία εξυπηρέτησης». Εκτός των ρυθμίσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού, έχουν πραγματοποιηθεί και διμερείς ρυθμίσεις μεταξύ εταιρειών διαχείρισης και οφειλετών.
Τον Αύγουστο, κατ΄ εξοχήν μήνα διακοπών κατά τον οποίο αναστέλλεται η ροή διαδικασιών για τα εμπλεκόμενα μέρη, πραγματοποιήθηκαν διμερείς ρυθμίσεις ύψους 150 εκατ. ευρώ για 2.608 οφειλέτες. Το 29% των ρυθμίσεων αυτών έκανε η Cepal και ακολούθησαν με συμβολή 28% η Intrum, 24% η doValue, 13% η QQuant και 6% λοιπές εταιρείες διαχείρισης.
Σημειώνεται ότι από τα περίπου 70 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που βρίσκονται στους Servicers, οι τέσσερις – προαναφερόμενοι - μεγάλοι κατέχουν σχεδόν το 90%). Η πλειοψηφία των διμερών ρυθμίσεων που πραγματοποιούν οι Servicers αφορά στεγαστικά δάνεια σε διαφορετικούς τύπους ρύθμισης.
