Η ρύθμιση οφειλών προς τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) καθώς και το ειδικό τέλος έργων ύδρευσης και αποχέτευσης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) με το οποίο προωθείται η οικειοθελής συγχώνευση των επιχειρήσεων ύδρευσης, το οποίο και ετέθη σε δημόσια διαβούλευση έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025. Σύμφωνα, επίσης, με το νομοσχέδιο, ανατίθεται στην ΕΥΔΑΠ η αρμοδιότητα συντήρησης και λειτουργίας τμημάτων ή συνολικά του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (Ε.Υ.Σ.) της μείζονος περιοχής Πρωτευούσης.
Υπενθυμίζεται ότι «έτρεχε» διαγωνισμός ΣΔΙΤ για την αναζήτηση αναδόχου ιδιώτη για τη λειτουργία / συντήρηση του εξωτερικού υδροδοτικού της Αθήνας, εκτιμώμενου ύψους 235 εκατ. ευρώ που όμως «κόλλησε» στο ΣτΕ με την ΕΥΔΑΠ να αναλαμβάνει το μεταβατικό στάδιο και όπως προκύπτει, επισήμως να αναλαμβάνει μέρος ή το σύνολο αυτού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός του πλαισίου των Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης και Επείγουσες Ενεργειακές και Πολεοδομικές Ρυθμίσεις» ορίζεται ότι οι συνολικές οφειλές προς τις Δ.Ε.Υ.Α., που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες έως την έναρξη ισχύος του σε διαβούλευση νόμου, μπορούν να ρυθμιστούν με αίτηση του οφειλέτη (φυσικά και νομικά πρόσωπα) στην οικεία Δ.Ε.Υ.Α..
Η ρύθμιση
Η ρύθμιση περιλαμβάνει εξόφληση εντός 5 ετών, σε έως 60 δόσεις, με επιτόκιο 2,5% ετησίως και εφόσον ο οφειλέτης: α) έχει υποβάλλει όλες τις δηλώσεις εισοδήματος για την τελευταία πενταετία, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικονομικού έτους, κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση ρύθμισης οφειλών, β) κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση δεν έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία. Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας καταβολής δόσης ανέρχεται σε 30 ευρώ. Στη ρύθμιση του παρόντος υπάγονται νομικά και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη εμπορικής ιδιότητας, τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ή τη διακοπή ή αλλαγή της ιδιότητας λόγω της οποίας δημιουργήθηκε η οφειλή, εφόσον ο οφειλέτης: α) έχει υποβάλλει όλες τις δηλώσεις εισοδήματος για την τελευταία πενταετία, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικονομικού έτους, κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση ρύθμισης οφειλών, β) κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση δεν έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία. Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας καταβολής δόσης ανέρχεται σε τριάντα (30) ευρώ.
Με άλλο άρθρο δίνεται η δυνατότητα στις Δ.Ε.Υ.Α., να επιβάλλουν στους καταναλωτές πρόσθετο ειδικό τέλος υπολογιζόμενο σε ποσοστό μέχρι 80%, επί της αξίας του καταναλισκόμενου ύδατος, με σκοπό τη μελέτη, κατασκευή ή επέκταση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης.
Η δυνατότητα οικειοθελούς συγχώνευσης
Με το εν λόγω σχέδιο νόμου παρέχεται η δυνατότητα της οικειοθελούς συγχώνευσης των Δ.Ε.Υ.Α., καθώς και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης με κίνητρο την επιδότηση των οφειλών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως την 31η Οκτωβρίου 2024, από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Ο επικεφαλής των Δ.Ε.Υ.Α. (γενικός διευθυντής) επιλέγεται, έπειτα από δημόσια προκήρυξη. Υπενθυμίζεται ότι το insider.gr είχε αναφερθεί στο θέμα αυτό σε σχετικό του άρθρο στο τέλος 2024 κάνοντας λόγο για οικειοθελείς συγχωνεύσεις δημοτικών εταιρειών ύδρευσης / αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), με παροχή κινήτρων προς αυτές (ακόμα και γύρω από τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ) ώστε να διευθετηθεί ένα μεγάλο «αγκάθι» για τις δημοτικές εταιρείες ύδρευσης εφόσον δεχτούν να συγχωνευτούν ώστε να καταστούν λειτουργικά ικανότερες και οικονομικά πιο βιώσιμες. Να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με παλιότερες κυβερνητικές προσεγγίσεις τα χρέη των ΔΕΥΑ προς τους παρόχους ενέργειας (ΔΕΗ) ξεπερνούσαν τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν και απαιτήσεις από πολίτες (ανείσπρακτοι λογαριασμοί) κοντά 700 εκατ. ευρώ.
Προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των Δ.Ε.Υ.Α., καθώς και για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, αποτελεί η πληρωμή των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας εντός τριών (3) μηνών, από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας πληρωμής τους. Η παρούσα εφαρμόζεται στις οφειλές των Δ.Ε.Υ.Α. προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, που καθίστανται ληξιπρόθεσμες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος. Αν για τρία (3) συνεχόμενα τρίμηνα διαπιστώνεται απόκλιση σε ποσοστό μεγαλύτερο του δέκα τοις εκατό (10%), αναφορικά με την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της οικείας Δ.Ε.Υ.Α προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, ανεξαρτήτως του εάν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, ο Γενικός Διευθυντής της οφειλέτιδας Δ.Ε.Υ.Α. παύεται αυτοδικαίως από την άσκηση των καθηκόντων του. Ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας ενημερώνει τον κατά τόπον αρμόδιο Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης αναφορικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ή την παράλειψη τήρησης της ρύθμισης και ακολούθως εκδίδεται πράξη του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με την οποία διαπιστώνεται η παύση του Γενικού Διευθυντή.
Απορρόφηση από ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ
Επίσης, προκειμένου να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία των δύο μεγάλων παρόχων ύδατος της χώρας, προβλέπονται:
- Η υποχρεωτική απορρόφηση από την ΕΥΔΑΠ όλων των παρόχων ύδρευσης και αποχέτευσης της Περιφέρειας Αττικής και των Δήμων Κέας, Καρύστου και Κύμης - Αλιβερίου. Ειδικά για τους Δήμους Κυθήρων, Ύδρας, Σπετσών, Τροιζηνίας - Μεθάνων, Κέας, Καρύστου και Κύμης - Αλιβερίου δίνεται, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου εντός εξαμήνου, η δυνατότητα εξαίρεσης.
- Η υποχρεωτική απορρόφηση παρόχων ύδρευσης και αποχέτευσης στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης από την ΕΥΑΘ. Έχουν τη δυνατότητα να μην ενταχθούν στην ΕΥΑΘ όσες Δ.Ε.Υ.Α. το επιθυμούν, εφόσον προβούν σε εθελοντική συνένωση με όμορη Δ.Ε.Υ.Α.
Ακόμη, σε άλλα άρθρα του το νομοσχέδιο προβλέπει:
- Την ενίσχυση του ρόλου της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Αναλαμβάνει την αρμοδιότητα να πιστοποιεί τη διαχειριστική επάρκεια των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, ώστε να θεωρηθούν επαρκείς ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους, εκδίδοντας αντίστοιχο πιστοποιητικό διαχειριστικής επάρκειας. Η διαχειριστική επάρκεια αφορά μεταξύ άλλων την οικονομική βιωσιμότητα, την καθημερινή διαχείριση του δικτύου, την υλοποίηση έργων συντήρησης των υποδομών και επιδιόρθωσης βλαβών με ίδιους πόρους, την είσπραξη των τρεχουσών και ληξιπρόθεσμων οφειλών και την παροχή υπηρεσιών και λειτουργία ύδρευσης, αποχέτευσης και ομβρίων υδάτων άλλων παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης και κατασκευής των απαιτούμενων υποδομών.
- Προβλέπεται η υποχρέωση, εντός του 2025, σύνταξης σχεδίου ασφάλειας τροφοδοσίας νερού από τους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης. Αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της διαχειριστικής επάρκειας από την ΡΑΑΕΥ.
- Με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται κατόπιν γνώμης του αρμοδίου Περιφερειάρχη και σύμφωνης γνώμης της ΡΑΑΕΥ, κηρύσσεται μια περιοχή σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας. Στην περίπτωση αυτή, δύναται να συνάπτεται ειδική σύμβαση με την οποία ανατίθεται στις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας.
- Ορίζεται ως προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των Δ.Ε.Υ.Α., καθώς και για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, η πληρωμή των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας εντός 3 μηνών, από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας πληρωμής τους.
- Διευρύνονται οι αρμοδιότητες του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία (Ο.Δ.Υ.Θ. Α.Ε.), ο οποίος ιδρύθηκε με το ν. 5106/2024 (Α’ 63), προκειμένου να συντονίζει το σύνολο της άρδευσης στη Θεσσαλία.
- Για την υποστήριξη των δράσεων της Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. και της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., στο πλαίσιο αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας, οι Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. δύνανται να απασχολούν εξειδικευμένο επιστημονικό ή άλλο προσωπικό με σύμβαση μίσθωσης έργου.
