Ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο τιτλοποιήσεων, που θα μπορούσε να αλλάξει πλήρως τα δεδομένα σε σχέση με τις οφειλές προς το δημόσιο συζητιέται το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του insider.gr.
Το εν λόγω σχέδιο, το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο επεξεργασίας, περιλαμβάνει την τιτλοποίηση μέρους ή και του συνόλου των οφειλών των ιδιωτών προς το δημόσιο, τον ΕΦΚΑ και τους Δήμους, με ένα μοντέλο αντίστοιχο αυτό των κόκκινων δανείων των τραπεζών αλλά και των οφειλών προς τη ΔΕΗ.
Σύμφωνα με τους εισηγητές του σχεδίου, η διαδικασία θα περιλαμβάνει το «πακετάρισμα» των οφειλών αυτών και τη διάθεσή τους στη δευτερογενή αγορά μέσω συγκεκριμένων τίτλων, οι οποίοι θα έχουν αξιολογηθεί και τιμολογηθεί ανάλογα, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με τα τραπεζικά δάνεια. Με άλλα λόγια, το δημόσιο θα πουλήσει σε ιδιώτες πακέτα οφειλών σε ένα κλάσμα της ονομαστικής τους αξίας, εξασφαλίζοντας εδώ και τώρα «ζεστό χρήμα» έναντι μελλοντικών πιθανών εισπράξεων.
Από την πλευρά τους, οι επενδυτές θα αποκτήσουν τους τίτλους αυτούς, προσδοκώντας ότι με καλύτερη διαχείριση των διαδικασιών είσπραξης, αλλά και με τη μελλοντική βελτίωση της οικονομίας οι αποδόσεις των χρημάτων που θα δώσουν θα είναι αρκετά υψηλές.
Σύμφωνα πάντα με τους εισηγητές του σχεδίου, η τιτλοποίηση των οφειλών έχει σημαντικά οφέλη, καθώς θα επιτρέψει στο δημόσιο αφενός να ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με τα ανείσπρακτά χρέη και αφετέρου επειδή θα ενισχύσει άμεσα τον κρατικό προϋπολογισμό. Κάνουν μάλιστα λόγο για έσοδα που μπορούν να ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ, αλλάζοντας άρδην τη δημοσιονομική εικόνα. Καθώς μάλιστα –εφόσον γίνει πράξη- το ενδιαφέρον θα προκύψει σχεδόν αποκλειστικά από το εξωτερικό, μιλάμε για μια έμμεση ξένη επένδυση στη χώρα. Επιπλέον, προτείνουν ένα υβριδικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο, αν η οικονομία βελτιωθεί και η εισπραξιμότητα ανέβει, το κράτος θα μπορεί να εισπράττει επιπλέον χρήματα.
Πολλά δισεκατομμύρια οι οφειλές που μπορούν να τιτλοποιηθούν
‘Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο στο σχέδιο είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που μπορούν να τιτλοποιηθούν, από τις οποίες κάποιες έχουν πολλές πιθανότητες είσπραξης και κάποιες θεωρούνται εντελώς χαμένες. Ανάμεσα στα χρέη προς το δημόσιο, τον ΕΦΚΑ και τους Δήμους, η «δεξαμενή» ξεπερνά τα 150 δισ. ευρώ. Και εδώ είναι ένα κομβικό σημείο, καθώς ένα μεγάλο κομμάτι από αυτές αφορούν χρέη και πρόστιμα που έχουν βεβαιωθεί εδώ και δεκαετίες και αφορούν εταιρείες που δεν λειτουργούν ή έχουν πτωχεύσει. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, ενώ δεν υπάρχει καμία πιθανότητα είσπραξης, κανείς δεν αναλαμβάνει το κόστος να τις διαγράψει, διαιωνίζοντας μια κατάσταση που στρεβλώνει την εικόνα. Αντίστοιχα και στους Δήμους, υπάρχουν χρέη που θεωρούνται πλέον ανείσπρακτα, αλλά παραμένουν στα βιβλία. Στον αντίποδα, οι οφειλές που δημιουργήθηκαν την τελευταία τριετία θεωρούνται ακόμη «ζεστές» και τα ποσοστά εισπραξιμότητας σε αυτές μπορεί να είναι υψηλές.
Έτσι, όπως αναφέρουν οι εισηγητές του σχεδίου, υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν ξεχωριστές τιτλοποιήσεις ανάλογα με την κατηγορία και το χρόνο των οφειλών, ούτως ώστε αυτές που έχουν περισσότερες πιθανότητες είσπραξης να εξασφαλίσουν και υψηλότερες τιμές.
Το πολιτικό κόστος
Το φιλόδοξο σχέδιο αυτό εντούτοις «σκοντάφτει» στο πολιτικό κόστος, το οποίο μπορεί να είναι πολύ υψηλό, αν δεν υλοποιηθεί με εξαιρετικά μεγάλη προσοχή. Και αυτό γιατί, επικοινωνιακά θα είναι ολέθριο για την κυβέρνηση αν οι οφειλές εκχωρηθούν σε funds και εν συνεχεία δούμε κατασχέσεις ή εξώσεις νοικοκυριών για χρέη προς το κράτος. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει πουθενά στο εξωτερικό, ενώ και στην Ισπανία, όπου οι κατασχέσεις και οι εξώσεις αφορούσαν χρέη προς τις τράπεζες, ο επικοινωνιακός αντίκτυπος ήταν εξαιρετικά αρνητικός. Γι’ αυτό και όταν το αντίστοιχο σχέδιο είχε πέσει στο τραπέζι στο παρελθόν –τόσο το 2004 όσο και πριν από λίγα χρόνια- απορρίφθηκε λόγω του μεγάλου πολιτικού κόστους.
Στον αντίποδα των παραπάνω, οι εισηγητές του σχεδίου αντιπροτείνουν ότι ένα μέρος από τα έσοδα των τιτλοποιήσεων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για προστασία των αδύναμων οικονομικά στρωμάτων, ούτως ώστε να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα. Επιπλέον, τονίζουν ότι θα πρέπει να παραμείνουν ως έχουν τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν έναντι των οφειλετών, ούτως ώστε οι εταιρείες που θα αναλάβουν τα χρέη να μην μπορούν να κάνουν τίποτε παραπάνω από ό,τι κάνει σήμερα το κράτος.
Κερδισμένοι οι servicers
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον το σχέδιο αυτό προχωρήσει, σημαντικά οφέλη θα έχουν οι εταιρείες που σήμερα διαχειρίζονται τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών. Και αυτό γιατί κατά πάσα πιθανότητα το κομμάτι της είσπραξης των οφειλών θα πέσει πάνω τους, μια και είναι οι μόνοι που διαθέτουν αυτού του είδους την εμπειρία. Παράλληλα, με δεδομένο ότι πολύ συχνά όσοι έχουν χρέη προς το κράτος έχουν αντίστοιχα χρέη και προς τις τράπεζες, είναι πολύ εύκολο να εξασφαλίσουν οικονομίες κλίμακος, αυξάνοντας έτσι τα κέρδη τους.
