Μακροοικονομικές και δημοσιονομικές αβεβαιότητες για το 2021, εντοπίζει το γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, στην γνώμη του για την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του επόμενου έτους.
«Η εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021, παρουσιάζει μια σαφώς δυσμενέστερη εικόνα σε σχέση με το προσχέδιο. Αυτό οφείλεται, αφενός στην επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και αναθεώρηση των μακροοικονομικών προβλέψεων προς τα κάτω, και αφετέρου στη λήψη πρόσθετων έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων για την προστασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων που επιδεινώνουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα» αναφέρει μεταξύ άλλων το γραφείο, στο κείμενο των συμπερασμάτων του που έδωσε στη δημοσιότητα.
Ειδικότερα σημειώνει: «Όσον αφορά τις μακροοικονομικές αβεβαιότητες, η διάρκεια ισχύος των περιοριστικών μέτρων είναι ακόμα άγνωστη και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στην ανάπτυξη και, κυρίως, στη διανομή του εμβολίου. Ο αποτελεσματικός εμβολιασμός μιας κρίσιμης μάζας του πληθυσμού, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας». Όσον αφορά τις δημοσιονομικές αβεβαιότητες, όπως αναφέρει, το σημαντικότερο ρίσκο σχετίζεται με την αποκατάσταση των δημόσιων εσόδων το 2021, καθώς αυτό «θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους».
Ειδικότερα, στην διατύπωση γνώμης επί της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού του 2021, το κοινοβουλευτικό γραφείο Προυπολογισμού του Κράτους, αναφέρει τα ακόλουθα:
«Η εισηγητική έκθεση του κρατικού Προϋπολογισμού 2021, περιλαμβάνει σημαντικές αναθεωρήσεις επί τα χείρω σε σχέση με το προσχέδιο, καθώς έχει λάβει υπόψη τις οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις των νέων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η πρόβλεψη για την ύφεση του 2020 είναι στο 10,5% (έναντι 8,2% στο προσχέδιο) ενώ η πρόβλεψη για την ανάκαμψη του 2021 έχει περιοριστεί στο 4,8% (έναντι 7,5% στο προσχέδιο). Με βάση αυτούς τους ρυθμούς μεταβολής, το ονομαστικό ΑΕΠ του 2020 διαμορφώνεται σε 162,8 δισ. ευρώ και του 2021 σε 171,9 δισ. ευρώ (έναντι 170,7 και 185,2 δισ. ευρώ, αντίστοιχα, στο προσχέδιο). Οι προβλέψεις για το 2020 είναι δυσμενέστερες από το σενάριο αργής προσαρμογής των δικών μας προβλέψεων του Απριλίου (9,4%), το οποίο ωστόσο δεν περιλάμβανε αναζωπύρωση και νέα περιοριστικά μέτρα.
Οι δημοσιονομικές προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης, αποτυπώνουν μια μεγαλύτερη επιδείνωση σε σχέση με το προσχέδιο για το τρέχον έτος, που οδηγεί σε συνολικό έλλειμμα 16,1 δισ. ευρώ ή 9,9% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 14,7 δισ. ευρώ ή 8,6% ΑΕΠ στο προσχέδιο) ενώ το πρωτογενές έλλειμμα του 2020 εκτιμάται στα 11,1 δισ. ευρώ ή 6,8% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 9,7 δισ. ευρώ ή 5,7% ΑΕΠ στο προσχέδιο) και στα 11,7 δισ. ευρώ ή 7,2% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας (έναντι 10,6 δισ. ευρώ ή 6,2% ΑΕΠ στο προσχέδιο). Σε σχέση με το 2019, η πρωτογενής επιδείνωση του 2020 φτάνει στα 19,4 δισ. ευρώ ή 11,4% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 18 δισ. ευρώ ή 10,1% ΑΕΠ στο προσχέδιο) και τα 18,4 δισ. ευρώ ή 10,8% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας (έναντι 17,2 δισ. ευρώ ή 9,7% ΑΕΠ στο προσχέδιο).
Για το 2021, η βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών είναι περιορισμένη σε σχέση με το προσχέδιο. Το συνολικό έλλειμμα διαμορφώνεται στα 11,5 δισ. ευρώ ή 6,7% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 6,9 δισ. ευρώ ή 3,7% ΑΕΠ στο προσχέδιο), ενώ το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμάται στα 6,6 δισ. ευρώ ή 3,8% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 2,1 δισ. ευρώ ή 1,1% ΑΕΠ στο προσχέδιο) και στα 6,7 δισ. ευρώ ή 3,9% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας (έναντι 1,9 δισ. ευρώ ή 1% ΑΕΠ στο προσχέδιο). Οι προβλέψεις για το 2021 ισοδυναμούν με μια πρωτογενή βελτίωση σε σχέση με το 2020 κατά 4,5 δισ. ευρώ ή 3% του ΑΕΠ σε όρους ESA (έναντι 7,6 δισ. ευρώ ή 4,6% ΑΕΠ στο προσχέδιο) και 5,1 δισ, ευρώ ή 3,3% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας (έναντι 8,8 δισ. ευρώ ή 5,2% ΑΕΠ στο προσχέδιο).
Όσον αφορά τις βασικές συνιστώσες των εσόδων και δαπανών, προβλέπεται οτι η συνολική μείωση των εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2020 (σε σχέση με το 2019) είναι σχεδόν 8,8 δισ. ευρώ (έναντι 8 δισ. ευρώ στο προσχέδιο) ενώ το 2021 αυξάνονται κατά 4,4 δις ευρώ (έναντι 5,9 δις ευρώ στο προσχέδιο). Οι δαπάνες που αφορούν τις μεταβιβάσεις του τακτικού προϋπολογισμού εκτός γενικής κυβέρνησης και τις μεταβιβάσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αυξάνονται το 2020 (σε σχέση με το 2019) κατά 8,3 δισ. ευρώ (έναντι 6,5 δισ. ευρώ στο προσχέδιο) ενώ το 2021 μειώνονται κατά 7,2 δισ. ευρώ (έναντι 6 δισ. ευρώ στο προσχέδιο).
Σημαντική είναι επίσης η συνεισφορά του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και του Ταμείου Ανάκαμψης, τόσο από την πλευρά των εσόδων (αύξηση 3,4 δισ. ευρώ το 2020 και 500 εκατ. το 2021) όσο και από την πλευρά των δαπανών (αύξηση 4,8 δισ. το 2020 και μείωση 1 δισ. το 2021).
Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις από την πλευρά των εσόδων ανέρχονται σε 4,9 δισ. το 2020 (έναντι 4,3 δισ. στο προσχέδιο) και σε επιπλέον 1,8 δισ. το 2021 (έναντι 1,5 δισ. στο προσχέδιο). Στην πλευρά των δαπανών, οι παρεμβάσεις φτάνουν τα 10,7 δισ. το 2020 (έναντι 8,7 δισ. στο προσχέδιο) και τα 2,5 δισ. το 2021 (έναντι 900 εκατ. στο προσχέδιο). Σημειώνουμε ωστόσο ότι τα μεγέθη των παρεμβάσεων δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα με τις μεταβολές των εσόδων και δαπανών καθώς τα πρώτα υπολογίζονται σε ταμειακούς όρους, ενώ τα δεύτερα σε δεδουλευμένους. Συγκεκριμένα, τα ποσά που αφορούν τις αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων καθώς και η επιστρεπτέα προκαταβολή, δεν επιβαρύνουν στο σύνολό τους το 2020, αλλά μόνο κατά το μέρος που δεν θα εισπραχθεί με τις δόσεις των επόμενων ετών.
Συμπερασματικά, η εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021 παρουσιάζει μια σαφώς δυσμενέστερη εικόνα σε σχέση με το προσχέδιο. Αυτό οφείλεται, αφενός στην επιβολή νέων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και αναθεώρηση των μακροοικονομικών προβλέψεων προς τα κάτω, και αφετέρου στη λήψη πρόσθετων έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων για την προστασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων που επιδεινώνουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Η αναθεώρηση των προηγούμενων προβλέψεων επί το ρεαλιστικότερο, δεν σημαίνει ωστόσο, ότι παύουν να υφίστανται οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές αβεβαιότητες που σημειώναμε στη γνώμη μας για το προσχέδιο.
Όσον αφορά τις μακροοικονομικές αβεβαιότητες, η διάρκεια ισχύος των περιοριστικών μέτρων είναι ακόμα άγνωστη και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στην ανάπτυξη και, κυρίως, στη διανομή του εμβολίου. Ο αποτελεσματικός εμβολιασμός μιας κρίσιμης μάζας του πληθυσμού, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας. Όσον αφορά τις δημοσιονομικές αβεβαιότητες, το σημαντικότερο ρίσκο σχετίζεται με την αποκατάσταση των δημόσιων εσόδων το 2021, καθώς, όπως τονίσαμε και στη γνώμη μας για το προσχέδιο, «θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους».
