Οι υγειονομικές συνθήκες και η ανάγκη για παράταση των περιορισμών - είτε με τη σημερινή μορφή του lockdown που ισχύει σε μεγάλο μέρος της χώρας είτε με πιο ήπιες αλλά υπαρκτές απαγορεύσεις- σε συνδυασμό με τα ταμειακά και δημοσιονομικά περιθώρια που θα έχει η κυβέρνηση το επόμενο διάστημα, θα καθορίσουν το μέλλον της Επιστρεπτέας.
Η επιτυχία του μέτρου είναι δεδομένη. Αφού οι οριστικές αιτήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τον 6ο κύκλο στην πλατφόρμα https://www.aade.gr/mybusinesssupport έφταναν 505.081 αιτήσεις το απόγευμα της Παρασκευής. Η προθεσμία λήγει στις 22 Φεβρουαρίου, θα ακολουθήσει η εφαρμοστική ΚΥΑ και μία νέα αίτηση χορήγησης.
Αλλά και σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, συνολικά στους πέντε πρώτους κύκλους του χρηματοδοτικού εργαλείου της Επιστρεπτέας Προκαταβολής έχει διοχετευθεί ρευστότητα συνολικού ύψους 6,8 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία και έχουν ενισχυθεί 544.591 μοναδιαίοι δικαιούχοι.
Προς το παρόν για το 2021 η πρόβλεψη είναι να χορηγηθούν συνολικά 3 δισ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο (1,7 δισ. σε νέους κύκλους). Ο 6ος κύκλος έχει υπολογιστεί ότι τα μοιράσει 500 εκατομμύρια ευρώ με βάση το τζίρο του μήνα Ιανουαρίου. Θεωρείται δεδομένος από την κυβέρνηση και ένας επόμενος, 7ος, κύκλος που προς το παρόν έχει προαναγγελθεί για τον Απρίλιο.
Εδώ αρχίζουν όμως τα σενάρια. Τα οποία εξαρτώνται από τις υγειονομικές συνθήκες και από τους περιορισμούς που θα ισχύουν στην αγορά. Αλλά και από την παράταση - χρονική και σε ένταση - της πανδημίας.
Το ένα ζήτημα που προκύπτει είναι «τεχνικό». Συνδέεται με το γεγονός ότι από τα μέσα Μαρτίου του 2020 και μετά ξεκίνησαν οι περιορισμοί στην αγορά λόγω της πανδημίας που τότε εμφανίσθηκε στην Ελλάδα.
Αν λοιπόν η κυβέρνηση διατηρήσει την άποψη ότι ο 7ος κύκλος θα διατεθεί τον Απρίλιο για να καλύψει τους μήνες Ιανουάριος - Μαρτίος του 2021 τίθεται θέμα βάσης σύγκρισης. Αφού οι «καθαροί» μήνες του 2020, χωρίς δηλαδή τριγμούς από την πανδημία είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος. Καθώς λοιπόν προς το παρόν η Επιστρεπτέα 7 έχει προαναγγελθεί ως συνέχεια της Επιστρεπτέας 6 (δηλαδή θα πρέπει να αφαιρεθεί το ποσό που χορηγήθηκε σε αυτό το κύκλο σε όσους υποβάλουν αίτηση και στον επόμενο), οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών θα κληθούν, την ώρα των αποφάσεων, να βρουν μία λύση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ανακοινώσεις του Προσωρινού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων έχει από καιρό εκφράσει τη θέση της. Συστήνει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη για τα οριζόντια μέτρα στήριξης του 2021 ως βάση μέτρησης το 2019. Για να αποφύγουν τέτοια προβλήματα.
Πέρα από το τεχνικό ζήτημα όμως υπάρχουν και άλλα, ουσιαστικά, θέματα. Η Επιστρεπτέα 7 ανακοινώθηκε με τη λογική ότι πρέπει να στηρίζονται επιχειρήσεις και για ένα διάστημα αφού «ανοίξουν» και επανέλθουν στην «κανονικότητα».
Αναπάντητο λοιπόν μένει, προς το παρόν, το ερώτημα για το τι θα γίνει αν παραταθούν οι περιορισμοί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (πέραν του τέλους Φεβρουαρίου). Γιατί τότε η επιστρεπτέα 7 δεν θα στηρίζει επιχειρήσεις κατά το άνοιγμα τους (όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί), αλλά σε συνθήκες περιορισμού και παράτασης των οριζόντιων μέτρων στήριξης.
Η εν λόγω παράταση των οριζόντων μέτρων έχει ως επακόλουθο την αντίστοιχη αναβολή και των στοχευμένων μέτρων που έχουν ήδη σχεδιαστεί για να ακολουθήσουν. Σε ένα βαθμό μόνο έχουν ανακοινωθεί.
Ένα από αυτά τα μέτρα είναι η στήριξη παγίων δαπανών (και με επιδότηση) εταιρειών που είναι ζημιογόνες και έχουν πτώση τζίρου 30%. Το μέτρο καθορίζεται κεντρικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με βάση το Προσωρινό Πλαίσιο με βάση την 4η αναθεώρηση του Οκτωβρίου.
Ορίζει ότι για να μπορέσει να στηρίξει το κράτος μία εταιρεία θα πρέπει να παραμένει ζημιογόνα αφού αφαιρεθούν όλα τα μέτρα στήριξης που έχει λάβει. Για παράδειγμα, αν το μέτρο τελικά τρέξει για τα οικονομικά αποτελέσματα του 2020 (Μάρτιος – Δεκέμβριος) θα πρέπει να αποδειχθεί πως μία εταιρεία παραμένει ζημιογόνα και αφού πρώτα αφαιρεθούν οι επιδοτήσεις για τις Επιστρεπτέες του 2020 αλλά και η κάλυψη εργοδοτικού κόστους (μέσα από τις αποζημιώσεις ειδικού σκοπού και το ΣυνΕργασία), αλλά και το όφελος από άλλες παρεμβάσεις όπως η επιδότηση ενοικίων.
Ουσιαστικά με το μέτρο επιδότησης δαπανών γίνεται ένας μεγάλος απολογισμός για το κατά πόσο στηρίχτηκε επαρκώς η κάθε επιχείρηση. Ώστε να υπάρξει μία επιπλέον «ομπρέλα» για όσες επειδή δέχθηκαν πολύ μεγάλο πλήγμα λόγω των δαπανών τους δεν πήραν επαρκή αποζημίωση από τα οριζόντια μέτρα στήριξης που βασίζονται στην πτώση τζίρου.
Η Επιστρεπτέα του 2020
Από τα 6,8 δισ. ευρώ που διατέθηκαν το 2020 σε συνολικά 544.591 μοναδιαίους Α.Φ.Μ. από τους 5 κύκλους της Επιστρεπτέας τα πιο πολλά ποσά αντιστοιχούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα και όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, επισημαίνει το ΥΠΟΙΚ. Ο αναλυτικός πίνακας ανά ΔΟΥ δείχνει πως τα πιο πολλά ποσά έχουν πιστωθεί όπως είναι φυσικό στην ΦΑΕ Αθηνών, αλλά και στην Εφορία Ηρακλείου, Ρόδου, Αθηνών, Χανίων και Θήρας.
Ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θοδωρής Σκυλακάκης προανήγγειλε επίσης για τους 3 πρώτους κύκλους της Επιστρεπτέας πως στόχος είναι να γίνουν στοχευμένες παρεμβάσεις για τη μη επιστροφή του ποσού «ώστε να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις που είναι οριακές και έχουν εργαζόμενους». Πρέπει να δούμε τι έγινε ολόκληρο το 2020 και να γίνουν πολύ προσεκτικές κινήσεις, πρόσθεσε.
