Ροή
Μια νύχτα ήταν αρκετή για να βρεθούν στον «αέρα» 2,5 δισ. ευρώ στα οποία αποτιμάται το διμερές εμπόριο Ελλάδας-Βρετανίας. Η απόφαση των Βρετανών να πουν «όχι» στην παραμονή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλάζει άρδην τις σχέσεις των Ελλήνων επιχειρηματιών που εξάγουν στη Μεγάλη Βρετανία αφού πλέον θα έχουν να αντιμετωπίσουν την ισοτιμία της στερλίνας που μπαίνει σε ένα ασταθές περιβάλλον αλλά και την πιθανότητα επιβολής δασμών.
Και οι δυο αυτοί παράγοντες κάνουν μεμιάς τα ελληνικά προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά αφού θα είναι πλέον ακριβά για τους Βρετανούς που ήδη έχουν χάσει το 10% της αγοραστικής τους δύναμης μετά την ανακοίνωση της νίκης του Brexit.
Σύμφωνα με τους Έλληνες εξαγωγείς «ένα πέπλο αβεβαιότητας απλώνεται πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και το παγκόσμιο εμπόριο, επηρεάζοντας σαφώς και το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας, ειδικά σε διμερές επίπεδο, μετά την απόφαση υπέρ του Brexit στη Μεγάλη Βρετανία. Και αυτό γιατί όπως λένε η βρετανική αγορά αποτελεί τον 7ο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ η Βρετανία αποτελεί τον 14ο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ελλάδας.
Με τα αγροτικά να καλύπτουν το 29,26% από τα προϊόντα που συνολικά εξάγονται στη Μ. Βρετανία, τα τυριά και τα γιαούρτια να αποτελούν το 7,8% και μια σειρά βιομηχανικών προϊόντων που το μερίδιο τους ξεπέρασε το 60% το 2015 οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις επεξεργάζονται εναλλακτικά σχέδια δράσης για να μειώσουν τις επιπτώσεις της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ.
Το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας με τη Βρετανία υπολογίζεται σε 2,27 δισ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων 1,07 δισ. ευρώ ελληνικές εξαγωγές προς τη Βρετανία (4,2% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών) και 1,19 δισ. ευρώ ελληνικές εισαγωγές από τη βρετανική αγορά (2,9% των συνολικών ελληνικών εισαγωγών).
Την τελευταία 5ετία, σημειώθηκε τάση εξισορρόπησης στο εμπορικό ισοζύγιο, καθώς οι εξαγωγές αυξάνονται (ξεπερνώντας το 1 δισ. ευρώ για πρώτη φορά το 2015), ενώ οι εισαγωγές μετά από μία μεγάλη υποχώρηση τη διετία 2012-2013 δείχνουν να σταθεροποιούνται στα επίπεδα του 1,2 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων και το Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Μεγάλη Βρετανία ανήλθε το 2015 στο 1,07 δισ. ευρώ, ακολουθώντας θετικούς ρυθμούς αύξησης της τάξης του 2,1%, σε επίπεδο τελευταίας 5ετίας (2011-2015). Μάλιστα, πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση κατά 10,8% σε σχέση με το 2014. Στον αντίποδα, οι ελληνικές εισαγωγές από τη Βρετανία, ακολουθούν πτωτικούς ρυθμούς (-2,3% σε μέσο όρο 5ετίας) και διαμορφώνονται στα επίπεδα του 1,19 δισ. ευρώ.
Πλέον το γεγονός ότι η στερλίνα υποχωρεί έναντι του ευρώ κάνει λιγότερο ελκυστικές τις ελληνικές εξαγωγές και μπορεί να αντιστρέψει τη θετική πορεία που διέγραψαν τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, το εξαγωγικό πρότυπο της Ελλάδας προς τη Βρετανία χαρακτηρίζεται ως εξελιγμένο καθώς αφορά σε ποσοστό 60,5% βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν με 29,5% τα αγροτικά προϊόντα. Η Ελλάδα, επίσης εισάγει κυρίως βιομηχανικά προϊόντα από την Βρετανία (77,4% των εισαγωγών).
Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα εξάγει προς τη Βρετανία φάρμακα, πετρελαιοειδή, τυριά, σωλήνες, ηλεκτρικούς αγωγούς, προϊόντα αλουμινίου, σταφύλια και σταφίδες, γιαούρτι και ντοματοπολτό. Οι εισαγωγές της χώρας μας συνίστανται κυρίως από αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα, αλκοολούχα ποτά (ουίσκι και τζιν) και καταναλωτικά προϊόντα (ρούχα, βιντεοπαιχνίδια κ.α.).
«Οι ειδικοί εκτιμούν ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη υποτίμηση της στερλίνας και τάση εξίσωσής της με το ευρώ μεσοπρόθεσμα, γεγονός που θα καταστήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα (και άρα και τα ελληνικά) ακριβότερα και λιγότερο ελκυστικά στη βρετανική αγορά. Αντίθετα, θα καταστούν φθηνότερα τα βρετανικά προϊόντα με άμεση συνέπεια την πρόκληση νέας ανισορροπίας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο» τονίζει η Πρόεδρος του ΠΣΕ, Χριστίνα Σακελλαρίδη. Ωστόσο προσθέτει ότι οι πιέσεις προς την στερλίνα, ενδέχεται να συμπαρασύρουν και το ευρώ έναντι του δολαρίου, γεγονός που θα απορροφήσει ένα μέρος των αρνητικών πιέσεων και θα επιτρέψει διέξοδο των ευρωπαϊκών (και ελληνικών) προϊόντων προς Τρίτες Χώρες.
Όμως αυτό που τρομοκρατεί τους εξαγωγείς είναι αν επιβληθούν και δασμοί στο διασυνοριακό εμπόριο ΕΕ-Βρετανίας και δεν υπάρξει μία «ενδιάμεση» λύση, τύπου ειδικού καθεστώτος, στα πρότυπα των σχέσεων με τη Νορβηγία ή το Λιχτενστάιν.
Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές δεν αναμένονται να είναι άμεσες, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος για την εδραίωση της νέας σχέσης ΕΕ-Βρετανίας. Σε μία περίοδο αστάθειας της ευρωοικονομίας, η υπόθεση του Brexit προσθέτει νέα βαρίδια και απειλεί τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών-μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας ,δεδομένου ότι και το 65% των ελληνικών εξαγωγών απευθύνεται στην ευρωπαϊκή αγορά.
Πάντως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, η υπόθεση του Brexit θα επηρεάσει και άλλους διεθνοποιημένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, επιδρώντας συνολικά στα επίπεδα εξωστρέφειάς της. Συγκεκριμένα, την Ελλάδα επισκέπτονται ετησίως περί τα 2,4 εκατ. Βρετανοί τουρίστες, οι οποίοι δαπανούν σχεδόν 2 δισ. ευρώ, ενώ σημαντικό μέρος του εφοπλιστικού κεφαλαίου και των εσόδων της ελληνικής ναυτιλίας συνδέονται με επενδύσεις στο Σίτι του Λονδίνου.
Οι επιπτώσεις επεκτείνονται ακόμη και σε επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών «συναλλάγματος» από Έλληνες που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στη Μεγάλη Βρετανία, με όρους ελεύθερης μετακίνησης της ΕΕ, και οι οποίοι ενδέχεται να επαναπροσδιοριστούν στο προσεχές μέλλον.
