Κανείς δεν περιμένει ότι η τελική φάση της συζήτησης για την αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας μπορεί να αρχίσει πριν από την άνοιξη του 2022.
Και αυτό γιατί τότε θα γίνει γνωστό ποιος θα είναι ο νέος ένοικος στα Ηλύσια Πεδία και Πρόεδρος της Γαλλίας, συμπληρώνοντας την εικόνα της νέας ηγετικής ομάδας στον γαλλογερμανικό άξονα μετά την μάλλον βέβαιη πλέον είσοδο στην Καγκελαρία του κ. Σόλτς.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, κατά ένα τρόπο, ξάφνιασε η πρόσφατη διαρροή της πρότασης που έχει ετοιμαστεί από τον ESM για την αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας όσον αφορά το όριο του επιτρεπτού χρέους από το 60% στο 100% του ΑΕΠ. Και αυτό γίνεται -τι σύμπτωση- από τον ESM του οποίου ο επικεφαλής κ. Ρέγκλιγκ αποχωρεί επίσης την άνοιξη του 2022 και κανείς ακόμα δεν έχει εμφανιστεί ως πιθανός διάδοχός του.
Επιπρόσθετα στο «ξάφνιασμα» αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι ο ESM αποτελεί ένα Οργανισμό – Ταμείο που έχει συγκροτηθεί διακρατικά από τις χώρες της Ευρωζώνης και δεν αποτελεί «ευρωπαϊκό» θεσμικό όργανο της ΕΕ, όπως η Κομισιόν, η ΕΚΤ ή το Ευρωκοινοβούλιο.
Τι λέει ακριβώς η πρόταση του ESM; Λέει ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας το οποίο αν δεν αλλάξει στο μεταξύ κάτι λόγω πανδημίας ή άλλο θα επανέλθει σε ισχύ το 2023, θα θεωρεί ως νόμιμο όριο χρέους το 100% του ΑΕΠ.
Η μετακίνηση αυτή του ορίου από το 60% στο 100% μοιάζει απόλυτα φυσιολογική αλλαγή αφού με όλα όσα έχουν μεσολαβήσει το χρέος της Ευρωζώνης έχει ήδη φτάσει στο 99% του ΑΕΠ.
Όμως αυτή η μεταβολή «νομιμοποιεί» την πλειονότητα των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και... βγάζει στην σέντρα όσο αφορά τις αγορές χρήματος τις χώρες της Νότιας Ευρώπης οι οποίες, πέραν της Ελλάδας που έχει πάνω από 200% του ΑΕΠ χρέος, στην κόκκινη ζώνη βρίσκονται η Ιταλία με 155% και η Ισπανία με 120%, πέραν της Πορτογαλίας.
Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη σε σχέση με την διαρροή αυτή από τον ESM στην Handelsblatt, είναι ότι η αλλαγή αυτή στο όριο του χρέους, επειδή αποτελεί συμφωνία που έχει περάσει στο βασικό κείμενο του Συμφώνου χρειάζεται ομοφωνία των χωρών της ΕΕ, κάτι που απαιτεί διαπραγματεύσεις και χρόνο, που -και τα δύο- δεν μπορεί να προβλέψει κανείς τι άλλο θα... γεννήσουν στην διαδρομή τους.
Το παράδοξο εδώ είναι πως για το έλλειμμα που ο ESM προτείνει η κόκκινη γραμμή να παραμείνει ως έχει στο 3% του ΑΕΠ, είναι πολύ πιο εύκολο να προκύψουν αλλαγές οι οποίες χωρίς να πειράξουν το 3% μπορούν να δημιουργήσουν πολύ σημαντικά περιθώρια δημοσιονομικής ελαστικότητας. Και αυτό μπορεί να γίνει χωρίς μακρές διαδικασίας ή υποχρεωτικές ομοφωνίες, αφού για παράδειγμα το όριο του 3% μπορεί να καταστρατηγηθεί επί της ουσίας με αλλαγές στις επιλεξιμότητες των δαπανών που το διαμορφώνουν.
Με άλλα λόγια κάποια είδη δαπανών, όπως για παράδειγμα οι επενδυτικές δαπάνες που στηρίζουν την πράσινη μετάβαση, ή οι δαπάνες που αφορούν την μεσοπρόθεσμη θωράκιση της υγείας για την ολοκλήρωση της εξόδου από την πανδημία, ή, ή, ή....
Οι αναθεωρήσεις στην επιλεξιμότητα των δαπανών είναι δουλειά της Κομισιόν και των φορέων της ΕΕ που δεν υποχρεούνται σε χρονοβόρες διαδικασίες μέσα από Συνόδους Κορυφής που θα πρέπει στην συνέχεια να εγκριθούν από τα εθνικά κοινοβούλια, κλπ. Είναι μία διαδικασία ανάλογη εκείνης των ΚΥΑ για την διευκρίνιση του τρόπου εφαρμογής των αποφάσεων του Κοινοβουλίου...
Στο πλαίσιο αυτό η πρόσφατη διαρροή από την πλευρά του ESM με μοναδική στόχευση το όριο του χρέους, που για να πραγματοποιηθεί απαιτεί πολύ βαριές και χρονοβόρες διαδικασίες, παραμένει ένα παράδοξο ως προς την σκοπιμότητά του. Πολύ περισσότερο που όπως πρόσφατα είπε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και καθ' ύλην αρμόδιος από πλευράς ΕΕ Βάλντις Ντομπρόφσκις, το Σύμφωνο ως έχει διαθέτει τόση εν δυνάμει ελαστικότητα που δεν χρειάζεται κάποια «βαριά» αναθεώρηση, αλλά μόνο αναπροσαρμογή του τρόπου εφαρμογής του...
Κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr έχει ήδη σχεδιασθεί και διαμορφωθεί ως σχέδιο δράσης στις αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις της Κομισιόν και το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή με πολύ ταχείες διαδικασίες στο δεύτερο εξάμηνο του 2022, τότε που στην έδρα του ESM στο Λουξεμβούργο δεν θα υπάρχει ο κ. Ρέγκλιγκ.
