Σημαντικός είναι ο ρόλος των υποδομών, κατά συνέπεια και οι δράσεις του αρμόδιου υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως προκύπτει και από όσα αναφέρονται στις κατευθύνσεις του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής 2022 οι οποίες, όπως σημειώνεται, είναι κυρίως αναπτυξιακές.
«Ένα προοδευτικό σχέδιο, βασική επιδίωξη του οποίου είναι μια ισόρροπη και βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη», αναφέρεται χαρακτηριστικά, με τα μεγάλα έργα να αποτελούν κατά τα φαινόμενα «αιχμή του δόρατος», ανάμεσα σε άλλες δράσεις, του κυβερνητικού σχεδιασμού.
Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
Για το έτος 2022, η πολιτική του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: σύγχρονες και αποτελεσματικές υποδομές, ασφαλείς και βιώσιμες μεταφορές και αναβάθμιση των υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, οι στοχεύσεις του Υπουργείου επικεντρώνονται στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τομέα μεταφορών, τη μετάβαση σε νέες, βιώσιμες μορφές κινητικότητας, στον εκσυγχρονισμό των αερομεταφορών, στη βελτίωση της ασφάλειας των μετακινήσεων και της οδικής ασφάλειας, καθώς και στην αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονται από το Υπουργείο προς τους πολίτες, μέσα από την απλούστευση και ψηφιοποίησή τους.
Καθώς οι επενδύσεις και τα δημόσια έργα διαδραματίζουν νευραλγικό ρόλο στην οικονομία της χώρας, το Υπουργείο θέτει ως στόχο για το 2022 τον εκσυγχρονισμό των υποδομών με την υλοποίηση εμβληματικών έργων, όπως τα μεγάλα έργα οδικών υποδομών και τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και εγγείων βελτιώσεων, με στόχο την ανάπτυξη σύγχρονων, αποτελεσματικών και ασφαλών υποδομών, την προστασία από τα φαινόμενα φυσικών καταστροφών και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στο σύνολο της επικράτειας.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την επίδραση των οδικών έργων υποδομών στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, αναμένεται να συμβάλουν στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μειώνοντας παράλληλα, τα τροχαία δυστυχήματα και, κατ’ επέκταση, τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ολοκλήρωση Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης και η εκκίνηση των εργασιών για την υλοποίηση της Εθνικής Οδού Πατρών – Πύργου, ο άξονας Αμβρακίας-Ακτίου, η κυκλοφοριακή αναβάθμιση της Εσωτερικής Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης, η υποθαλάσσια οδική ζεύξη νήσου Σαλαμίνας με το Πέραμα Πειραιώς, ο νέος Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης και η σύνδεσή της με ΠΑΘΕ.
Αντίστοιχα οφέλη αναμένονται από την υλοποίηση των μεγάλων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας που προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Καίριο σημείο της πολιτικής μεταφορών του Υπουργείου, αποτελεί επίσης η αναβάθμιση των ελληνικών σιδηροδρόμων μέσω του εκσυγχρονισμού του θεσμικού, οργανωτικού και επιχειρησιακού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία τους, η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, καθώς και η ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών έργων.
Επιπλέον, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό και την αναβάθμιση των συγκοινωνιών, κυρίως στα μητροπολιτικά κέντρα, μέσω της θεσμικής ανασυγκρότησης των αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών. Στην κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο εστιάζει στο στρατηγικό και επιχειρησιακό ανασχεδιασμό των ελληνικών σιδηροδρόμων, με κύρια έργα την αναδιοργάνωση ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ και τις σιδηροδρομικές συνδέσεις «Θεσσαλονίκη–Αμφίπολη-Τοξότες», «Ρίο–Πάτρα» και «Πάτρα – Πύργος», την ολοκλήρωση των συστημάτων διαχείρισης κυκλοφορίας του άξονα Πάτρα-Αθήνα-Ειδομένη-Προμαχώνας (ΠΑΘΕΠ), τον προαστιακό σιδηρόδρομο στη Δυτική Αττική και την ανάταξη και συντήρηση δικτύου του ΟΣΕ. Στο μητροπολιτικό σιδηροδρομικό δίκτυο, επιδιώκεται η βελτιστοποίηση των παρεχόμενων μεταφορικών υπηρεσιών, μέσω του προγράμματος ολοκλήρωσης και επέκτασης των έργων μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με γνώμονα την εξυπηρέτηση των πολιτών, την αποσυμφόρηση των οδικών δικτύων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Στο δίκτυο αστικών οδικών μεταφορών, δίνεται μεγάλη βαρύτητα σε δράσεις όπως η προμήθεια στόλου λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας με την εκκίνηση της διαδικασίας Α΄ φάσης δημόσιου διεθνή διαγωνισμού, η προώθηση της υδρογονοκίνησης, η ενίσχυση της πολυτροπικότητας και η μετάβαση σε νέες, βιώσιμες μορφές κινητικότητας καθώς και η χρήση ποδηλάτου, με την χάραξη πολιτικών και την καθιέρωση κινήτρων και διευκολύνσεων.
Παράλληλα, αναμορφώνεται το μεταφορικό έργο με παρεμβάσεις στους μητροπολιτικούς μεταφορικούς φορείς, ενώ ενισχύεται η προσβασιμότητα, με ιδιαίτερη μέριμνα ως προς την κάλυψη των αναγκών κινητικότητας των ΑμεΑ.
Ακόμη, η παρατηρούμενη, σε συνήθεις συνθήκες, ραγδαία αύξηση των αεροπορικών μεταφορών, ωθεί το Υπουργείο να στοχεύσει στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του τομέα, με την ανάπτυξη ενός νέου θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου αερομεταφορών και αεροναυτιλίας, την προώθηση της λειτουργίας των υδατοδρομίων, την αναβάθμιση των συστημάτων εναέριας κυκλοφορίας και την λήψη μέτρων για την διαρκή βελτίωση προσβασιμότητας των ΑμεΑ στις αεροπορικές μεταφορές.
Στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός ασφαλούς οδικού συστήματος και με προσήλωση στην εξάλειψη των οδικών ατυχημάτων, προωθείται η κατάρτιση και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού και θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της Οδικής Ασφάλειας της χώρας.
Σε ό,τι αφορά σε έργα οριζοντίου χαρακτήρα, το Υπουργείο, ακολουθώντας τα δεδομένα της νέας ψηφιακής εποχής και με γνώμονα τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του πολίτη, έχοντας μεγάλο παραγωγικό έργο αλλά και πληθώρα διεπαφών με το κοινό, θέτει σαν προτεραιότητά του την ουσιαστική αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονται στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού και της απλοποίησης των διαδικασιών. Στον στόχο περιλαμβάνονται δράσεις ψηφιοποίησης διαδικασιών, όπως η ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τα βιώσιμη αστική κινητικότητα, η αδειοδότηση Υδατοδρομίων, η ολοκληρωμένη διαχείριση έργων και πόρων του, καθώς και δράσεις διείσδυσης των ψηφιακών εφαρμογών στους τομείς υποδομών και μεταφορών (ηλεκτρονικά διόδια, έξυπνες γέφυρες, ηλεκτρονικό σύστημα τιμολόγησης τεχνικών έργων).
Τέλος, το Υπουργείο, στην κατεύθυνση της διαχείρισης των επιπτώσεων φυσικών καταστροφών θα συνεχίσει την παροχή των υπηρεσιών του, τόσο στην πρόληψή τους, όσο και στην υποστήριξη των πληγέντων από τις φυσικές καταστροφές, δίνοντας μάλιστα ιδιαίτερη έμφαση στην εξυπηρέτηση πληγέντων ΑμεΑ.
Η επιτυχής υλοποίηση του κυβερνητικού έργου στον τομέα των υποδομών και των μεταφορών θα αποτιμηθεί με τους δείκτες απόδοσης που έχουν προκριθεί. Συγκεκριμένα, προγραμματίζεται, μεταξύ άλλων, η υλοποίηση πλέον των 100 παρεμβάσεων που καλύπτουν, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση έργων μεγάλης κλίμακας, την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων για την υλοποίηση έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, την αναβάθμιση των ελληνικών σιδηροδρόμων, την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των συγκοινωνιακών φορέων, τον εκσυγχρονισμό της αεροναυτιλίας και των αερομεταφορών, τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, την απλούστευση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών του Υπουργείου και των διεπαφών του με τους πολίτες, καθώς και τη διείσδυση ψηφιακών εφαρμογών σε υποδομές και μεταφορές. Όσον αφορά ειδικότερα τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας το Υπουργείο θέτει ως στόχο την μείωση των νεκρών και των σοβαρά τραυματιών κατά 30% έως το 2023, με έτος αναφοράς το 2019.
Η παρακαταθήκη του 2021
Το 2021 για το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών χαρακτηρίζεται από την επανεκκίνηση ή και ωρίμανση εμβληματικών έργων υποδομών τα οποία τελούσαν σε στασιμότητα, καθώς και από την διαμόρφωση ενός σχεδίου εκσυγχρονισμού στα πεδία αιχμής αρμοδιότητας του υπουργείου.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των μεγάλων έργων υποδομών, επιταχύνθηκε η υλοποίηση μέσω ΣΔΙΤ της κατασκευής του ΒΟΑΚ, παραδόθηκαν σε κυκλοφορία σημαντικά τμήματα του νότιου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65 και ξεκίνησαν οι εργασίες στο βόρειο τμήμα.
Επίσης, αναβαθμίστηκαν 14 περιφερειακά αεροδρόμια σε 11 νησιά, ενώ ξεκίνησε και η υλοποίηση ενός μεγάλου προγράμματος αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου και σύνδεσης των λιμανιών με τις χερσαίες πύλες εισόδου της χώρας.
Καίρια σημεία της πολιτικής μεταφορών αποτελούν επίσης η παράδοση 3 νέων σταθμών στη γραμμή 3 του Μετρό Αθήνας, καθώς και η υπογραφή της σύμβασης για τη γραμμή 4, η επιτάχυνση των έργων του μετρό Θεσσαλονίκης, η επαναλειτουργία της γραμμής του Τραμ μέχρι το Σύνταγμα και η αποκατάσταση της λειτουργίας του μέχρι το Φάληρο.
Παράλληλα, αυξήθηκε μέσω leasing ο στόλος των λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ προχώρησε και η διαδικασία για την προμήθεια στόλου 770 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
Στην πλευρά των νομοθετικών παρεμβάσεων ξεχωρίζουν η ψηφιοποίηση της διαδικασίας έκδοσης και αντικατάστασης αδειών οδήγησης, η καθιέρωση του ενιαίου e-pass διοδίων, ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου εκπαίδευσης και εξέτασης υποψηφίων οδηγών.
