Το 2021 μας εγκαταλείπει, το 2022 έρχεται. Οι μεγάλες αλλαγές στο γύρισμα του χρόνου από το 2021 στο 2022 έχουν αρχίσει να αφήνουν το αποτύπωμά τους, τόσο που δεν είναι δύσκολο πλέον να τις διακρίνει κανείς. Τουλάχιστον κάποιες από αυτές.
Η πρώτη πρόβλεψη δεμένη με την πανδημία και την εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον οδηγεί πολλούς πλέον να προβλέπουν βάσιμα πως η φετινή άνοιξη ή το αργότερο το καλοκαίρι, θα είναι μία πραγματική απελευθέρωση από τον εφιάλτη των δύο τελευταίων ετών. Με μία επιφύλαξη, ότι δεν θα ακολουθήσει την Όμικρον μία νέα μετάλλαξη χειρότερη από όσες έχουμε ζητήσει τους τελευταίους 21 μήνες.
Η δεύτερη πρόβλεψη, δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη. Ο πληθωρισμός που εκδηλώθηκε το 2021 όχι μόνο δεν φαίνεται να επιβεβαιώνει τις αρχικές προβλέψεις των κεντρικών τραπεζών περί προσωρινότητας του φαινομένου, αλλά αντίθετα φαίνεται να επεκτείνεται ήδη σε νέους κύκλους αυξήσεων των τιμών σε πολύ ευαίσθητες οικονομικά και πολιτικά περιοχές, όπως είναι τα βασικά τρόφιμα. Το πλέον άσχημο νέο είναι ότι η «τάση» αυτή έρχεται να εμπλακεί με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής φορτίζοντας ακόμα περισσότερο τις αρνητικές συνέπειες.
Τα βήματα μέσα από τα οποία πλησιάζουμε αυτή την εικόνα είναι ήδη πολύ ξεκάθαρα.
Η κατακόρυφη άνοδος των τιμών στην ενέργεια έχει προκαλέσει μία ανάλογης κλίμακας τάση στις τιμές της πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής. Ήδη σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς οι αυξήσεις τιμών βασικών αγροτικών προϊόντων απαραίτητων για τη διατροφή έχουν χτυπήσει κόκκινο. Τον Σεπτέμβριο οι τιμές του σταριού εκτινάχθηκαν σε ετήσια βάση κατά 41% (FAO), των φυτικών ελαίων κατά 60% και της ζάχαρης κατά 53,5%. Συνολικά καταγράφεται άνοδος τιμών στα βασικά τρόφιμα της τάξης του 32%.
Όμως αυτό αφορά το μέχρι σήμερα. Και θα μπορούσε να υποχωρήσει αν οι αγορές... πλημμύριζαν από προμήθειες αυτών των προϊόντων τους επόμενους μήνες. Όμως αυτό δεν συμβαίνει και ούτε μπορεί να συμβεί. Το αντίθετο περιμένουμε το 2022.
Και ο λόγος βρίσκεται αφενός στα μειωμένα διαθέσιμα στις αγορές αποθέματα και αφετέρου στις αναμενόμενα μικρότερες σοδιές του επόμενου χρόνου καθώς η κατακόρυφη άνοδος των τιμών στα βασικά λιπάσματα που στηρίζονται στο άζωτο και το κάλιο.
Η ακρίβεια στα δύο αυτά στοιχεία – όπως πολύ γλαφυρά έχει εξηγηθεί σε δημοσιεύματα του insider.gr με τα άρθρα του Δ. Αντωνόπουλου – έχει προκαλέσει συρρίκνωση της προβλεπόμενης παραγωγής, σε συνδυασμό με όλα τα άλλα προβλήματα από το υψηλό κόστος του φυσικού αερίου... Από την πλευρά αυτή έρχεται η δυναμική επιδείνωσης αυτής της τάσης.
Το διάγραμμα που ακολουθεί αποτυπώνει αυτή τη δυναμική των τιμών που καταλήγει σε περιορισμό της αγροτικής παραγωγής πέρα και ξέχωρα από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και τις «ζημιές» που έχουν προκληθεί.
Το διάγραμμα από την εξέλιξη των τιμών των τροφίμων σε συνάρτηση με εκείνη των τιμών των λιπασμάτων είναι από μόνο του απολύτως σαφές τόσο για την εξάρτησή τους όσο και για τις συνέπειες που φαίνονται επίσης και στην τάση των τιμών που καταγράφεται στο επόμενο διάγραμμα.
Σ’ αυτή την εικόνα θα πρέπει να προσθέσει κανείς ένα επιμέρους εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα.
Την παρέμβαση της Κίνας στις αγορές τροφίμων τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια, η οποία συνεχίζεται. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι εισαγωγές βασικών τροφίμων και η δημιουργία αποθεμάτων σιτηρών, ελαίων, κλπ. από την Κίνα έχει σχεδόν πενταπλασιασθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, η Κίνα έχει συσσωρεύσει αποθέματα που δεν διαθέτει καμία άλλη χώρα στον πλανήτη και τα οποία μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της για τα επόμενα 1,5 – 2 χρόνια.
Με αυτά τα δεδομένα και τη διαφαινόμενη στροφή της Ρωσίας – λόγω της στάσης της Ευρώπης – προς τη διάθεση του βασικού όγκου φυσικού αερίου που παράγει, αντί της Ευρώπης στην Κίνα, γίνεται φανερό ότι η τιμή του φυσικού αερίου παρά τη σχετική διολίσθησή της, λόγω της προμήθειας LNG από τις ΗΠΑ, θα παραμείνει υψηλά, «καλύπτοντας» τις υψηλότερες τιμές προμήθειας από τις ΗΠΑ. Ήτοι στο δεκαπλάσιο των τιμών που αρχικά προμηθευόταν το φυσικό αέριο από την Ρωσία μέχρι να ξεσπάσει η κρίση με την Ουκρανία και τις πιέσεις για επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά...
Με αυτά τα δεδομένα και με τη βεβαιότητα πλέον της πρόβλεψης για μειωμένες παραγωγές βασικών αγροτικών προϊόντων λόγω της ακρίβειας και της δραστικά μειωμένης χρήσης των βασικών λιπάσματα, ακόμα και με τις καλύτερες κλιματικές συνθήκες, η άνοδος των τιμών των βασικών αγροτικών προϊόντων για το 2022, είναι μάλλον μία εύκολη αλλά πολύ δυσάρεστη πρόβλεψη για το 2022. Τόσο για την οικονομία όσο και για την πολιτική...
Καλή Χρονιά να έχουμε με Υγεία και... χωρίς πανδημία.
Φωτογραφία: @associatedpress
