Ένα χρόνο πριν από σήμερα, τον Φεβρουάριο του 2021 ο επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης της Κεντρικής Τράπεζας της Μ. Βρετανίας, Andrew Haldane, στο πλαίσιο δημόσιας τοποθέτησής του είχε υποστηρίξει πως «οι πολίτες έχουν δίκιο να προειδοποιούν για τους κινδύνους από την πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών που ενεργούν πολύ συντηρητικά με αυστηρή νομισματική πολιτική. Αλλά για μένα ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή την στιγμή είναι ο εφησυχασμός της κεντρικής τράπεζας που επιτρέπει στην πληθωριστική "μεγάλη γάτα" (σ.σ. την τίγρη) να ξεφύγει από το κλουβί της…».
Ένα χρόνο μετά και αφού για κάμποσο καιρό οι Κεντρικοί Τραπεζίτες αρνήθηκαν την ύπαρξη του κινδύνου με το ιδεολόγημα της «προσωρινότητας» των πληθωριστικών πιέσεων, έχουν υποχρεωθεί να κινηθούν άρον άρον στην βίαιη κατεύθυνση σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής βάζοντας στην άκρη τα περί προσωρινότητας, με τον ΔΤΚ στις ΗΠΑ να έχει ξεπεράσει το 7%.
Ακόμα και τώρα όμως τα επιτελεία των κεντρικών τραπεζών παρά την εγκατάλειψη του προσχήματος της προσωρινότητας, επιμένουν να αναφέρονται σε περιορισμένους παράγοντες τροφοδοσίας του πληθωρισμού όπως η ενεργειακή κρίση και τα μεγάλα κενά στις τροφοδοτικές αλυσίδες.
Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Institute of International Finance, του οποίου την εγκυρότητα δεν αμφισβητούν οι κεντρικοί τραπεζίτες, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έχει ξεπεράσει το επίπεδο αυτό και έχει αποκτήσει ευρεία βάση πολύ πέραν των δύο παραγόντων που προαναφέρθηκαν.
Στην εισαγωγή των συμπερασμάτων το IIF παραδέχεται ότι πέραν «των διαταραχών του εφοδιασμού και των αυξημένων τιμών της ενέργειας, ειδικά λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων στην Ευρώπη» στην τροφοδοσία του πληθωρισμού παίζουν ισχυρό ρόλο, «τα δημοσιονομικά κίνητρα και ο βαθμός νομισματικής προσαρμογής κατά τη διάρκεια του σοκ COVID που ήταν επίσης άνευ προηγουμένου…», για να καταλήξει ότι ο πληθωρισμός με ευρύτερη βάση, που βασίζεται στη ζήτηση σηκώνει επίσης κεφάλι.
Όπως σημειώνεται στην έρευνα «την περασμένη εβδομάδα εισαγάγαμε νέους δείκτες γενίκευσης, οι οποίοι μετρούν πόσο ευρεία (σ.σ. ευρεία ως προς το φάσμα των προϊόντων και υπηρεσιών) είναι η άνοδος του πληθωρισμού μεταξύ των χωρών. Η άνοδος του πληθωρισμού στις ΗΠΑ έχει πολύ ευρεία βάση σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο στην πρόσφατη ιστορία.
Αν και αυτό δεν εξετάζει πόσο επίμονος θα είναι ο υψηλός πληθωρισμός, αποκλίνει από τις σχετικές μεταβολές των τιμών προς όφελος του ευρύτερου πληθωρισμού που καθοδηγείται από τη ζήτηση.
Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης φαίνεται επίσης γενικευμένος.
Ωστόσο, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα γερμανικά στοιχεία, τα οποία δείχνουν μια ευρεία άνοδο του πληθωρισμού. Υπάρχουν σχετικά λίγες ενδείξεις υπερθέρμανσης του πληθωρισμού ευρείας βάσης πέρα από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ…».
Αναλυτικά η έρευνα διευκρινίζει, «υπολογίζουμε το συνδυασμένο βάρος των ειδών σε τυπικά καλάθια ΔΤΚ με πληθωρισμό από έτος σε έτος άνω του δύο τοις εκατό. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το κάνουμε αυτό τόσο για τα καλάθια CPI και PCE, για την Ιαπωνία για τον ΔΤΚ και αλλού χρησιμοποιούμε εναρμονισμένα καλάθια ΕνΔΤΚ από τη Eurostat» και αφού εξηγεί την μεθοδολογία των μετρήσεων καταλήγει ότι «Η γενίκευση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ υπερβαίνει κάθε επίπεδο που παρατηρείται από το 2000 και συνέχισε να αυξάνεται στα στοιχεία του Ιανουαρίου 2020 για τον ΔΤΚ των ΗΠΑ.
Το μήνυμα από τις μετρήσεις από μήνα σε μήνα είναι ότι «οι ΗΠΑ ξεκάθαρα υπερθερμαίνονται, με την Ευρωζώνη να μην απέχει πολύ… Οι ΗΠΑ και η Γερμανία ξεχωρίζουν ως μέρη με πληθωρισμό ευρείας βάσης τώρα…Ένα ερώτημα που κάνουν πολλοί είναι εάν η αύξηση του ΦΠΑ στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 2021 οδηγεί στη γενίκευση…».
Τα διαγράμματα των μετρήσεων που παραθέτει η έρευνα «δείχνουν πόσο ασυνήθιστη είναι η διεύρυνση του γερμανικού πληθωρισμού σε μεγαλύτερη ιστορική προοπτική. Φυσικά, η ΕΚΤ στοχεύει στον συνολικό πληθωρισμό, όχι μόνο στη Γερμανία. Ωστόσο, η Γερμανία έχει δυσανάλογη βαρύτητα στις αποφάσεις της ΕΚΤ, πράγμα που σημαίνει ότι η πίεση για ομαλοποίηση της πολιτικής της ΕΚΤ και η συνακόλουθη ανοδική πίεση στα spreads της περιφέρειας θα συνεχιστεί…».
Η έρευνα του IIF πιστοποιεί ότι οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν αποκτήσει πλέον ευρεία βάση τροφοδοσίας στο πεδίο της ζήτησης, με άλλα λόγια πιστοποιεί ότι το θηρίο όχι απλώς… ξύπνησε, αλλά και κυκλοφορεί ελεύθερο τόσο στην αμερικάνικη οικονομία όσο και στον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομίας, την Γερμανία...
Οι κεντρικοί τραπεζίτες, ανεξάρτητα από το τι έλεγαν – εν γνώση τους ή όχι - είναι υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν οριστικά τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης και να αυξήσουν τα επιτόκια σε ένα χρέος που είναι ήδη εκτός ελέγχου τόσο στον δημόσιο όσο –κυρίως– στον ιδιωτικό τομέα.
Με άλλα λόγια να ενεργοποιήσουν μία διαδικασία που απειλεί να βάλει «λουκέτο» σε μια οικονομία που ήδη βρίσκεται σε κατάσταση επιβράδυνσης μετά το εκρηκτικό rebound του Β εξαμήνου του 2021.Το «θηρίο» φαίνεται πως βγήκε από το κλουβί…
Το ερώτημα βέβαια ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορα θα αντιδράσουν οι κεντρικές τράπεζες με το «θηρίο» να είναι πλέον ελεύθερο, είναι γιατί για τόσο καιρό επέμεναν στο ιδεόλογημα της προσωρινότητας, όταν από τις αρχές του 2021 γνώριζαν την πραγματικότητα…
