Η μεγάλη συζήτηση των τελευταίων εβδομάδων «τριγυρίζει» γύρω από το αν η αντιστροφή της καμπύλης των αμερικανικών ομολόγων, ήτοι η τάση αύξησης των μεσοπρόθεσμων επιτοκίων να κινηθούν πάνω από τα μακροπρόθεσμα, χτυπάει «καμπάνες» για επερχόμενη ισχυρή κρίση.
Η κλασική ερμηνεία αυτής της τάσης είναι ότι αποτελεί σταθερή προειδοποίηση κρίσης.
Παρ' όλα αυτά κεντρικοί τραπεζίτες και οικονομολόγοι, στην πλειονότητά τους επιμένουν την τελευταία εβδομάδα, ότι αυτή αντιστροφή δεν πρέπει να ερμηνευθεί σαν μια ευθεία προειδοποίηση επερχόμενης κρίσης.
Μία ματιά στα ιστορικά δεδομένα δυστυχώς διαψεύδει την εκτίμηση αυτή. Χαρακτηριστική είναι η στιγμή που με μία ανάλογη θέση ο Μπεν Μπερνάνκι και η Fed το 2007 βρέθηκαν... εκτός τόπου και χρόνου.
Στις 14 Φεβρουαρίου ο αρχιτέκτονας της ποσοτικής χαλάρωσης, είχε υποστηρίξει απέναντι στις προειδοποιήσεις των αγορών, ότι το γεγονός της αντιστροφής της καμπύλης των αποδόσεων στο αμερικανικό χρέος, δεν σημαίνει ότι υπάρχει οικονομικός κίνδυνος...
Ένα μήνα μετά, τον Μάρτιο του 2007 κατέρρευσε η Bear Sterns.
Χρειάστηκε να μεσολαβήσουν οι τραπεζικοί κολοσσοί στις ΗΠΑ για να αποφευχθούν προς το παρόν τα χειρότερα, αλλά όχι για πολύ.
Σεπτέμβρη του 2008 άρχισε η πτώση της Lehman Brothers... Κανείς δεν θέλει να θυμάται έκτοτε την πραγματική αλληλουχία των καθησυχαστικών δηλώσεων και των σεισμικών γεγονότων που ακολούθησαν.
Σήμερα και ενώ ο πλανήτης συνταράσσεται από την πληθωριστική και ενεργειακή κρίση σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον γεωπολιτικής αντιπαράθεσης «μέσα στην Ευρώπη», οι αγορές φαίνεται να αμφιβάλλουν και πάλι για την αξιοπιστία των μεγάλων τραπεζών, πολύ περισσότερο που μόλις ένα εξάμηνο πριν οι ίδιοι κεντρικοί τραπεζίτες διαβεβαίωναν ότι δεν υφίσταται σοβαρός πληθωριστικός κίνδυνος.
Τώρα έρχεται η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών με ένα working paper (21/3/2022) των Boris Hoffman και Dora Xia, να θέσει ερωτηματικά για την σχέση αξιοπιστίας μεταξύ κεντρικών τραπεζών και αγορών...
Όπως επισημαίνει το κείμενο, όσον αφορά την αξιοπιστία του forward guidance στο θέμα της επιτοκιακής πολιτικής, «βρήκαμε ότι οι προβολές των κεντρικών τραπεζών είναι προβλέψιμες και αξιόπιστες, αλλά σε... περιορισμένα επίπεδα».
Οι προβλέψεις των αγορών για τα επικείμενα βήματα όσον αφορά στα επιτόκια είναι δυνατές, «αλλά... μακριά από το να είναι πλήρως προβλέψιμα».
Η αξιοπιστία των βημάτων των κεντρικών τραπεζών είναι περιορισμένη καθώς οι αγορές είναι υποχρεωμένες να προσαρμόζονται στις αναπάντεχες εκπλήξεις. «Τόσο η προβλεψιμότητα όσο και η αξιοπιστία μειώνονται ανάλογα με τον προβλεπόμενο ορίζοντα...».
Βέβαια το working paper σημειώνει ότι οι προβολές των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια «δεν είναι περιττές» καθώς επηρεάζουν τις προβλέψεις των αγορών.
Όμως ακόμα και η λεκτική επιλογή που χρησιμοποιείται με την έκφραση «δεν είναι περιττές», υπονοεί το εύρος της αμφισβήτησης που υποβόσκει στις αγορές και όχι άδικα...
Μένει να αποδειχθεί αν για άλλη μία φορά θα επαναληφθεί το «λάθος» του Μπεν Μπερνάνκι, σε ένα εξαιρετικά ασταθές και επιβαρυμένο από τον πληθωρισμό και τον πόλεμο διεθνές περιβάλλον.
