Σε μαζικές προκηρύξεις προγραμμάτων και έργων για την τόνωση της αγοράς, αλλά και για τη διασφάλιση του στόχου δαπανών του 2022 που είχε ορισθεί με βάση τα προ πολέμου δεδομένα στα 4,7 δισ. ευρώ (3,2 δισ. ευρώ επιδοτήσεις και περίπου 1,5 δισ. ευρώ δάνεια) προχωρά το οικονομικό επιτελείο στο πεδίο του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η πρόοδος συζητείται σήμερα και σε δια ζώσης επαφές που έχει η ομάδα του «Ελλάδα 2.0» υπό τον αρμόδιο αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Θεόδωρο Σκυλακάκη με στελέχη της Κομισιόν που ήρθαν στην Αθήνα για την 1η περιοδική αποτίμηση της προόδου των έργων. Ο λόγος για επαφές που συμπίπτουν χρονικά με αυτές των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών για την 14η αξιολόγηση της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας (σ.σ. έχουν ξεκινήσει από τη Δευτέρα τις διαβουλεύσεις).
Η Ελλάδα, όπως ανέφερε μιλώντας το μεσημέρι της Τετάρτης ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ, πέρασε και τον «κάβο» και της 2ης έγκρισης του πρώτου πακέτου δόσεων 3,6 δισ. ευρώ (από την διαδικασία comitology) και το ποσό αναμένεται να έρθει στα κρατικά ταμεία τις επόμενες 15-20 ημέρες, τονώνοντας τα κρατικά διαθέσιμα.
Έτσι, πλέον το βάρος πέφτει στην ενεργοποίηση των επενδύσεων, αλλά και στην αποτίμηση του κατά πόσο ο πόλεμος πρέπει να οδηγήσει σε αναθεωρήσεις. Είτε για να τονωθούν επενδύσεις που συνδέονται με την κλιματική μετάβαση, είτε για να καλυφθεί το πολύ πιο μεγάλο πλέον κόστος έργων υποδομών. Οι αλλαγές θα πρέπει να συζητηθούν και να υπολογισθούν έως το τέλος του έτους που θα πρέπει να γίνει ανά την ΕΕ η σχετική διαδικασία ενδιάμεση αναθεώρηση.
Η μάχη για απορρόφηση
Στο πεδίο των επιδοτήσεων των 3,2 δισ. ευρώ, η διασφάλιση των δαπανών αναμένεται σύμφωνα με τον αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ να προκύψει από μία σειρά κινήσεων:
- Προωθείται ο 2πλασιασμός των δικαιούχων (και άρα των πόρων που θα διατεθούν) για την προκήρυξη του Εξοικονομώ που είναι σε φάση πλέον αξιολόγησης των προτάσεων. Και τούτο για να αυξηθεί το ποσό που θα πέσει φέτος στην αγορά.
- Επιχειρείται η έναρξη φέτος των πιο πολλών προγραμμάτων κατάρτισης.
- Στο πεδίο των επιδοτήσεων 1,5 δισ. ευρώ προς μικρομεσαίους προωθείται κατά προτεραιότητα το πακέτο για τον αγροδιατροφικό τομέα και για τις βιομηχανικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αμέσως μετά το Εξοικονομώ για επιχειρήσεις και η δράση για τη ψηφιακή τους αναβάθμιση.
- Επιταχύνεται η προκήρυξη έργων υποδομών ώστε να διατεθούν άμεσα οι προκαταβολές, ενώ προωθείται σειρά άλλων προγραμμάτων που είναι ώριμα για να παράξουν δαπάνες.
Ειδικά για τα 1,5 δισ. ευρώ πως μικρομεσαίους επιχειρείται το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων να ξεκινήσει φέτος και οι δαπάνες να ολοκληρωθούν μέσα στα 2- 2,5 επόμενα χρόνια. Επισημαίνεται πως το 2021 η δαπάνη δημοσιονομικά ήταν 307 εκατ. ευρώ, ενώ επισήμως η δαπάνη του 1ου διμήνου είναι 1 εκατ. ευρώ (έναντι πρόβλεψης 38 εκατ. ευρώ). Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν πως η πραγματική εικόνα της δαπάνης είναι διαφορετική γιατί δεν έχει γίνει η ενσωμάτωση όλων των πληρωμών, που είναι λίγες όπως είθισται στην αρχή του έτους. Έτσι, εξηγούν, ο προγραμματισμός έχει γίνει με τη λογική πως η μεγάλη αξία των δαπανών αναμένεται αργότερα μέσα στο έτος και μετά την προκήρυξη δράσεων.
Η αναθεώρηση
Γενικά από το Ταμείο Ανάκαμψης στην Ελλάδα εκτιμάται πλέον πως αναλογούν 400 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με την αρχική κατανομή (30,5 δις ευρώ) λόγω της ταχύτερης ανάκαμψης της χώρας που οδηγεί σε αλλαγή της κλείδας του 30% των πόρων που συνδέεται με αυτή την επίδοση. Η αλλαγή αυτή, όπως επισημαίνεται, περιορίζει πιο πολύ τις (μικρές) κινήσεις αναθεώρησης για το στόχο της κάλυψης των νέων αναγκών του πολέμου για κλιματική μετάβαση.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα εξετάζεται έως το τέλος του 2022 είναι ειδικά στις υποδομές (πχ ΒΟΑΚ, Ε65, σιδηροδρομικά έργα), αν θα πρέπει να αλλάξει η τιμολόγηση και σε ποιο βαθμό ανάλογα με το αν είναι προσωρινή ή μόνιμη η άνοδος τιμών. Αυτό που εξετάζεται είναι το πως θα επηρεάσει την αναλυτική κοστολόγηση που έχει γίνει.
Ο αρμόδιος αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ εξήγησε χαρακτηριστικά πως με τα ίδια λεφτά και μεγαλύτερο κόστος θα πρέπει να γίνουν τα έργα. Κάτι που μπορεί να οδηγήσει και σε αλλαγή του φυσικού αντικειμένου.
Επισημάνθηκε η ανάγκη να προχωρούν ομαλά- όπως συμβαίνει μέχρι τώρα – οι εκταμιεύεις. Κάτι που συνδέεται και με τους στόχους, αλλά και με τα ορόσημα των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που έχουν ενταχθεί. Και θα πρέπει να τρέχουν παράλληλα με την αναθεώρηση και την συζήτηση περί νέων αναγκών για ενίσχυση της ενεργειακής μετάβασης λόγω του πολέμου.
