Σε τροχιά υλοποίησης έχει μπει το πλάνο διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας που έχει εκπονήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για το ενδεχόμενο διακοπής των ροών ρωσικού αερίου. Έτσι, «στη σκιά» της απόφασης για τον αν θα ικανοποιηθεί ή όχι η απαίτηση της Gazprom για την πληρωμή της σε ρούβλι, η οποία θα ληφθεί έως το τρίτο 10ημερο του Μαΐου όταν οι ελληνικές εταιρείες θα πραγματοποιήσουν τις επόμενες εξοφλήσεις παραγγελιών ρωσικού αερίου, όλοι οι «πυλώνες» του σχεδίου του ΥΠΕΝ έχουν ήδη δρομολογηθεί ή πρόκειται να δρομολογηθούν άμεσα, ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια τροφοδοσίας της χώρας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο τρόπος εξόφλησης της Gazprom θα τεθεί επί τάπητος στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., που θα διεξαχθεί στις 2 Μαΐου όπως ανακοίνωσε χθες η γαλλική προεδρία. Προσδοκία είναι από τη σύσκεψη να διαμορφωθεί μία πανευρωπαϊκή στάση για το θέμα, ώστε να αποσαφηνιστεί τελεσίδικα το κατά πόσο η «φόρμουλα» εξόφλησης της ρωσικής εταιρείας παραβιάζει ή όχι τις κυρώσεις.
- Σκρέκας: Τη Δευτέρα θα θέσει η Ελλάδα στην ΕΕ το θέμα πληρωμής για το ρωσικό φυσικό αέριο
- ΕΕ: Τα κράτη απαιτούν σαφήνεια για τις πληρωμές αερίου σε ρούβλι - Τι στάση κρατά η Ελλάδα
Όσον αφορά την ενεργειακή επάρκεια, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, κατά τη χθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, διαπιστώθηκε ότι προς ώρας δεν χρειάζεται να ληφθεί κάποια επιπλέον παρέμβαση για την ενεργειακή θωράκιση της χώρας. Επομένως, το βάρος δίνεται στο να πάρουν «σάρκα και οστά» τα μέτρα που έχει προκρίνει το υπουργείο.
Προς αυτή την κατεύθυνση, σήμερα πρόκειται να οριστικοποιηθεί ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η προσθήκη της νέας πλωτής δεξαμενής (FSU) στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, η οποία θα προστεθεί στους τρεις υφιστάμενους αποθηκευτικούς χώρους για την «υποδοχή» ακόμη περισσότερων φορτίων LNG. Για τον σκοπό αυτό, θα πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) με τον Διαχειριστή, ώστε να οριστικοποιηθεί αν η υποδομή θα ενοικιασθεί σε πρώτη φάση για 12-18 μήνες, ή θα αγορασθεί εξαρχής.
Απόφαση για αγορά ή ενοικίαση FSU
Η πρώτη λύση έχει το πλεονέκτημα ότι η δεξαμενή θα βρεθεί στο τέρμιναλ σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Μάλιστα, με βάση την πρόσκληση υποβολής προσφορών, την οποία «τρέχει» ήδη ο ΔΕΣΦΑ, διερευνάται η διαθεσιμότητα ανάλογων υποδομών, οι οποίες θα μπορούσαν να προστεθούν στον τερματικό σταθμό έως τα τέλη Ιουλίου.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τη μελέτη κόστους-οφέλους που έχει πραγματοποιήσει ο Διαχειριστής, σε χρονικό ορίζοντα 5ετίας η αγορά ενός FSU αποτελεί πιο συμφέρουσα οικονομικά επιλογή. Ωστόσο, σε μία τέτοια περίπτωση, η παράδοση της πλωτής δεξαμενής θα γίνει τον Οκτώβριο-Νοέμβριο.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, η δεξαμενή θα επομένως κατά 70% τη δυναμικότητα του τέρμιναλ. Με την προσθήκη της, θα διασφαλιζόταν ότι η Ρεβυθούσα θα μπορεί να καλύψει το 25% της επιπλέον ζήτησης για φυσικό αέριο (τόσο στην Ελλάδα όσο και στα γειτονικά κράτη), την οποία θα προκαλούσε η διακοπή των ροών από τη Ρωσία.
Σε λειτουργία από τις αρχές του 2022 και η «Πτολεμαΐδα 5»
Την ίδια στιγμή, αυξάνεται σταδιακά και η εξόρυξη λιγνίτη από τη ΔΕΗ, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της παραγωγής κατά 50% του ορυκτού καυσίμου για την επόμενη διετία. Έτσι, αναμένεται να επιτευχθεί ο στόχος για άνοδο των εξορύξεων έως τους 15 εκατομμύρια τόνους ετησίως, από περίπου 10 εκατ. τόνους σήμερα. Με αυτό τον τρόπο, η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή θα μπορεί να αυξηθεί κατά 10% με 15%, προσφέροντας στο σύστημα επιπλέον 1,5-2 Τεραβατώρες (TWh) ηλεκτρικής ενέργειας.
Η συνεισφορά του λιγνίτη στην ενεργειακή επάρκεια αναμένεται να αποκτήσει πιο βαρύνουσα σημασία από τις αρχές του 2023, όταν πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία από τη ΔΕΗ η νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα 5». Η δοκιμαστική λειτουργία του σταθμού, ο οποίος έχει ισχύ 660 MW, θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα πάντως με στελέχη της αγοράς, είναι πιθανό να χρειαστεί η ΔΕΗ να ζητήσει αύξηση των κατά παρέκκλιση ωρών λειτουργίας του ΑΗΣ Άγιος Δημήτριος, με δεδομένο ότι τουλάχιστον η πιο σύγχρονη μονάδα του (Άγιος Δημήτριος 5) είναι πιθανό να παραμείνει σε λειτουργία και μετά το 2023.
Στοκ πετρελαίου στις μονάδες αερίου
Στο σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπεται επίσης ότι, σε περίπτωση που υπάρξει διακοπή των ροών φυσικού αερίου, θα ξεκινήσουν να χρησιμοποιούν πετρέλαιο όσες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες αερίου έχουν αυτή τη δυνατότητα. Με καύσιμο πετρέλαιο μπορούν να λειτουργήσουν πέντε από τους υφιστάμενους σταθμούς, μεταξύ των οποίων οι δύο μονάδες της Elpedison, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 800 MW, όπως και οι μικρές μονάδες της ΗΡΩΝ ισχύος 120 MW.
Το ίδιο ισχύει για τις μονάδες της ΔΕΗ Λαύριο 4 και Κομοτηνή. Μάλιστα, η ΡΑΕ έχει ήδη δώσει εντολή στην επιχείρηση να διασφαλίσει τις απαραίτητες ποσότητες εναλλακτικού καυσίμου.
Την ίδια στιγμή, όπως επισημάνθηκε και στη χθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου, η ΔΕΠΑ Εμπορίας βρίσκεται σε συνεχή ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τις εταιρείες από τις οποίες προμηθεύεται LNG. Έτσι, σε οποιοδήποτε απρόοπτο, θα μπορεί άμεσα να αυξήσει τις εισαγωγές φορτίων.
Αναμένεται επίσημο «σήμα» της Κομισιόν
Λίγες ώρες νωρίτερα από τη σύσκεψη στο Μαξίμου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη της ΡΑΕ με τις τρεις εγχώριες εταιρείες που προμηθεύονται ρωσικό αέριο (ΔΕΠΑ Εμπορίας, Mytilineos, Όμιλος Κοπελούζου). Σύμφωνα με πληροφορίες, και οι τρεις επιχειρήσεις επισήμαναν ότι θα ακολουθήσουν τη στάση που θα προκρίνει η ελληνική πολιτεία.
Από την ελληνική κυβέρνηση διαμηνύεται ότι γνώμονας για τις αποφάσεις της θα είναι και οι επιλογές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών, με την προσδοκία να υπάρξει πανευρωπαϊκός «συντονισμός» στην έκτακτη Σύνοδο της 2ας Μαΐου . Σε κάθε περίπτωση, το χρονικό «παράθυρο» έως το τέλος Μαΐου κρίνεται αρκετό, ώστε να σταθμιστούν όλα τα δεδομένα.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, η «φόρμουλα» εξόφλησης που ζητά η Gazprom προβλέπει πως οι πελάτες της να ανοίξουν δύο λογαριασμούς στην Gazprombank, συνεχίζοντας να εξοφλούν στον πρώτο λογαριασμό τις παραγγελίες στο νόμισμα που προβλέπουν οι υφιστάμενες συμφωνίες (ευρώ ή δολάρια). Τα ποσά θα μετατρέπονται σε ρούβλια από την τράπεζα, έπειτα από την εξουσιοδότηση του πελάτη.
Σύμφωνα με πηγές της ελληνικής πλευράς, έως τώρα έχουν σταλεί δύο non paper από την Κομισιόν, τα οποία αναφέρουν ότι η φόρμουλα της Gazprom δεν παραβιάζει τις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Στον αντίποδα, δεν υπάρχει κάποια γραπτή ενημέρωση από τις Βρυξέλλες, η οποία να απαγορεύει ρητά τη συμμόρφωση των ευρωπαϊκών εταιρειών στην απαίτηση της Gazprom. Αυτό σημαίνει πως το θέμα παραμένει ανοικτό, με την ελληνική πλευρά να εκτιμά πως θα λυθεί προς την κατεύθυνση στην οποία κινούνται τα non paper.
