Σε πλήρη εξέλιξη, αν και με διαφορετικές ταχύτητες και σε ξεχωριστά στάδια ωρίμανσης, είναι οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την προώθηση 3 μονάδων διαχείρισης αποβλήτων στην Αττική, συνολικού ύψους περίπου 900 εκατ. ευρώ. Ο λόγος για την κατασκευή των δύο Πάρκων Κυκλικής Οικονομίας σε Κεντρικό Τομέα Αττικής και Πειραιά (Σχιστό), που θα προχωρήσουν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ, συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού 760 εκατ. ευρώ, αλλά και τη μονάδα στο Γραμματικό, σχεδόν 140 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ και δικαίωμα προαίρεσης), που προχωρά ως δημόσιο έργο.
Περιφέρεια Αττικής και ΕΔΣΝΑ, που παρεμπιπτόντως δείχνουν διατεθειμένοι να προχωρήσουν τον σχεδιασμό τους, ευελπιστούν να έχουν ανάδοχο μέσα στη χρονιά για το Γραμματικό, στα μέσα του 2023 για το ΣΔΙΤ Πειραιά, ενώ λιγότερο ώριμες δείχνουν οι διαδικασίες για το έτερο, μεγαλύτερο σε μέγεθος ΣΔΙΤ, δίχως να λείπουν οι εκκρεμότητες στους σχετικούς διαγωνισμούς (χωροθετήσεις, περιβαλλοντικές άδειες, ενστάσεις ανάμεσα σε κοινοπραξίες κ.α.).
Τι «παίζει» με το Γραμματικό – Τέλη 2022 ο ανάδοχος (εκτός απροόπτου)
Σύμφωνα με πληροφορίες, για τη μονάδα στο Γραμματικό αναμένεται να έχουμε προσωρινό ανάδοχο στα τέλη του 2022, αν και για τον διαγωνισμό αυτόν έχουν υποβληθεί προσφυγές από τους ομίλους που συμμετείχαν στη διαδικασία αλλά αποκλείστηκαν από τη συνέχεια (στο στάδιο της τεχνικής προσφοράς). Όπως πρόσφατα αποκάλυψε το insider.gr, η κοινοπραξία που απαρτίζεται από τις εταιρείες ΗΛΕΚΤΩΡ (θυγατρική της Ελλάκτωρ στον τομέα περιβάλλοντος) και Μεσόγειος συνεχίζει μόνη της στον διαγωνισμό καθώς απορρίφθηκαν οι τεχνικές προσφορές των ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - INTRAKAT - W.A.T.T. και ΑΒΑΞ – ΑΑΓΗΣ που πάντως προχώρησαν σε υποβολή προσφυγών εκατοντάδων σελίδων. Ωστόσο, αν και εκκρεμούν δικαστικές αποφάσεις (ΑΕΠΠ ή και ΣτΕ), ο ΕΔΣΝΑ προωθεί τις διαδικασίες ευελπιστώντας να έχει ανάδοχο στο τέλος της χρονιάς, εκτός πια και αν γίνει ολική ανατροπή και οι αρχές ακυρώσουν όλους τους ομίλους.
Ωριμότερη η μονάδα στο Σχιστό
Αναφορικά με τις δύο ΣΔΙΤ, ωριμότερες είναι οι διαδικασίες για το Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας στον Πειραιά, η χωροθέτηση του οποίου «δείχνει» την περιοχή του Σχιστού. Για αυτό το project, αναμένεται να προκύψει προσωρινός ανάδοχος στο τέλος του α’ 6μήνου του 2023, ενώ ακόμα εκκρεμεί η κατάθεση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που πρόκειται να υποβληθεί προσεχώς, δίχως να επηρεάζει αυτό τη διαδικασία (αν χρειαστεί θα υπάρξουν προσαρμογές και τροποποιήσεις) που ήδη, ως γνωστόν, βρίσκεται στη Β1 φάση, δηλαδή του ανταγωνιστικού διαλόγου. Όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η εν λόγω φάση (Β1 φάση) του διαλόγου αναμένεται να εξελιχθεί εντός του καλοκαιριού με την αρχική πρόθεση του αρμόδιου φορέα, δηλαδή του ΕΔΣΝΑ, να είναι η ολοκλήρωσή της έως τα τέλη Ιουλίου, ώστε στη συνέχεια να ανοίξει ο δρόμος για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών στο τέλος του 2022.
Πότε θα «κλειδώσει» η χωροθέτηση για τη μονάδα στον Κεντρικό Τομέα
Στην ίδια φάση (Β1 στάδιο) θεωρητικά βρίσκεται και ο διαγωνισμός ΣΔΙΤ για το Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας στον Κεντρικό Τομέα Αττικής, η ολοκλήρωσή της οποίας πάντως (ανταγωνιστικός διάλογος) αναμένεται να καθυστερήσει λίγο σε σχέση με την αντίστοιχη διαδικασία του Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας στον Πειραιά. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα δεν έχει «κλειδώσει» η χωροθέτηση της ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα, δηλαδή σε ποια περιοχή θα κατασκευαστεί αυτή η μονάδα αποβλήτων. Όπως σημειώνουν πηγές που παρακολουθούν τη διαδικασία, η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ βρίσκονται σε φάση εκπόνησης σχετικών μελετών, όπως και για άλλες μονάδες που είναι στον περιφερειακό σχεδιασμό, μια διαδικασία που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί Σεπτέμβριο με Οκτώβριο. Τότε θα «κλειδώσει» μάλλον και η τοποθεσία, αν δηλαδή γίνει η μονάδα στην Φυλή (που είναι όμως ήδη επιβαρυμμένη, όπως Περιφέρεια Αττικής και ΕΔΣΝΑ αναγνωρίζουν) ή σε κάποια άλλη από τις Περιφερειακές Ενότητες της Αττικής. Σε κάθε περίπτωση, η ΜΕΑ θα γίνει εντός αδειοδοτημένης περιοχής. Είναι προφανές ότι Περιφέρεια Αττικής και ΕΔΣΝΑ «μετρούν» όλες τις παραμέτρους και σε λίγους μήνες θα «βγει» ο χώρος υλοποίησης της Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Κεντρικού Τομέα, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοιχτά.
Τι ανέφερε ο Γ. Πατούλης
Όπως σημείωσε χτες πάντως ο Περιφερειάρχης Αττικής. Κ. Γ. Πατούλης, στο πλαίσιο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας ενημέρωσης για την πρόοδο του Παρατηρητηρίου Ανακύκλωσης της Περιφέρειας Αττικής, την παρουσίαση του οποίου έκανε ο τεχνικός σύμβουλος της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ, κ. Αντ. Μαυρόπουλος, «η Περιφέρεια έχει επιμονή και υπομονή και θα προωθήσει της μονάδες αποβλήτων και τον περιφερειακό σχεδιασμό όπως έχει υποσχεθεί. Θα πάμε μέχρι τέλους». Για το δε πάρκο κυκλικής οικονομίας Κεντρικού Τομέα, σημείωσε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ότι «έχουμε εντολή να προχωρήσουμε τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, εκπονούνται μελέτες για τις πιθανές περιοχές που θα κατασκευαστεί, αυτές θα ολοκληρωθούν το φθινόπωρο έως τέλη έτους, αλλά εξετάζουμε όλα τα στοιχεία ώστε να μη βάζουν “πλάτη” συνέχεια οι ίδιες περιοχές αλλά και άλλες ενότητες».
Οι 5 κοινοπραξίες που διεκδικούν τις ΣΔΙΤ
Υπενθυμίζεται ότι ήδη, όπως έχει αναδείξει το insider.gr, ο ΕΔΣΝΑ «άναψε το πράσινο φως» και στα 5 σχήματα, δηλαδή τους ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή -ΤΙΤΑΝ, Motor Oil - ΑΒΑΞ - Τhalis, Μυτιληναίος - Μεσόγειος, Hλέκτωρ - Άκτωρ Παραχωρήσεις και Intrakat (η τελευταία, στη ΜΕΑ στο Σχιστό ως κοινοπραξία με Watt - Geocycle Hellas του ομίλου Lafarge και στη Φυλή σε κοινοπραξία με τη Watt), τόσο για τη «Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) του Κεντρικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας της Αττικής» (οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για προϋπολογισμό 461,2 εκατ. ευρώ), όσο και για «Μονάδα Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων του Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά» (προϋπολογισμού 300,7 εκατ. ευρώ). Οι νέες αυτές Μονάδες, όταν δοθούν σε λειτουργία, αναμένεται να συνεισφέρουν καθοριστικά τόσο στον στόχο της πλήρους επεξεργασίας και δραστικής μείωσης των απορριμμάτων πριν την ταφή (κάτι που σήμερα δυστυχώς δεν γίνεται καθώς το 85% των απορριμμάτων που παράγονται στο Λεκανοπέδιο οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Φυλής προς ταφή, χωρίς καμία επεξεργασία), αλλά και στην ανάκτηση ανακυκλώσιμων και την κομποστοποίηση διαλεγμένου οργανικού κλάσματος.
Ο ΠΕΣΔΑ Αττικής
Σύμφωνα πάντως με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής, προβλέπονται διάφορες μονάδες στην Αττική (πάρκα κυκλικής οικονομίας). Τα 3 που ήδη προαναφέρθηκαν, η ΕΜΑ Λιοσίων (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης) που αναβαθμίζεται σε «πράσινο εργοστάσιο κ.α., με τον ΕΔΣΝΑ να αναζητάει χώρους για τη μονάδα στη Βόρεια Αττική και αυτή στη νοτιοανατολική (για την τελευταία ήδη αναζητούνται πιθανές πειοχές).
Οι υποδομές αυτές περιλαμβάνονται στο ολοκληρωμένο σχέδιο που ήδη υλοποιείται, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πέραν της κατασκευής σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας την στροφή προς την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση, την προμήθεια και δωρεάν διάθεση προς τους Δήμους σύγχρονου εξοπλισμού για την ανακύκλωση και τη δημιουργία ξεχωριστού ρεύματος για τη συλλογή και διαχείριση των βιοαποβλήτων, την ελαχιστοποίηση του υπολείμματος, καθώς και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στο εγχείρημα για υιοθέτηση ενός φιλικού προς το περιβάλλον μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων.
Το Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης και ο «φόρος ταφής» 35 εκατ. ευρώ
Όπως αναφέρθηκε, χτες παρουσιάστηκε από τον κ. Αντώνη Μαυρόπουλο η νέα ηλεκτρονική Εφαρμογή του Παρατηρητηρίου Ανακύκλωσης της Περιφέρειας Αττικής, μια σύγχρονη Ψηφιακή Πλατφόρμα, στην υπηρεσία του πολίτη και των Δήμων. Το Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης είναι το νέο σύγχρονο εργαλείο που ενισχύει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία των στοιχείων που αφορούν την καθημερινή διαχείριση των στερεών αποβλήτων της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας, σε επίπεδο Δήμων. Μέσα από τη συγκεκριμένη ηλεκτρονική εφαρμογή, δίνεται στους πολίτες η δυνατότητα από την οθόνη του υπολογιστή τους να έχουν πρόσβαση σε έγκυρα και σε τακτική βάση επικαιροποιημένα στοιχεία, όσον αφορά για το τι, που και πως ανακυκλώνεται στην Αττική, καθώς και για τις σχετικές επιδόσεις των Δήμων. «Ενισχύουμε την άμιλλα μεταξύ των Δήμων, με διαφάνεια στους πολίτες», σημείωσε ο κ. Πατούλης.
Να σημειωθεί ότι οι πολίτες – δημότες των 66 Δήμων της Αττικής συνολικά πληρώνουν ποσό 35 εκατ. ευρώ για τα σκουπίδια που θάβονται (20 ευρώ ανά τόνο), δηλαδή σαν «φόρος ταφής», με τους Δήμους που είναι «πρωταθλητές» στην ανακύκλωση (π.χ. Βριλήσσια, Πικέρμι-Ραφήνα, Φιλοθέη-Ψυχικό, Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη κ.α.) να τυγχάνουν προφανώς ευνοϊκότερης μεταχείρισης έναντι όσων υστερούν.
Οι 3 μονάδες
ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα Αττικής: Όπως αναφέρονταν στις προκηρύξεις, το αντικείμενο της προτεινόμενης Σύμπραξης αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία των υποδομών του έργου: «ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΜΕΑ) ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ», για εκτιμώμενο χρονικό διάστημα έως 30 έτη, από τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης Σύμπραξης. Εξ αυτών, η περίοδος μελετών, αδειοδοτήσεων, κατασκευής και δοκιμαστικής λειτουργίας έχει εκτιμηθεί περίπου στα δύο 3 έτη. Η δυναμικότητα της Μονάδας έχει εκτιμηθεί σε 450.000 tn/year υπολειμματικών συμμίκτων και προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
ΜΕΑ Πειραιά: Το αντικείμενο της προτεινόμενης Σύμπραξης αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία των υποδομών του έργου: «ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΜΕΑ) ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ Π.Ε. ΠΕΙΡΑΙΑ» για να καλύψει ανάγκες των Περιφερειακών Ενοτήτων Πειραιώς και Νήσων για εκτιμώμενο χρονικό διάστημα έως είκοσι εννέα (29) έτη, από τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης Σύμπραξης. Εξ αυτών, η περίοδος μελετών, αδειοδοτήσεων, κατασκευής και δοκιμαστικής λειτουργίας έχει εκτιμηθεί περίπου στα δύο (2) έτη. Η δυναμικότητα της Μονάδας έχει εκτιμηθεί σε 250.000 tn/year υπολειμματικών συμμίκτων και προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
Μονάδα ΒΑ Αττικής (Γραμματικό): Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων, συνολικής δυναμικότητας 60.000 τόνων υπολειμματικών σύμμεικτων απορριμμάτων ανά έτος. Περιλαμβάνει δε όλες τις αναγκαίες υποδομές. Επειδή είναι αναγκαία η προώθηση συστημάτων για την επεξεργασία οργανικών απόβλητων, με χωριστή συλλογή των οργανικών απόβλητων από μαζικά σημεία εστίασης ή και νοικοκυριά (οργανικά κουζίνας) καθώς και άλλων οργανικών απόβλητων (πράσινα κ.λπ.), εντός του ως άνω γηπέδου θα κατασκευαστεί και Μονάδα Επεξεργασίας Προδιαλεγμένου Οργανικού Κλάσματος δυναμικότητας 20.000 τόνων ετησίως. Επίσης, η κατασκευή του έργου περιλαμβάνει την εκπόνηση της μελέτης εφαρμογής και τη δοκιμαστική λειτουργία του έργου για 6 μήνες. Τόπος εκτέλεσης είναι η θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού εντός των διοικητικών ορίων της Δημοτικής Ενότητας Γραμματικού του Δήμου Μαραθώνα.
