Αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες
Πιστή στη «γραμμή» για επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα το 2023 και για χρηστή δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει η Ελλάδα, σύμφωνα με την εικόνα που διαμορφώνεται στις Βρυξέλλες αυτήν την περίοδο. Εκτιμάται πως παρά την ευελιξία που έχει δοθεί και το 2023 από την Επιτροπή στα κράτη - μέλη λόγω των κρίσεων, ειδικά για την Ελλάδα υπάρχει και μία επιπλέον, πιο υψηλή, πίεση που προέρχεται από τις αγορές: παρακολουθούν στενά τόσο τη διατήρηση της δημοσιονομικής προσαρμογής, όσο και τις μεταρρυθμίσεις.
Καθώς λοιπόν ο επόμενος μεγάλος στόχος της Ελλάδας είναι η επιστροφή σε επενδυτική βαθμίδα, σύμφωνα με πληροφορίες η Επιτροπή εκτιμά πως δεν υπάρχει χώρος για αλλαγή της δημοσιονομικής στάσης. Δηλαδή η επιστροφή σε πλεονάσματα από το 2023 είναι πολύ σημαντικό να επιτευχθεί. Μάλιστα, σύμφωνα με την εικόνα που υπάρχει στις Βρυξέλλες, οι οίκοι αξιολόγησης είναι πολύ πιθανόν να συνδέουν χρονικά αυτήν την επαναφορά με τον εκλογικό κύκλο, δηλαδή προς το 2ο εξάμηνο του 2023 (σ.σ. κάτι που ανέφερε προ ημερών στο συνέδριο του Economist και ο εκπρόσωπος του ESM).Προς το παρόν πάντως εκτιμάται στην ΕΕ πως ο κίνδυνος οπισθοχώρησης στο δημοσιονομικό πεδίο αλλά και καθυστέρησης στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων είναι χαμηλός για την Ελλάδα.
Άγνωστο τι θα γίνει έως τον Νοέμβριο
Βεβαίως, σύμφωνα με κύκλους που γνωρίζουν καλά το θέμα, η ώρα των αποφάσεων για το 2023 δεν έχει έρθει. Προς το παρόν τα κράτη διαμορφώνουν τα σχέδιά τους που θα υποβληθούν έως τις 15/10 στις Βρυξέλλες και θα αξιολογηθούν. Έτσι, είναι λογικό να επιχειρείται να συγκρατηθούν οι… επιθυμίες. Ωστόσο, το τι θα γίνει θα φανεί όταν ξεκαθαρίσει πρώτον το ενεργειακό τοπίο και το αν θα υπάρξει κοινή αντίδραση της ΕΕ με την μορφή δυναμικού πλαφόν στο αέριο, και δεύτερον ανάλογα με την πορεία της ίδιας της κρίσης. Τον «δρόμο» πάντως ανοίγουν ήδη κράτη όπως η Γερμανία που ανακοίνωσε ένα πακέτο «μαμούθ» για να βάλει φρένο στην τιμή του αερίου.
Εξ ίσου χαμηλές είναι επισήμως και οι προσδοκίες στο πλαίσιο πρότασης αλλαγής των δημοσιονομικών κανόνων στο μέλλον (η πρόταση της Κομισιόν πλέον προσδιορίζεται για τον Οκτώβριο). Η «τάση» που αυτή τη στιγμή επικρατεί είναι να μην υπάρξουν αλλαγές με την μορφή της «χαλάρωσης», αλλά κινήσεις για την προσαρμογή του πλαισίου στις νέες ανάγκες, όπως για παράδειγμα για την αντιμετώπιση των επενδύσεων στο δημοσιονομικό πεδίο ή για την προσαρμογή των κανόνων σε κράτη με πολύ υψηλό χρέος.
Μεγάλη η πρόοδος της Ελλάδας
Η Επιτροπή σύμφωνα με πληροφορίες εκτιμά πως η ελληνική οικονομία έχει αντιστάσεις και πως το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος ταχύτερα από το μέσο όρο της ΕΕ (σ.σ. τον Νοέμβριο θα βγουν και οι επίσημες εκτιμήσεις). Αν και σταδιακά λόγω της διεθνούς κρίσης αναμένεται επιβράδυνση.
Εκτιμάται επίσης πως η Ελλάδα έχει διανύσει πολύ δρόμο από το τέλος του προγράμματος προσαρμογής ειδικά σε πεδία όπως η ψηφιοποίηση που αναπτύχθηκαν ταχύτατα κατά την πανδημία την οποία επίσης θωρείται πως η κυβέρνηση τη διαχειρίστηκε επιτυχώς. Το φθινόπωρο η πρόοδός της θα αποτιμηθεί σε σειρά από εκθέσεις που γίνονται στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας. Μεταξύ αυτών θα περιλαμβάνεται και το πακέτο των εκκρεμών προαπαιτούμενων για την τελευταίο πακέτο δόσεων από τον ESM που αναμένεται να φτάσει στο τέλος Δεκεμβρίου. Με την Επιτροπή να δίδει έμφαση στα προαπαιτούμενα που συνδέονται με τις οφειλές προς ιδιώτες, τις τράπεζες, τις ιδιωτικοποιήσεις και ο φορολογικό σύστημα.
Επίσης θα δοθεί ειδική σημασία στο Ταμείο Ανάκαμψης για το οποίο υπάρχει η αίσθηση στις Βρυξέλλες πως έχει διαμορφωθεί ένα διοικητικό πλαίσιο στην Αθήνα που είναι καλά οργανωμένο και έχει ταχεία ανταπόκριση. Προς το παρόν η πορεία είναι ικανοποιητική, αλλά καθώς πρόκειται για ένα πολύ σύνθετο πλέγμα μεταρρυθμίσεων (λόγω του μεγάλου ποσού που αναλογεί στην Ελλάδα), εκτιμάται πως οι κίνδυνοι εφαρμογής πάντα μπορεί να ελοχεύουν και γι αυτό υπάρχει ο μηχανισμός παρακολούθησης.
