Τις δημοσιονομικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης, όπως καταγράφονται στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού για το 2023, επιβεβαιώνει το ΔΝΤ στην νέα του έκθεση Fiscal Monitor, που δημοσιοποιήθηκε σήμερα στο πλαίσιο Συνόδου του Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το ενδιαφέρον στρέφεται στην πολιτική αντιμετώπισης της ενεργειακής – διατροφικής κρίσης που εκτιμάται πως ειδικά στην Ευρώπη αναμένεται να κρατήσει και μετά το 2023, με σύσταση για στοχευμένα μέτρα στήριξης που θα διατηρούν τη δημοσιονομική προσαρμογή αλλά και θα περιορίζουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Ειδικά για την Ελλάδα εκτιμά πως είναι εφικτή η μείωση του ελληνικού ελλείμματος φέτος στο 1,8% του ΑΕΠ, έναντι 1,75% εκτίμησης της κυβέρνησης αλλά και πρόβλεψής για έλλειμα στο 1,9% του ΑΕΠ που ανέμενε το ΔΝΤ τον Απρίλιο. Από το 2023 και μετά θεωρεί πως θα υπάρξει επιστροφή σε διατηρήσιμα πλεονάσματα έως το 2% του ΑΕΠ. Επίσης προβλέπει εντυπωσιακή μείωση του χρέους έως το 2027.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα
Αναλυτικά για την Ελλάδα το ΔΝΤ προβλέπει στο δημοσιονομικό πεδίο:
* Πρωτογενές έλλειμμα στο 1,8% του ΑΕΠ το 2022 και από το 2023 και μετά αναμένει επιστροφή σε πλεονάσματα που θα αυξάνονται σταδιακά από το 0,9% του ΑΕΠ το 2023 (σ.σ. προηγούμενη πρόβλεψη ήταν για 1,1% με την κυβέρνηση να το υπολογίζει στο 0,7%), στο 1,4% το 2024, στο 1,6% το 2025, στο 1,9% το 2026 και στο 2% το 2027. Μαζί με τους τόκους περιμένει έλλειμμα 4,4% του ΑΕΠ φέτος, 1,9% το 2023 και την υποχώρησή του έως το 0,7% του ΑΕΠ το 2027.
*Τα έσοδα θα μειώνονται σταδιακά ως αναλογία του ΑΕΠ στο 47,6% του ΑΕΠ φέτος, στο 45,9% το 2023 και στο 43,6% το 2027 λόγω της υψηλής ανόδου (και λόγω του πληθωρισμού) του ονομαστικού ΑΕΠ.
*Οι δαπάνες επίσης μειώνονται σταδιακά, υπονοώντας και απόσυρση των παρεμβάσεων στήριξης: από το 52% του ΑΕΠ φέτος, στο 47,8% το 2023, στο 47,1% το 2024 και στο 44,4% το 2027.
*Το χρέος από το 199,4% του ΑΕΠ το 2021, υπολογίζεται πως θα υποχωρήσει στο 177,6% του ΑΕΠ φέτος (σ.σ. ταχύτερα από ότι αναμενόταν) και μετά θα διαμορφωθεί, στο 169,8% του ΑΕΠ το 2023, στο 163,8% το 2024, στο 159,1% το 2025, στο 154,4% το 2026 και στο 149,9% του ΑΕΠ το 2027 (σ.σ. έναντι προηγούμενης εκτίμησης για μείωση στο 160,7% του ΑΕΠ). Να σημειωθεί πως η εκτίμηση του ΔΝΤ διαφέρει από αυτή της ΕΕ (και της Ελλάδας) γιατί μετρά το ακαθάριστο χρέος. Ωστόσο και πάλι υποδηλώνει μία ταχύτερη δυναμική μείωσης του χρέους αρκετά κάτω από το 150% του ΑΕΠ σε εύρος πενταετίας.
Οι δημοσιονομικές αντοχές της ΕΕ
Το ΔΝΤ επισημαίνει πως ο πληθωρισμός σε παγκόσμια κλίμακα συμβάλλει στη μείωση του χρέους και των ελλειμμάτων, αλλά αυτά τα οφέλη δεν θα διαρκέσουν αν αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Επίσης προκαλεί πιέσεις στο κόστος δανεισμού και στην αγορά ομολόγων. Ετσι, «οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη μακροοικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα πάνω από όλα» αναφέρει το ΔΝΤ λέγοντας πως «αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς οι πρόσφατες εξελίξεις στις αγορές ομολόγων δείχνουν αυξημένη ευαισθησία» στην επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών.
Από την άλλη πλευρά, εξηγεί το Ταμείο «ο πολύ υψηλός πληθωρισμός, μαζί με τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, μεταφράζεται σε μια πολιτικά σημαντική κρίση κόστους ζωής» και έτσι «οι κυβερνήσεις υιοθετούν εκατοντάδες πολιτικές μέτρων στήριξης φέτος ως απάντηση στην άνοδο των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας». Επισημαίνει μάλιστα πως οι δαπάνες για τρόφιμα είναι αναλογικά πολύ μεγαλύτερες στις φτωχότερες χώρες (και στα φτωχότερα νοικοκυριά). Ως εκ τούτου, σε αυτές τις οικονομίες τα μέτρα στήριξης επικεντρώνονται γύρω από τα τρόφιμα και στις προηγμένες οικονομίες γύρω από την ενέργεια.
Ειδικά για την Ευρώπη, επισημαίνεται πως η ενεργειακή κρίση αποδεικνύεται βαθιά, παρατεταμένη και είναι πιθανό να συνεχιστεί (και μετά το 2023). Δεδομένου του μεγέθους του σοκ, πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη και συστήνεται μία ισορροπία στη χρήση ενεργειακών πόρων αλλά και με» στοχευμένα μέτρα που θα συμβάλλουν στην αναγκαία στήριξη των ευάλωτων ομάδων παράλληλα με τη διατήρηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε καθοδική τροχιά». Κάνοντας λόγο και για ευελιξία στο μείγμα μέτρων ανάλογα με την πορεία των πραγμάτων αλλά και στην ανάγκη να μην υπάρχουν παρεμβάσεις που δημιουργούν μακροχρόνιες δεσμεύσεις.
