Σημαντική επιβράδυνση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα τον Οκτώβριο καταγράφεται στις πρώτες μετρήσεις της Κομισιόν που θα επικυρωθούν από το ΙΟΒΕ στις ανακοινώσεις που θα κάνει την 1η Νοεμβρίου. Έχουν στο επίκεντρό τους την εντεινόμενη απαισιοδοξία των καταναλωτών, οι οποίοι συνεχίζουν να αναφέρουν πως βιώνουν τις υψηλότερες ανατιμήσεις των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και πως περιμένουν ένα εντεινόμενο κύμα αυξήσεων τους επόμενους μήνες.
Το οικονομικό κλίμα τον Οκτώβριο που συνιστά το πρώτο «μήνυμα» για την πορεία της οικονομίας, υποχώρησε κάτω από το φράγμα των 100 μονάδων, για πρώτη φορά μετά από πολλούς μήνες, ακολουθώντας πάντως με αρκετή «υπεροχή» την τάση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη και παραμένοντας πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ. Βρέθηκε στις 98,3 μονάδες τον Οκτώβριο από 104.9 μονάδες τον Σεπτέμβριο, έναντι ωστόσο 90,9 μονάδων κατά μέσο όρο στην ΕΕ τον Οκτώβριο (σ.σ. επίκεντρο των πιέσεων στην ΕΕ ήταν η Γερμανία με το δείκτη να υποχωρεί εκ νέου δραστικά στις 68,2 μονάδες).
Παρ όλη την σχετική «ανθεκτικότητα» που δείχνουν για την Ελλάδα τα στοιχεία του πρόδρομου αυτού δείκτη οικονομικής συγκυρίας, ηχούν καμπανάκια στο Οικονομικό επιτελείο για το κλίμα που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά από άποψης πληθωριστικών προσδοκιών αλλά και αντιληπτού πληθωρισμού, ενόψει του χειμώνα. Πέραν των πιέσεις από τις μετρήσεις στους καταναλωτές, πτώση καταγράφεται και στις υπηρεσίες (που συνδέονται και με την ολοκλήρωση της τουριστικής σεζόν και με τις ανησυχίες για το 2023). Υπήρξε επίσης ελαφρά επιδείνωση και στη βιομηχανία, ενώ αυξητικές τάσεις υπήρχαν στο λιανεμπόριο και στις κατασκευές.
Το επόμενο κρας τεστ
Τα πρώτα επίσημα στοιχεία του πληθωρισμού του Οκτωβρίου θα ανακοινωθούν από τη Eurostat τη Δευτέρα. H πρώτη εικόνα από στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν είναι θετική, με την Ιταλία να καταγράφει επιτάχυνση των ανατιμήσεων. Παράλληλα μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί το νέο μέτωπο μετά την αλλαγή πλεύσης της Ρωσίας που ανέστειλε τη συμμετοχή της στη συμφωνία εξαγωγής αγροτικών προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας. Και τούτο με τη «κοινή λύση» σε επίπεδο ΕΕ ακόμη να αναζητείται, αλλά και με την πολιτική περιορισμού της ζήτησης (ως μετρό αντιμετώπισης της ακρίβειας) να διατηρείται, οδηγώντας και την ΕΚΤ σε προαναγγελία νέας ανόδου των επιτοκίων
Σε εγχώριο επίπεδο, η κυβέρνηση μετρά τα λιγοστά μέχρι στιγμής για το 2022 επιπλέον κρατικά κονδύλια που μπορεί να διαθέσει για μέτρα στήριξης, τουλάχιστον υπό αυτές τις συνθήκες. Περιμένοντας να έχει μία καλύτερη εικόνα για τις διεθνείς τιμές ενέργειας, το πολεμικό σκηνικό και τις κινήσεις της ΕΕ, σε συνδυασμό με τα έσοδα προϋπολογισμού του Οκτωβρίου, ειδικά σε σχέση με τους έμμεσους φόρους.
Παράλληλα, ολοκληρώνει τα τελευταία βήματα για την ενεργοποίηση του καλαθιού του νοικοκυριού που αποτελεί το επόμενο μεγάλο κρας τεστ για την πορεία των τιμών, αλλά και για την καταναλωτική «ψυχολογία». Ευελπιστώντας πως θα επαληθευτούν όσοι εκτιμούν ότι τον Οκτώβριο θα υπάρξει μικρή έστω επιβράδυνση των πληθωριστικών πιέσεων για στατιστικούς λόγους (σ.σ. πλέον η μεταβολή του δείκτη τιμών έχει ως βάση τις αυξημένες τιμές του Φθινοπώρου του 2021).
Βεβαίως, ο πληθωρισμός βοηθά (προσωρινά) την κυβέρνηση σε κάποια πεδία, με βασικό αυτό της επιδίωξής της για μία ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους ως αναλογία του ονομαστικού ΑΕΠ. Η εν λόγω επίδοση, μαζί με την παράλληλη συρρίκνωση του ελλείμματος είναι πολύ χρήσιμη για να πετύχει μία καλή δημοσιονομική επίδοση το 2022, πού θα τη βοηθήσει στην προσπάθειά της να παραμείνει και να ενισχύσει τη θέση της στις αγορές.
Ένα καλύτερο «κλείσιμο» το 2022, βοηθά επίσης την κυβέρνηση, να διαπραγματευτεί επιπλέον δημοσιονομικό χώρο τους πρώτους (έστω) μήνες του 2023. Ο λόγος για ένα περιθώριο πέραν του 1 δισ. ευρώ αποθεματικού, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες της ενεργειακής κρίσης αλλά και της πολιτικής σκηνής. Επιχειρώντας να διατηρήσει έτσι την «ηρεμία» στην αγορά, παράλληλα με την επιχείρηση μαζικής προώθησης των κονδυλίων της ΕΕ και των μεταρρυθμίσεων.
