Έτος ορόσημο για τη σύναψη «πράσινων» διμερών συμβολαίων (corporate PPAs) θα αποτελέσει το 2023 για την εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς μέσα στη χρονιά θα δρομολογηθεί η κατασκευή του πρώτου μεγάλου «κύματος» μονάδων ανανεώσιμων πηγών με κλειδωμένες πολυετείς συμβάσεις πώλησης της ηλεκτροπαραγωγής τους σε εγχώριους μεγάλους καταναλωτές και εταιρείες προμήθειας ρεύματος.
Ενδεικτικό της έκρηξης που αναμένεται φέτος στη σύναψη «πράσινων» εταιρικών PPAs είναι ότι μέχρι το τέλος του 2022 οι σχετικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί στη χώρα μας αφορούν έργα ΑΠΕ που δεν ξεπερνούν σε ισχύ μερικές δεκάδες MW. Στον αντίποδα, είναι ήδη δεδομένο πως μέσα στο 2023 θα «πέσουν υπογραφές» για μονάδες τουλάχιστον 1.500 MW. Μάλιστα, ειλημμένη απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι το νούμερο αυτό να αυξηθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, φτάνοντας μέχρι και τα 4.500 MW.
Καταλύτη για αυτή την έκρηξη αποτέλεσε η πριμοδότηση που έδωσε το ΥΠΕΝ στην πρόσβαση στο ηλεκτρικό δίκτυο των νέων «πράσινων» έργων που προορίζονται για διμερείς συμβάσεις, μέσω της Υπουργικής Απόφασης που εκδόθηκε τον Αύγουστο για την προτεραιότητα εξέτασης από τους Διαχειριστές των αιτήσεων σύνδεσης καινούριων μονάδων ΑΠΕ.
Σύμφωνα με την Απόφαση, τα έργα αυτά εντάσσονται στη 2η κατηγορία προτεραιότητας (Ομάδα Β), υπό την προϋπόθεση οι παραγωγοί να προσκομίσουν μεταξύ άλλων προκαταρκτική συμφωνία με καταναλωτή ή προμηθευτή, αλλά και μία αρκετά μεγάλη εγγυητική επιστολή.
Προκαταρκτικές διμερείς συμφωνίες για ΑΠΕ 6.000 MW
Παρά το γεγονός ότι η σχετική προθεσμία σε δύο μόλις μήνες, η πριμοδότηση είχε ως αποτέλεσμα να αναπτυχθεί έντονη κινητικότητα στην αγορά. Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, τα έργα που διεκδικούν να ενταχθούν στην Ομάδα Β (υποβάλλοντας στον ΑΔΜΗΕ προκαταρκτικές συμφωνίες) αθροίζονται ούτε λίγο ούτε πολύ σε 6.000 MW.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Insider.gr, αυτές οι προκαταρκτικές συμφωνίες δεν είναι αποκλειστικά ενδο-ομιλικές (δηλαδή δεν αφορούν μόνο συμφωνίες μεταξύ του κλάδου ΑΠΕ ενός καθετοποιημένου Ομίλου, με τον κλάδο προμήθειας ρεύματος που ο ίδιος έχει). Αντίθετα, στα 6.000 MW δίνουν επίσης το παρών και αρκετά επενδυτικά πρότζεκτ αμιγώς παραγωγών ΑΠΕ, με αποδέκτη της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής τόσο τρίτες εταιρείες προμήθειας, όσο και βιομηχανικούς καταναλωτές.
Ειδικοί του κλάδου εκφράζουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο ένα τόσο μεγάλο χαρτοφυλάκιο έργων ανταποκρίνεται όντως στις ανάγκες της εγχώριας αγοράς για «πράσινα» PPAs. Σε κάθε περίπτωση, από αυτή τη «δεξαμενή» υποψήφιων σταθμών, είναι δεδομένο ότι φέτος θα μπει στις ράγες η κατασκευή ενός χαρτοφυλάκιου σταθμών ΑΠΕ 1.500 MW – όσο είναι το μέγιστο όριο ισχύος προσφορών σύνδεσης για την Ομάδα Β.
Ενίσχυση των «πράσινων» PPAs από το ΥΠΕΝ
Μάλιστα, με δεδομένη τη διορία που θέτει η Υπουργική Απόφαση (προβλέποντας ότι οι διμερείς συμβάσεις θα πρέπει να κατατεθούν υπογεγραμμένες εντός εξαμήνου από την έκδοση της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ), τα «πράσινα» PPAs για αυτό το πρώτο «κύμα» των 1.500 MW εκτιμάται πως θα έχουν γίνει πραγματικότητα το αργότερο έως το επόμενο φθινόπωρο.
Όπως είναι φυσικό, η υπογραφή των συμβάσεων θα ανοίξει τον δρόμο ώστε να ξεκινήσει η ανάπτυξη των «πράσινων» σταθμών. Επομένως, φέτος θα ξεκινήσει η κατασκευή τουλάχιστον του μεγαλύτερου μέρους των έργων από αυτό το πρώτο «κύμα» διμερών συμβάσεων.
Πρόθεση πάντως του ΥΠΕΝ είναι η παρουσία των «πράσινων» PPAs να πολλαπλασιαστεί ακόμη περισσότερο στο εγχώριο ενεργειακό μίγμα. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, το υπουργείο έχει ήδη αποφασίσει να αυξήσει το όριο ισχύος για την Ομάδα Β κατά 2,5 με 3 GW ακόμη, ώστε να φτάσει στα 4 με 4,5 GW από το 1,5 GW που προβλεπόταν αρχικά. Το μόνο που δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο είναι αν η αύξηση θα γίνει σταδιακά, ή σε ένα «βήμα».
Προσιτό ενεργειακό κόστος
Τα «πράσινα» εταιρικά PPAs είναι αρκετά διαδεδομένα εδώ και καιρό στις περισσότερες ξένες αγορές ηλεκτρισμού, αποτελώντας σε πρώτη φάση απάντηση στην ανάγκη μεγάλων επιχειρήσεων να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Στην περίπτωση της χώρας μας, η «έκρηξη» των διμερών συμβάσεων έρχεται σε μία συγκυρία όπου θα αποτελέσει αντίδοτο σε δύο από τις βασικότερες αρνητικές συνέπειες της ενεργειακής κρίσης – δηλαδή την εκτίναξη του κόστους των τιμών ρεύματος, αλλά και τα μεγάλα σκαμπανεβάσματα των χονδρεμπορικών αγορών ρεύματος.
Έτσι, με δεδομένο ότι οι ΑΠΕ αποτελούν αυτή τη στιγμή τη φθηνότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής, η απευθείας τροφοδοσία με «πράσινο» ρεύμα ανοίγει τον δρόμο για μείωση του ενεργειακού κόστους. Επίσης, το κλείδωμα της τιμής του «πράσινου» ρεύματος σε σταθερές τιμές, για αρκετά χρόνια, θα προσφέρει μακροπρόθεσμη ορατότητα σε μεγάλους καταναλωτές και προμηθευτές για το κόστος κάλυψης των αναγκών τους σε ρεύμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΥΠΕΝ σχεδιάζει πρωτοβουλίες ώστε τα «πράσινα» PPAs να δώσουν διέξοδο στις ενεργοβόρες βιομηχανίες των οποίων οι συμβάσεις με τη ΔΕΗ λήγουν μέσα στους πρώτους μήνες του 2023. Έτσι, για να μπορούν να αξιοποιηθούν όσο το δυνατόν πιο άμεσα από τους βιομηχανικούς καταναλωτές, το επόμενο χρονικό διάστημα το υπουργείο αναμένεται να προχωρήσει σε αλλαγές, ώστε οι σχετικές συμβάσεις να εξαιρεθούν από τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών, ο οποίος μπλοκάρει την προμήθεια «πράσινου» ρεύματος στην τιμή που προβλέπει η διμερής σύμβαση.
