Ροή
Η είσοδος του 2023 συνοδεύεται για το ελληνικό χρέος από την βασική προσδοκία της αναβάθμισης σε investment grade πιστοληπτική βαθμίδα.
Αν μπορούσε να απομονωθεί η αξιολόγηση του ελληνικού χρέους από τα όσα συμβαίνουν στην τρέχουσα συγκυρία συνολικά στο ευρωπαϊκό χρέος, θα μπορούσε να πει κανείς ότι την άνοιξη ακόμα και σε εκλογικό περιβάλλον οι προβλέψεις για την αναβάθμιση θα ήταν βασικά θετικές.
Οι λόγοι έχουν ήδη καταγραφεί : διασφαλισμένο πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης για τα επόμενα 5 – 6 χρόνια, μαξιλάρι διασφάλισης τουλάχιστον 30 – 32 δισ. ευρώ, επιπλέον δεύτερο «μαξιλάρι» προεξόφλησης δανείων GLF για τα επόμενα 2 – 4 χρόνια, πληθωρισμός που «φουσκώνει» το ΑΕΠ και μειώνει λογιστικά το χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ. Και τέλος μείωση του «εξωτερικού» δανεισμού για το 2023 σε ένα ελάχιστο σχεδόν… αόρατο για τις αγορές ποσό μόλις 7 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια διασφάλιση του όποιου αγοραστή των ελληνικών ομολόγων όσο πουθενά αλλού στην Ευρωζώνη.
Αν βέβαια καταφέρει να βρει κάποιος ελληνικό ομόλογο στην αγορά.
Αν μάλιστα η ΕΚΤ δεν «πουλήσει» πριν από την λήξη τους τα 38- 39 δισ. ευρώ ομολόγων που έχει αγοράσει στο πλαίσιο του PEPP μέχρι και τα τέλη του 2024, τα ελληνικά ομόλογα θα μπορούσαν πουλιούνται σαν τα πλέον δυσεύρετα… συλλεκτικά κομμάτια, σε τιμές πολύ πάνω από το άρτιο από τον ΟΔΔΗΧ. Που λέει ο λόγος δηλαδή.
Ο τρικολόρε κίνδυνος
Κι όμως ο κίνδυνος υπάρχει και είναι σοβαρός. Και προέρχεται από την γειτονική Ιταλία.
Το χρέος στην γείτονα, που έχει το πιο κοντινό rating με την Ελλάδα – αλλά ψηλότερο κατά μία βαθμίδα - δεν τα πάει καλά.
Και οτιδήποτε κακό εκεί συμπαρασύρει και την από κάτω ευρισκόμενη Ελλάδα.
Για την ακρίβεια το ιταλικό χρέος τα πάει πολύ άσχημα.
Μέσα στο 2023 η ιταλική οικονομία - κρατικός και ιδιωτικός τομέας - πρέπει να αναχρηματοδοτήσει κάτι περισσότερο από 1,3 τρισ. ευρώ σε ομόλογα πολύ χαμηλής αλλά παρ’ όλα αυτά ακόμα investment grade διαβάθμισης.
Αυτό πρέπει να αρχίσει μέσα στον Ιανουάριο και οπωσδήποτε πριν υπάρξει οποιαδήποτε νύξη από την ΕΚΤ στις 25 Ιανουαρίου για τις προθέσεις της.
Έτσι κι αλλιώς πάντως το πρώτο Συμβούλιο της ΕΚΤ με αποφάσεις νομισματικής πολιτικής είναι προγραμματισμένο στις 2 του Φεβρουαρίου.
Με άλλα λόγια στην πρώτη έξοδο της Ιταλίας οι αγορές αναμένεται ότι θα δείξουν τα δόντια τους… Και αυτό θα πρέπει να το λάβει υπ’ όψη της η ΕΚΤ για ότι αποφασίσει στην συνέχεια. Τα νέα όμως δεν είναι καλά. Τόσο η απόσυρση ρευστότητας από το τραπεζικό σύστημα με τις αλλαγές από την ΕΚΤ στο πρόγραμμα των TLTROs, όσο και οι δηλώσεις για την συνέχιση της αύξησης των επιτοκίων παρά την διολίσθηση του ονομαστικού πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, έχουν αρχίσει να δυσκολεύουν γρήγορα την κατάσταση στην ρευστότητα της Ευρωζώνης.
Πολύ περισσότερο που με την ενεργοποίηση του προγράμματος Μπάιντεν εναντίον του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, έχει ενταθεί η έξοδος κεφαλαίων από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ.
Η αχίλλειος πτέρνα
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον πρόσφατα οι FT έκαναν και δημοσίευσαν μία έρευνα ζητώντας την γνώμη των οικονομολόγων στην Ευρωζώνη για το πού βλέπουν στην τρέχουσα συγκυρία την αχίλλειο πτέρνα της ευρωπαϊκής αγοράς κεφαλαίων.
Και αυτοί, όλοι μαζί… έδειξαν την Ιταλία και το ιταλικό χρέος. Και το ιταλικό χρέος είναι μία βαθμίδα πάνω από το ελληνικό.
Κάθε αναταραχή σ’ αυτό χωρίς δεύτερη συζήτηση θα επηρεάσει άμεσα και το ελληνικό χρέος. Και αν για το εγχώριο δημόσιο χρέος το πρόβλημα δεν θα είναι μεγάλο υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν θα συμβαίνει το ίδιο και με το ιδιωτικό χρέος, το οποίο είναι εντελώς ανοικτό στις … άσχημες καιρικές συνθήκες.
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πίσω από τον Ηρακλή Ι και ΙΙ είναι οι εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου που κρατάνε την διαδικασία αποφόρτισης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος …όρθια.
Αν η καταιγίδα ξεσπάσει «δίπλα», θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εμποδιστεί ο ιός της «ιταλικής γρίπης» να περάσει την Αδριατική. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες ίσως έχουμε τα πρώτα μηνύματα.
