Τον δρόμο προς τη Βουλή για ψήφισή τους μέσα στον μήνα, αναμένεται να πάρουν στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας οι βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό, χωρίς να αποκλείεται κατάθεσή τους ακόμη και αργά σήμερα το βράδυ.
Στόχος των βελτιώσεων είναι η αύξηση του αριθμού των ρυθμίσεων οφειλών και η επιτάχυνση στο εύρος και τη ροή των εγκρίσεων στις αιτήσεις που υποβάλλονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Ήδη μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού έχουν ρυθμιστεί οφειλές 1,08 δισ. ευρώ και με τις αλλαγές που θα νομοθετηθούν εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος Ιουνίου το ποσό θα μπορούσε ακόμη και να διπλασιαστεί.
Το βασικό σενάριο της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους προβλέπει νέες ρυθμίσεις 1,6 δισ. ευρώ, με τους υπολογισμούς να τις αναμένουν από αιτήσεις 392 εκατ. ευρώ που τώρα βρίσκονται σε τελικό στάδιο αξιολόγησης, αιτήσεις 775 εκατ. ευρώ που αξιολογούνται από τους χρηματοδοτικούς φορείς ή/και το Δημόσιο και αιτήσεις 458 εκατ. ευρώ που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Στο αισιόδοξο σενάριο της ΕΓΔΙΧ, οι ρυθμίσεις θα μπορούσαν να φτάσουν στα 2 δισ. ευρώ έως τις 30/6/2023, προερχόμενες από αιτήσεις 392 εκατ. ευρώ σε τελικό στάδιο αξιολόγησης, αιτήσεις 928 εκατ. ευρώ σε στάδιο αξιολόγησης από τους χρηματοδοτικούς φορείς ή/και το Δημόσιο και αιτήσεις 630 εκατ. ευρώ σε αρχικό στάδιο.
Η ανταπόκριση που καταφθάνει στην ΕΓΔΙΧ από οφειλέτες και φορείς της αγοράς αναφορικά με τις βελτιώσεις που προωθεί το Υπουργείο Οικονομικών στον εξωδικαστικό μηχανισμό, είναι πολύ θετική. Ιδιαίτερα θετικά σχόλια αποσπά η μείωση του επιτοκίου για τις ρυθμίσεις, το οποίο παύει πλέον να είναι κυμαινόμενο με βάση το euribor πλέον περιθωρίου 5% και γίνεται σταθερό στο 3%. Διαμορφώνεται έτσι μία σταθερότητα για το πλάνο αποπληρωμών του οφειλέτη και περιορίζονται οι εκπλήξεις που μπορούν να εκτροχιάσουν την εξυπηρέτηση των ρυθμίσεων.
Ένα σημείο που θεωρείται κομβικό για την διαφάνεια του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι αυτό της υποχρέωσης αιτιολόγησης της απόρριψης μιας αίτησης. Μέχρι σήμερα, αιτήσεις οφειλετών απορρίπτονταν και η ΕΓΔΙΧ λάμβανε αναφορές από τους οφειλέτες οι οποίοι δεν γνώριζαν τον λόγο της απόρριψης.
Πλέον, θα θεσπιστεί η υποχρέωση αιτιολόγησης της απόρριψης μιας αίτησης/ρύθμισης, τόσο από πλευράς του χρηματοδοτικού φορέα (τράπεζα- servicer), όσο και από πλευράς δανειολήπτη. Ειδικότερα, θα είναι υποχρεωτική η αιτιολόγηση της μη συναίνεσης στην πρόταση ρύθμισης που παράγει ο αλγόριθμος της πλατφόρμας, τόσο από πλευράς των χρηματοδοτικών φορέων όσο και από την πλευρά του οφειλέτη, και θα πραγματοποιείται δημόσια ανάρτηση της αιτιολόγησης στην πλατφόρμα.
Πολύ σημαντικό για την διεύρυνση των περιπτώσεων ιδιωτικού χρέους που θα μπορούν να ρυθμιστούν στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι και η δυνατότητα που θα θεσπιστεί, να μπορούν να ενταχθούν οφειλέτες με μία μόνο οφειλή. Μέχρι σήμερα, ο εξωδικαστικός μηχανισμός λειτουργούσε συνδυαστικά για οφειλές σε τράπεζες, Δημόσιο ή/και ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή απαιτούνταν ο οφειλέτης να χρωστάει σε περισσότερους από έναν πιστωτή. Οι τράπεζες αρχικά είχαν αρνητική γνώμη στο να λειτουργήσει ο εξωδικαστικός μηχανισμός και για μία μόνο οφειλή (κυρίως δάνειο σε χρηματοδοτικό φορέα), με το επιχείρημα ότι αυτές οι περιπτώσεις μπορούν να επιλυθούν με διμερή συμφωνία ρύθμισης. Στην πορεία, οι τράπεζες αποδέχτηκαν την εισαγωγή στην πλατφόρμα για ρύθμιση μία και μόνο οφειλής, υπό την προϋπόθεση ότι η δόση του αλγορίθμου δεν θα έχει απόσταση μεγαλύτερη από 15% από τη δόση της ρύθμισης (κάτι που ισχύει στην πράξη).
Πέραν αυτού, με τις βελτιώσεις που θα νομοθετηθούν στο Εξωδικαστικό, για πρώτη φορά θα μπορεί να υποβάλλονται στην πλατφόρμα αιτήσεις για ρύθμιση οφειλών υπέρ τρίτων και συγκεκριμένα προς την ΑΑΔΕ. Έτσι, θα μπορέσουν να ενταχθούν προς ρύθμιση και συσσωρευμένα πρόστιμα από Δήμους, όπως π.χ. από παράνομη στάθμευση, αρκεί οι οφειλές να είναι βεβαιωμένες από την Εφορία.
Τέλος, θα διαγράφεται η ποινή προεξόφλησης. Μέχρι σήμερα, αν κάποιος π.χ. είχε λάβει την ρύθμιση των 240 δόσεων για χρέος προς το Δημόσιο και ήθελε μα εξοφλήσει στην δέκατη δόση, θα επιβαρυνόταν με την πληρωμή των τόκων που θα συνέχιζαν να «τρέχουν» από την 10η μέχρι την 240ή δόση. Η κατάργηση του πέναλτι προεξόφλησης απαλλάσσει έτσι τους οφειλέτες από ένα αχρείαστο οικονομικό βάρος, κάνοντας ελκυστική την τήρηση της ρύθμισης και την ταχύτερη αποπληρωμή του χρέους.
