Παράλληλα με τις συζητήσεις γύρω από τις προοπτικές ύφεσης στις οικονομίες ΗΠΑ και Ευρωζώνης και τις ήδη καταγεγραμμένες συνέπειές τους στις χρηματιστηριακές αγορές, ένα νέο «καυτό» πρόβλημα αρχίζει να αναδύεται στον τραπεζικό ορίζοντα.
Ένα πρόβλημα, του οποίου μικρό δείγμα «γεύσης», είχαμε τον περασμένο Οκτώβρη (2022) με την κρίση ομολόγων στην Μ. Βρετανία και την τραπεζική κρίση τον Μάρτη (2023) σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας στο Bloomberg και σε άλλα οικονομικά ΜΜΕ της Ευρώπης (Γαλλία), η προσοχή ορισμένων στελεχών των Κεντρικών Τραπεζών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού έχει αρχίσει να συγκεντρώνεται στην ασφυκτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον περιβάλλοντα χώρο του τραπεζικού συστήματος, στους αποκαλούμενους μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (NBFI).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιατί αδιαφορούν στην Αθήνα, αρχές – τραπεζίτες, για τις αλλαγές στο σύστημα «διάσωσης» τραπεζών;
Ο λόγος είναι ότι αυτοί οι οργανισμοί, συνταξιοδοτικά Ταμεία, ασφαλιστικοί οργανισμοί και Funds και ένα άπειρο πλήθος χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών, είναι «φορτωμένοι» με επενδυτικά assets των οποίων οι αξίες απομειώνονται ραγδαία με την συνεχιζόμενη αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Πόσο «φορτωμένοι» είναι; Σύμφωνα με τον πίνακα που παρατίθεται, το φορτίο τους είναι μόλις... 239,3 τρισεκατομμύρια δολάρια (!).
Ποιο κομμάτι αυτού του φορτίου θεωρείται επίφοβο σύνθλιψης από την αύξηση των επιτοκίων; Κάτι περισσότερο από το 1/3, δηλαδή 67,8 τρισ. δολ. (!). Λίγο - πολύ, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, τραπεζικό και μη, κάθεται πάνω σε μία ωρολογιακή βόμβα 67,8 τρισ. δολ. η οποία οδηγείται σε... ανάφλεξη από την αύξηση των επιτοκίων.
Οι συνέπειες μπορούν να επισημανθούν με ευκρίνεια στην πρόσφατη περίπτωση του Σουηδικού Συνταξιοδοτικού Ταμείου (που δεν έγινε πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ) με απώλειες πάνω από 2 δισ. κορώνες σε λιγότερο από 8 μήνες. Πολύ περισσότερο όμως η γκρίζα αυτή γωνιά της πραγματικότητας αποτυπώθηκε στην φαινομενικά «μεμονωμένη» περίπτωση της παρ' ολίγον χρεοκοπίας των συνταξιοδοτικών ταμείων τον περσινό Οκτώβρη στην Μ. Βρετανία που ανέτρεψε την Κυβέρνηση Τρας και προκάλεσε την ανατροπή της νομισματικής πολιτικής της BoE...
«Καταιγισμός Εκθέσεων»
Για τον λόγο αυτό, όπως σημειώνεται σε σχετικό πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg υπάρχει «ένας καταιγισμός εκθέσεων σχετικά με τους μη χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές (NBFI), που δείχνει ότι οι ρυθμιστικές αρχές είναι εξαιρετικά νευρικές με τους κινδύνους που ενυπάρχουν σ' αυτά» και η αναφορά αυτή στηρίζεται σε έγγραφα της Fed της Νέας Υόρκης, του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι «τα υψηλά επίπεδα διασύνδεσης μεταξύ των NBFI και με τις παραδοσιακές τράπεζες μπορούν επίσης να αποτελέσουν κρίσιμο δίαυλο ενίσχυσης της χρηματοπιστωτικής πίεσης. Το περσινό επεισόδιο του συνταξιοδοτικού ταμείου του Ηνωμένου Βασιλείου και των επενδυτικών στρατηγικών με γνώμονα την ευθύνη υπογραμμίζει την επικίνδυνη αλληλεπίδραση της μόχλευσης, του κινδύνου ρευστότητας και της διασύνδεσης. Οι ανησυχίες σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές της χώρας οδήγησαν σε απότομη αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία, με τη σειρά της, οδήγησε σε μεγάλες απώλειες στις επενδύσεις συνταξιοδοτικών ταμείων και καθορισμένων παροχών που δανείστηκαν έναντι τέτοιων εξασφαλίσεων, προκαλώντας τα margin calls (περιθώρια και εξασφαλίσεις). Για να ανταποκριθούν σε αυτές τις εκκλήσεις, τα συνταξιοδοτικά ταμεία αναγκάστηκαν να πουλήσουν κρατικά ομόλογα, ωθώντας τις αποδόσεις τους ακόμη υψηλότερα....».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κίνηση «κόντρα» στο ρεύμα η αναβάθμιση του ελληνικού χρέους, παρά τις «τρικλοποδιές» της ΕΚΤ και των εκλογών
Σύμφωνα με τις ρυθμιστικές αρχές, η κατάσταση στην πρώτη γραμμή του χρηματοπιστωτικού συστήματος, δηλαδή στο τραπεζικό σύστημα, είναι μάλλον ελεγχόμενη με την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα υπάρχοντα εργαλεία παρέμβασης των Κεντρικών Τραπεζών. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για τον χώρο των NBFI ο οποίος όμως είναι τόσο μεγαλύτερος και τόσο «μοχλευμένος» που μπορεί να συμπαρασύρει στην δίνη της κρίσης και τις τράπεζες. «Οι ρυθμιστικές αρχές γνωρίζουν ότι συμβαίνουν πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουν».
Αυτό το διάγραμμα από το FSB δείχνει πόσο λίγη συνολική αντίληψη θεωρούν ότι υπάρχει για τα πραγματικά δεδομένα και το μέγεθος του προβλήματος.
Το κάτω κομμάτι του διαγράμματος αναφέρεται στο τμήμα εκείνο των περιουσιακών στοιχείων των «NBFI» που έχουν εντοπίσει ότι ενδέχεται να προκαλέσουν συστημικούς κινδύνους τραπεζικού τύπου.
Σύμφωνα με το αναλυτικό σημείωμα που συνοδεύει τον πίνακα αυτό - που μπορεί να δει κανείς στο Βloomberg - «τα NBFI στο σύνολό τους αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ όλων των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων» και ότι το ποσό που διατηρείται σε «άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (μια κατηγορία που αποκλείει τις τράπεζες και αποκλείει επίσης τα συνταξιοδοτικά ταμεία) είναι περίπου τρεις φορές αυτό το μέγεθος...».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης, που φέρνουν νέα κρίση
Μικρό δείγμα αυτού του κινδύνου είχαμε τον περασμένο Οκτώβρη στην Μ. Βρετανία όταν η κα Τρας με την εξαγγελία του οικονομικού της προγράμματος εξαπέλυσε τον Αρμαγεδδώνα της απαξίωσής τους και απείλησε με κατάρρευση το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Υπάρχει τέτοια απειλή σήμερα; Η απάντηση είναι πολύ προφανής: η απειλή αυτή κρύβεται πίσω από τα όρια της νομισματικής πολιτικής που εκδηλώνεται στην αύξηση των επιτοκίων.
Αυτή την απειλή επιχειρούν μέχρι σήμερα να ξορκίσουν οι Κεντρικές Τράπεζες καθυστερώντας όσο μπορούν περισσότερο την προσπάθεια δραστικής συρρίκνωσης της ρευστότητας. Όντας ταυτόχρονα, σε ετοιμότητα να κάνουν αυτό που έκανε η BoE τον περασμένο Οκτώβρη, η Fed και η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας (NSB) τον Μάρτιο, ήτοι να «πνίξουν» με νέα ρευστότητα τα σημεία αναταραχής...
