Ελπίδες για την ταχεία σύναψη εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Ινδίας, εξέφρασε χθες κατά την έναρξη του ταξιδιού του στην Ινδία χθες, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι).
«Έχουμε τώρα την ευκαιρία να σημειώσουμε πρόοδο μέσα στους επόμενους έξι μήνες», δήλωσε, επίσης, κατά την έναρξη του επιχειρηματικού φόρουμ Ινδίας-Γερμανίας στο Νέο Δελχί (19-22 Ιουλίου) καθώς από γερμανικής πλευράς, υπάρχει μια «ισχυρή δυναμική» για την εντατικοποίηση των σχέσεων με την Ινδία.
Η συμφωνία αποτελεί θέμα εδώ και δεκαπέντε χρόνια, αλλά οι διαπραγματεύσεις είχαν ανασταλεί για αρκετά χρόνια. Τώρα, ωστόσο, υπάρχει κινητικότητα στις συνομιλίες, σημειώνει η Handelsblatt κα είναι θέμα μηνών, όχι ετών μία συμφωνία.
Ο Χάμπεκ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει την Ινδία ως μια «ενδιαφέρουσα, αλλά και δύσκολη χώρα» αμέσως πριν από την αναχώρησή του, είναι ο πρώτος Γερμανός υπουργός Οικονομίας που επισκέπτεται την Ινδία από το 2012.
Η Γερμανία δεν έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην Ινδία για μεγάλο χρονικό διάστημα
Η γερμανική πλευρά παραδέχεται ότι έχει παραμελήσει την υποήπειρο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρόσφατα, ωστόσο, αρκετοί Γερμανοί υπουργοί και επίσης ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) επισκέφθηκαν την Ινδία.
Οι λόγοι για τους οποίους έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για την Ινδία είναι προφανείς, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα. Η γερμανική κυβέρνηση βλέπει πλέον ως κίνδυνο την έντονη εστίαση της γερμανικής οικονομίας στην Κίνα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η ομοσπονδιακή υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι) παρουσίασε τη στρατηγική της γερμανικής κυβέρνησης για την Κίνα.
Στο επίκεντρο της στρατηγικής βρίσκεται η ιδέα της αποδέσμευσης κινδύνου: η Κίνα θα πρέπει να παραμείνει σημαντικός εμπορικός εταίρος, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να ενισχυθούν οι οικονομικές ανταλλαγές με άλλες χώρες.
Το γεγονός ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας επισκέπτεται την Ινδία πριν από την Κίνα αποτελεί από μόνο του ένα πολιτικό μήνυμα - αν και το υπουργείο Οικονομίας τονίζει ότι η επίσκεψη του Χάμπεκ στην Ινδία ήταν σκόπιμη λόγω της συνάντησης των υπουργών ενέργειας της G20 που πραγματοποιείται στην Ινδία το Σαββατοκύριακο. Ο Χάμπεκ, πάντως, δεν αναμένεται να ταξιδέψει στην Κίνα πριν από το επόμενο έτος.
Η ινδική κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά τη σημασία της χώρας της. Η Ινδία διαπραγματεύεται επί του παρόντος συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Αυστραλία και τον Καναδά. Οι παρατηρητές υποθέτουν ότι οι δύο χώρες θα καταλήξουν σε συμφωνία πριν από τους Ευρωπαίους. Οι Ινδοί θέλουν να επιτύχουν άνοιγμα στον τομέα των υπηρεσιών ειδικότερα.
Οι δασμοί αποτελούν μεγάλο βάρος από τη γερμανική άποψη
Από τη γερμανική άποψη, είναι ζωτικής σημασίας η καλύτερη πρόσβαση στην ινδική αγορά στον βιομηχανικό τομέα. Για τις εταιρείες του τομέα, οι δασμοί αποτελούν βάρος από γερμανική και ευρωπαϊκή άποψη. «Οι δασμοί που επιβάλλει η Ινδία είναι κατά μέσο όρο 13%, ενώ σε μεμονωμένες περιπτώσεις φτάνουν ακόμη και το 150%», λέει ο Φόλκερ Τράιερ, επικεφαλής εξωτερικού εμπορίου στο Γερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο (DIHK).
Ο Tράιερ επικρίνει τις ινδικές τελωνειακές και φορολογικές αρχές για την επανειλημμένη δημιουργία εμποδίων. «Οι διαδικασίες επαλήθευσης των πιστοποιητικών καταγωγής ή των αδειών, για παράδειγμα, είναι δύσκολες. Οι εταιρείες χάνουν πολύ χρόνο και το κόστος είναι σημαντικό», δήλωσε.
Οι γερμανικές εταιρείες ενδιαφέρονται πολύ για την εντατικοποίηση της δραστηριοποίησής τους στην Ινδία. Επί του παρόντος, 2.000 γερμανικές εταιρείες είναι παρούσες στην Ινδία και απασχολούν 500.000 άτομα. Η Flender από το Bocholt στην περιοχή του Κάτω Ρήνου είναι μία από αυτές τις εταιρείες.
Η εταιρεία παράγει κιβώτια ταχυτήτων για ανεμογεννήτριες. «Μαζί με την Ευρώπη και την Κίνα, η Ινδία γίνεται ολοένα και περισσότερο μια από τις κεντρικές τοποθεσίες για τις αλυσίδες εφοδιασμού αιολικής ενέργειας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Flender, Αντρέας Έβερτς στην Handelsblatt. Ως εκ τούτου, η περαιτέρω επέκταση στην Ινδία αποτελεί σημαντικό πυλώνα της στρατηγικής της εταιρείας, πρόσθεσε.
Ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύνολό του βλέπει μεγάλες ευκαιρίες στην ινδική αγορά. Η χώρα σχεδιάζει μια ισχυρή επέκταση των φωτοβολταϊκών και αιολικών εγκαταστάσεων.
Αντίστροφα, η Ινδία θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τη Γερμανία να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της επέκτασης. Αυτό επισημαίνει η γερμανική ένωση ηλιακής βιομηχανίας (BSW). «Η Γερμανία θα διπλασιάσει την επέκτασή της στα φωτοβολταϊκά τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Αυτό θα είναι μια τεράστια προσπάθεια στην οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάθε βοήθεια που μπορούμε να πάρουμε», δήλωσε ο πρόεδρος του BSW, Γιεργκ Έμπελ.
Ο Έμπελ βλέπει δυνατότητες σε πρώτες ύλες όπως το πολυπυρίτιο, τα ηλιακά εξαρτήματα και τους ειδικευμένους εργαζόμενους. Η Ινδία διαθέτει καλά εκπαιδευμένους ειδικευμένους εργαζόμενους, πολλοί από τους οποίους θα ήταν πρόθυμοι να εργαστούν για γερμανικές εταιρείες. Με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο περί μετανάστευσης ειδικευμένων εργαζομένων, το φανάρι έχει απλοποιήσει τη συνεργασία στον τομέα αυτό.
Ο Φόλκερ Τράιερ, επικεφαλής εξωτερικού εμπορίου στο Γερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο (DIHK), συμφωνεί: «Φυσικά η Ινδία έχει μεγάλες δυνατότητες. Αλλά το να περιμένουμε ότι η Ινδία θα μπορούσε να αντικαταστήσει την Κίνα ως οικονομικός εταίρος της Ευρώπης μέσα σε λίγα χρόνια θα ήταν υπερβολικό».
Η αποτυχία ενός φιλόδοξου σχεδίου για την κατασκευή εργοστασίου ημιαγωγών με επενδυτικό όγκο σχεδόν 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία έγινε γνωστή πριν από λίγες ημέρες, υπογραμμίζει τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ξένοι επενδυτές στην Ινδία. Οικονομολόγοι του αμερικανικού πανεπιστημίου του Princeton προειδοποιούν για μαζικές απογοητεύσεις στην αναδυόμενη χώρα που θέλει να γίνει η νέα αναπτυξιακή μηχανή της παγκόσμιας οικονομίας. «Ο ισχυρισμός ότι η Ινδία ανθεί είναι εντελώς ψευδής», λέει σε συνέντευξή του στην Handelsblatt.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η Ινδία δεν θα καταφέρει να επωφεληθεί από τη μετατόπιση των αλυσίδων εφοδιασμού από την Κίνα σε μεγάλη κλίμακα: «Η Ινδία δεν μπορεί να συμβαδίσει με την παραγωγικότητα της Κίνας». Το χάσμα είναι τεράστιο και διευρύνεται, λέει.
Στην πραγματικότητα, η Ινδία φαίνεται να είναι ένας καλός εταίρος για τη Δύση. Ο πληθυσμός της αυξάνεται, το σύνταγμα είναι δημοκρατικό και η κυβέρνηση δεν υποψιάζεται ότι θα καταληφθεί από την Κίνα, σημειώνει η Handelsblatt.
Οι άμεσες επενδύσεις βυθίστηκαν πρόσφατα
Οικονομολόγοι του Princeton, επισημαίνουν, επίσης, κυρίως τον προστατευτισμό της Ινδίας και την έλλειψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου: «Οι δασμοί της Ινδίας είναι υψηλοί. Επομένως, η χώρα είναι δύσκολο να ενσωματωθεί σε αλυσίδες εφοδιασμού».
Ο εμπειρογνώμονας του DIHK για το εξωτερικό εμπόριο, Τράιερ συνεχίζει επίσης να βλέπει «τάσεις προς μια προστατευτική πολιτική». Είναι αλήθεια ότι η ινδική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι προσπάθησε να απελευθερώσει τις δυνάμεις της ανάπτυξης μέσω της φιλελευθεροποίησης. Αλλά «συνολικά, τα αποτελέσματα είναι μικτά. Σε τελική ανάλυση, υπάρχει συχνά έλλειψη αποφασιστικότητας».
Οι οικονομολόγοι αναμένουν οικονομική ανάπτυξη περίπου 6% στην Ινδία φέτος - μετά από τουλάχιστον 8% σε καθένα από τα δύο προηγούμενα έτη. Ωστόσο, οι προκλήσεις στη χώρα αντικατοπτρίζονται στην απροθυμία των διεθνών εταιρειών να επενδύσουν: Ο όγκος των νέων άμεσων ξένων επενδύσεων μειώθηκε κατά 16% σε 71 δισεκατομμύρια δολάρια κατά το τελευταίο ινδικό οικονομικό έτος, το οποίο έληξε στα τέλη Μαρτίου - η πρώτη μείωση σε μια δεκαετία.
Για τη Γερμανία, η Ινδία είναι απλώς ένας εταίρος μεταξύ πολλών. Με περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ, ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών είναι μόνο το 1/10 περίπου του όγκου των εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα.
Παρά τις προφανείς αδυναμίες, οι γερμανικές εταιρείες προσπαθούν να προχωρήσουν στην Ινδία. Περίπου 2000 εταιρείες από τη Γερμανία είναι παρούσες στην Ινδία και απασχολούν εκεί περίπου 500.000 άτομα. Ιδιαίτερα ξεχωρίζουν οι φαρμακευτικές και χημικές βιομηχανίες, καθώς και η ψηφιακή τεχνολογία και η μικροηλεκτρονική. Εδώ, η Ινδία θεωρείται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα λόγω του υψηλού δυναμικού της σε καλά εκπαιδευμένους ανθρώπους.
SAP, BASF, Merck και Infineon στην αντιπροσωπεία του Χάμπεκ
Αυτό αντικατοπτρίζεται και στη σύνθεση της επιχειρηματικής αντιπροσωπείας που συνοδεύει τον Habeck. Εκπροσωπούνται στελέχη από εταιρείες όπως η BASF, η Merck, η Siemens Healthineers, η Infineon και η SAP.
Από την άποψη της Siemens, η Ινδία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση: στις αρχές του έτους, οι ινδικοί σιδηρόδρομοι παρήγγειλαν 1200 ηλεκτρικές μηχανές από την εταιρεία με έδρα το Μόναχο - η μεγαλύτερη μεμονωμένη παραγγελία μηχανών στην ιστορία της Siemens. «Η Ινδία βρίσκεται πραγματικά σε καλό δρόμο», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος, Ρόλαντ Μπους στην Handelsblatt. Στους κύκλους της εταιρείας λέγεται ότι οι δυσκολίες με τους μακροχρόνιους διαγωνισμούς, τις αδιαφανείς διαδικασίες και τις διαμάχες για τις αρμοδιότητες έχουν πρόσφατα υποχωρήσει. Αλλά και για τη Siemens, η Κίνα εξακολουθεί να κυριαρχεί στις επιχειρήσεις στην Ασία.
Η κατάσταση είναι παρόμοια και στην αυτοκινητοβιομηχανία: «Οι ελπίδες για μια επόμενη Κίνα στην Ινδία είναι υπερβολικές», λέει ένας εκπρόσωπος της βιομηχανίας. Η χώρα είναι ένα συμπλήρωμα της Κίνας, όχι μια αντικατάσταση. Η Ινδία παραμένει μια «ανεκπλήρωτη υπόσχεση» για τη βιομηχανία.
Πάρτε τη Volkswagen: Η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης βλέπει «τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης» στην Ινδία, σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της VW Arno Antlitz. Αλλά αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι η εταιρεία παρέδωσε μόλις κάτω από 100.000 αυτοκίνητα στη χώρα το 2022. Στην Κίνα, ο τελευταίος αριθμός ήταν περίπου 3,2 εκατομμύρια.
Ακόμη και σε κλάδους βιτρίνας που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την Ινδία, η συνεργασία με ξένους εταίρους δεν λειτουργεί πάντα ομαλά: την περασμένη εβδομάδα, η ταϊβανέζικη εργολαβική κατασκευάστρια Foxconn αποσύρθηκε από ένα έργο ύψους 19,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την παραγωγή ημιαγωγών με τον τοπικό εταίρο Vedanta.
Η απόφαση αποτελεί σημαντικό πλήγμα για την κυβέρνηση Μόντι, η οποία θέλει να δημιουργήσει μια βιομηχανία τσιπ σε ανταγωνισμό με την Κίνα με τη βοήθεια επιδοτήσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, η Foxconn έλαβε την απόφαση να αποχωρήσει από την κοινοπραξία εν μέρει επειδή η προσδοκώμενη οικονομική στήριξη από την κυβέρνηση άργησε πολύ να έρθει.
Η εταιρεία λέει ότι θέλει να κάνει μια νέα προσπάθεια, ενδεχομένως με άλλον εταίρο. Αλλά το χρονοδιάγραμμα είναι αβέβαιο. Τα σχέδια για ένα εργοστάσιο ημιαγωγών αξίας τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων της βιομηχανικής κοινοπραξίας ISMC στη νότια Ινδία βρίσκονται επίσης σε αναμονή.
Επιβράδυνση της βούλησης για μεταρρύθμιση
Οι μεταρρυθμίσεις είναι δύσκολο να εφαρμοστούν στη χώρα. Πρόσφατα, τα κρατίδια Ταμίλ Ναντού και Καρνατάκα χαλάρωσαν τους αυστηρούς εργασιακούς κανονισμούς τους για να επιτρέψουν πιο ευέλικτες και μεγαλύτερες βάρδιες. Η εταιρεία ηλεκτρονικών ειδών Apple βλέπει και τις δύο περιοχές ως σημαντικό μέρος της μετατόπισης της αλυσίδας εφοδιασμού της από την Κίνα.
Όμως η προοπτική ακόμη καλύτερων συνθηκών παραγωγής κράτησε μόνο για λίγο: μετά από δημόσια πίεση, και οι δύο πολιτείες θέλουν να πάρουν πίσω τη χαλάρωση. Τέτοια προβλήματα είναι σπάνια στην αυταρχική Κίνα.
Οι γερμανικές εταιρείες βλέπουν περαιτέρω προκλήσεις. Σε έρευνα που διεξήγαγε το Ινδογερμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ινδία είναι γενικά αισιόδοξες, αλλά κάθε δεύτερη εταιρεία παραπονιέται για προβλήματα γραφειοκρατίας και διαφθοράς - και δεν βλέπει πολλές προοπτικές βελτίωσης.
