Ενστάσεις για το υφιστάμενο μοντέλο ΣΔΙΤ, ειδικότερα όπου υπάρχουν προβλέψεις για μακροχρόνιες πληρωμές διαθεσιμότητας που επιβαρύνουν τα δημοσιονομικά της κυβέρνησης, διατύπωσε ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος, μιλώντας στο 6ο συνέδριοYποδομών και Mεταφορών, προαναγγέλλοντας παράλληλα και αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Προτάσεων.
Ωστόσο, άφησε και «αιχμές» για την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου μιλώντας για τεράστιο χαρτοφυλάκιο έργων, που παίζει κρυφτό με το χρόνο καθώς οι προθεσμίες υλοποίησης είναι ασφυκτικές, ενώ ξεκαθάρισε ότι «το παιχνίδι θα είναι καθαρό για όλους» σε ότι αφορά στα επόμενα έργα (δημοπρατήσεις).
Πεπερασμένες οι πληρωμές διαθεσιμότητας – Παραχωρήσεις και Πρότυπες Προτάσεις
Αφού αρχικά σημείωσε ότι θεωρεί σημαντικές τις παραχωρήσεις Εγνατίας Οδού και Αττικής Οδού: «πρέπει επιτέλους να ξεκινήσει η πρώτη, να είμαστε έτοιμοι με τη δεύτερη του χρόνου», σημείωσε χαρακτηριστικά: «Είμαι φανατικός υποστηρικτής της συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Πλην όμως, τα ΣΔΙΤ ως μοντέλο χρηματοδότησης έργων είναι πεπερασμένο, ιδίως όταν έχουμε να κάνουμε με πληρωμές διαθεσιμότητας για πολλά χρόνια. Δεν πρέπει το κράτος να ξανακυλήσει δημοσιονομικά μόνο και μόνο για να γίνονται έργα, πρέπει να διαφυλάξουμε την επενδυτική βαθμίδα που κερδίσαμε. Τα επόμενα χρόνια πρέπει οι πληρωμές διαθεσιμότητας να είναι πεπερασμένες. Δεν μπορούμε να υποθηκεύουμε το μέλλον για να κάνουμε έργα. Προφανώς και θα γίνουν τα απαραίτητα, ιδίως αν μπαίνουν στη σύμβαση και οι τομείς διαχείρισης/συντήρησης, αλλά τα ΣΔΙΤ δεν μπορεί να είναι ένα απλό εργαλείο χρηματοδότησης». Όπως ανέφερε, «μπορεί να μειώνεται ο κρατικός δανεισμός αλλά αυξάνεται ο ιδιωτικός, ο οποίος είναι ακριβότερος».
Oόσον αφορά όμως στις παραχωρήσεις, όπως π.χ. οι οδικές, σημείωσε ότι «οι παραχωρήσεις έχουν μεγάλη σημασία γιατί το κόστος κατασκευής μεταφέρεται σε αυτόν που επωφελείται από το έργο, θεωρώ ότι είναι καλό εργαλείο. Όταν θέλουμε καλύτερες μετακινήσεις, υπηρεσίες (δρόμοι) τότε είναι σαφές ότι ο χρήστης θα πρέπει να πληρώσει, δεν πρέπει να μεταφέρουμε κόστος στον φορολογούμενο».
Σχετικά με τον νομοθετικό πλαίσιο για τις πρότυπες προτάσεις, ο κ. Ταχιάος προανήγγειλε αλλαγές καθώς θεωρεί ότι υπάρχει προβλήματα και αντιφάσεις στον σχεδιασμό που πρέπει να λυθούν. «Θα προχωρήσουν με σύνεση και λογική, δεν θα ανοίγουμε την πλατφόρμα κάθε 3μηνο, ιδίως για έργα μεγάλα. Το υπουργείο θα παρουσιάσει πολύ σύντομα ΚΥΑ με την οποία θα εκσυγχρονίζει το νομοθετικό πλαίσιο για τις πρότυπες προτάσεις, με στόχο να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά το μοντέλο», σημείωσε μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Υποδομών.
Οι δημοπρατήσεις και οι «προσεκτικές» οικονομικές προσφορές
Για τις δημοπρατήσεις των έργων, εξήγησε ότι εμπεριέχουν στο βάθος τους την ενσωμάτωση της κοινοτικής νομοθεσίας, αποτελούν οδηγό αλλά σκαλώνουν στις παθογένειες της ελληνικής διοίκησης, κυρίως της δικαιοσύνης. «Κακώς πολλές φορές καταδεικνύουμε τον τρόπο δημοπρατήσεων ως πρόβλημα. Ενσωματώνουν κοινοτικές οδηγίες, και αποτελούν μπούσουλα, που σκαλώνουν σε παθογένειες της διοίκησης, όπως η Δικαιοσύνη, όπου είναι γνωστή η προβληματική σε σχέση με την ταχύτητα προώθησης ενεργειών και λήψης αποφάσεων», σημείωσε.
Ο κ. Ταχιάος κάλεσε «τον κατασκευαστικό κόσμο να προσέχουν τις οικονομικές προσφορές που καταθέτουνε, θα πηγαίνουμε με προϋπολογισμούς που ανταποκρίνονται στην πραγματική κοστολόγηση έργων. Ως γνωστόν, εμείς θα αναλάβουμε τα έργα αποκατάστασης από τον Daniel, θα υπάρχει χώρος και για μικρότερες εταιρείες, όχι μόνο για τις μεγάλες. Οι πολιτικές παρεμβάσεις οδηγούν σε υποτιμολόγηση των έργων. Αν δίνεται η εντύπωση ότι η αγορά υπάρχει μόνο για την 7ης τάξεως είναι λάθος. Θα υπάρχει χώρος και για τους μικρότερους. Το παιχνίδι θα είναι καθαρό για όλους. Είμαστε συνομιλητές σας για όλα».
Ρευστό τοπίο οι υποδομές, «παιχνίδι» με τον χρόνο
Όπως σημείωσε, αναγνώρισε ότι υπήρξε μια αβεβαιότητα και απορία στον χώρο υποδομών για νέα ηγεσία. Κατά τον υφυπουργό, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπ. Υποδομών και Μεταφορών (Καραμανλής – Καραγιάννης) άφησαν μεγάλο και φιλόδοξο χαρτοφυλάκιο διαγωνισμών που όμως «έπαιζε» με τον χρόνο, ιδίως με τα projects του Ταμείου Ανάκαμψης. «Για αυτό απεντάχθηκαν αντιπλημμυρικά που ήθελαν μεγάλο χρόνο ωρίμανσης, περισσότερο από τον κύκλο της κατασκευής. Όμως, τα έργα θα γίνουν αλλά πιθανόν με νέο μοντέλο χρηματοδότησης», ανέφερε ο ίδιος. «Προφανώς υπάρχει μία ρευστότητα, ο Καραμανλής και Καραγιάννης είχαν οικοδομήσει ένα φιλόδοξο χαρτοφυλάκιο έργων. Αυτό μέχρι σήμερα έπαιζε ένα κρυφτούλι με το χρόνο. Ξέρετε ότι έχουν απενταχθεί έργα αντιπλημμυρικά από το RRF γιατί έως 31/12/2025 έπρεπε να είναι έτοιμα γιατί δεν υπήρχε καμία περίπτωση να είναι έτοιμα, γιατί όλοι ξέρουμε ότι ο κύκλος ωρίμανσης των έργων είναι συχνά μεγαλύτερος από τον κύκλο κατασκευής. Είναι ξεκάθαρο ότι υπήρχε μία ρευστότητα στον σχεδιασμό. Πρόθεσή μας είναι όλα τα έργα να πάρουν τον δρόμο τους πιθανόν με διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία».
Ο οποίος έσπευσε να δηλώσει ότι ο κλάδος «σταυρώνεται» και αμφισβητείται λόγω όσων συνέβησαν με την κακοκαιρία Daniel, όμως είναι πεπεισμένος ότι η αγορά έχει απόλυτη ικανότητα να υποστηρίξει τα απαραίτητα έργα. «Δεν θα επιτρέψω να αμφισβητηθεί ο τομέας επειδή φυσικά φαινόμενα προκάλεσαν προβλήματα. Πολλές υποδομές άντεξαν. Η φύση αντεπιτίθεται με της μορφή της κλιματικής αλλαγής, χρειάζονται γενναίες αποφάσεις. Όχι μόνο τεράστια φράγματα αλλά και έργα που θα επιτρέπουν σε ευάλωτες κοινότητες να ανταποκριθούν σε αντιπλημμυρικά φαινόμενά τα οποία δεν είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να αποστρέψουμε. Υπάρχει εικόνα ρευστότητας αλλά είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε., ανέφερε.
