Σε ένα αγώνα δρόμου δύο κατευθύνσεων προς το εξωτερικό (για την ολοκλήρωση των τεχνικών συζητήσεων με τις Βρυξέλλες αναφορικά με την 2πλή αναθεώρηση), αλλά και προς το εσωτερικό (με τα υπουργεία και τους αρμόδιους φορείς που θα πρέπει να τηρούν τα χρονοδιαγράμματα και να επιταχύνουν τα έργα και τις μεταρρυθμίσεις) έχουν επιδοθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης.
Με την αναθεώρηση, τα διαθέσιμα κονδύλια (επιδοτήσεις και δάνεια αυξάνονται σημαντικά), στα 26 δισ. ευρώ. Η αναθεώρηση, δεν περιλαμβάνει μόνο τον ανασχηματισμό του Σχεδίου που εγκρίθηκε το 2021 με βάση την σημερινή εικόνα, δηλαδή αφαιρέσεις που δεν είναι βέβαιο πως θα γίνουν έως το 2026 (και θα τρέξουν από άλλα εργαλεία όπως το ΕΣΠΑ), ένταξη νέων έργων ή αλλαγή του φυσικού τους αντικειμένου, αλλά και χρονική μετάθεση οροσήμων.
- Διαβάστε ακόμα - Ζεστό χρήμα 1,3 δισ. ευρώ στην αγορά από το νέο ΕΣΠΑ – Όλες οι επιδοτήσεις που έρχονται για επιχειρήσεις και εργαζομένους
Περιλαμβάνει και την ένταξη του νέου άξονα REPowerEU με επιπλέον δάνειο 5 δισ. ευρώ (που αυξάνει το δανειακό σκάλος από το 2024 στα 17,7 δισ. ευρώ, αλλά και με επιπλέον επιδότηση 795 εκατ. ευρώ που αυξήσει ανάλογα το σκέλος των επιδοτήσεων στα 18,2 δισ. ευρώ (συνολικά δηλαδή Στα 36 δισ. ευρώ περίπου).
Ένα ποσό 686 εκατ. ευρώ από τις επιδοτήσεις «μετακομίζει» σε δράσεις για την ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες (Έβρος και Θεσσαλία). Μαζί με ορόσημα και μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν για να έρθουν οι δόσεις.
Τι αλλάζει στα ορόσημα και στα αιτήματα πληρωμών
Μετά λοιπόν την έγκριση του αναθεωρημένου σχεδίου και σε πολιτικό επίπεδο στο Ecofin του Δεκεμβρίου, το επιτελείο του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Νίκου Παπαθανάση θα προωθήσει μια σειρά από αιτήματα στις Βρυξέλλες για να έρθουν δόσεις.
Υπενθυμίζεται πως στο Ταμείο Ανάκαμψης (σε αντίθεση με το ΕΣΠΑ), οι δόσεις δεν συνδέονται με τις πληρωμές και με τις δαπάνες για έργα, αλλά με την επίτευξη στόχων και οροσήμων που αναπροσαρμόζονται αυτές τις εβδομάδες. Μια άλλη όμως αλλαγή που θα ισχύει από το 2024, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι το πόσες θα είναι οι δόσεις που θα δικαιούται κάθε κράτος και με τι στόχους αυτές θα συνδέονται.
Στο πεδίο των επιδοτήσεων, παραμένει ο κανόνας του 2021 περί δικαιώματος για 2 αιτήματα πληρωμών ετησίως αξίας 1,25 δισ. ευρώ έκαστο. Θα εγκρίνονται όμως από τον Δεκέμβριο και μετά με βάση το νέο αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα στόχων και οροσήμων.
Στο πεδίο τώρα των δανείων, ενώ μέχρι τώρα υπήρχε δικαίωμα για μόνο ένα αίτημα δόσης ετησίως, από το 2024 τα αιτήματα θα είναι δύο (γιατί το ποσό είναι πιο μεγάλο). Επιπλέον θα έρθει και η προκαταβολή για το σκέλος των δανείων των 5 δισ. ευρώ από το REPowerEU. Θα έρθει και η αντίστοιχη προκαταβολή για τις επιδοτήσεις του REPowerEU που όμως είναι μικρής αξίας (περίπου 100 εκατ. ευρώ).
Το χρονολόγιο των αιτήσεων
* Τον Δεκέμβριο η Ελλάδα θα υποβάλλει αίτημα για την 3η δόση δανείων (1,845 δισ. ευρώ), καλύπτοντας και το στόχο του 2023 προ αναθεώρησης. Ο στόχος του 2023 είναι να έχουν συναφθεί από το χρηματοπιστωτικό σύστημα δάνεια προς επιχειρήσεις ύψους 3,518 δισ. ευρώ. Ήδη οι συμβάσεις φτάνουν ήδη τα 3,35 δισ. ευρώ.
* Τον Δεκέμβριο θα γίνει και 2η αίτηση για την προκαταβολή του δανείου των 5 δισ. ευρώ που υπολογίζεται πως θα έχει αξία 1,25 δισ. ευρώ. Αρά συνολικά το 2023 τα αιτήματα θα αφορούν 2 δόσεις από την ΕΕ για χρηματοδοτήσεις αξίας 3,095 δισ. ευρώ.
* Το πρώτο τρίμηνο του 2024 θα γίνει ένα ακόμη (4ο) αίτημα για δάνεια. Με βάση τα σημερινά δεδομένα υπήρχε ένας ενιαίος στόχος για το 2024: να γίνει αίτημα όταν συναφθούν δάνεια 5,86 δισ. ευρώ. Πλέον, καθώς τα δάνεια που δικαιούμεθα αυξάνονται κατά 5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες, τα αιτήματα διπλασιάζονται σε 2 το χρόνο. Και το πρώτο αίτημα θα έχει αξία 1,25 δισ.ευρώ (αυτή τη στιγμή στις τράπεζες τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί έχουν αξία 7,51 δισ.ευρώ). Ένα ακόμη αίτημα για δάνεια θα γίνει στο τέλος του 2024.
* Το πρώτο τρίμηνο του 2024 θα γίνει και το αίτημα για την επόμενη (4η) δόση στο σκέλος επιδοτήσεων αξίας 1,72 δισ. ευρώ. Θα γίνει με βάση την επίτευξη των αναθεωρημένων οροσήμων και στόχων του 1ου εξαμήνου του 2023.
* Επιπλέον παράλληλα μπορεί να έρθει και η (μικρή) προκαταβολή των πρόσθετων επιδοτήσεων του REPowerEU.
Συνολικά με τις παραπάνω κινήσεις 6 δις ευρώ περίπου θα τονώσουν τα ταμειακά διαθέσιμα. Τα ποσά αυτά θα προστεθούν στα 11,08 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εισρεύσει αλλά και στο 1,72 δισ.ευρώ της 3ης δόσης για επιδοτήσεις που έγινε τον Μάιο και εκκρεμεί καθώς ένα ορόσημο έχει εκκρεμότητα στο ΣτΕ. Κάτι που δείχνει και το πόσο σύνθετο είναι το έργο που πρέπει να γίνει, εμπλέκοντας όχι μόνο τις επιτελικές υπηρεσίες, αλλά το σύνολο της κρατικής μηχανής και όχι μόνο.
Στενό «μαρκάρισμα»
Οι αρμόδιες επιτελικές υπηρεσίες στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης επιχειρούν να ολοκληρώσουν την αναθεώρηση μέσα από μία συνεχή αλληλογραφία με τις Βρυξέλλες για να απαντηθούν τα σχόλια επί των προσαρμογών που θα πρέπει μετά να εγκριθούν από όλα τα κράτη – μέλη και από το Ecofin. Η 2η αναθεώρηση λόγω των καταστροφών σε Θεσσαλία και στον Έβρο είναι στο επίκεντρο με βάση τις προτάσεις για τα έργα που έχουν ήδη στα χέρια τους στην Κομισιόν.
Παράλληλα τα αρμόδια για την εκτέλεση των έργων και των μεταρρυθμίσεων υπουργεία και φορείς επιχειρείται να συντονισθούν όσο το δυνατό περισσότερο για να διατηρηθεί το νέο χρονοδιάγραμμα για το οποίο δεσμεύεται η Ελλάδα και έχει τέλος χρόνου το 2026. Αλλά και για να κλείσει η ψαλίδα στις δαπάνες για έργα σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό.
