Δέκα ημέρες μετά από τις φονικές επιδρομές της Χαμάς και ενώ το Ισραήλ έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις και ετοιμάζεται για την εισβολή χερσαίων δυνάμεων στη Λωρίδα της Γάζας, το βασικό ζητούμενο είναι το πώς θα υπάρξει η κατά το δυνατόν μικρότερη απώλεια ανθρωπίνων ζωών αμάχων και άμεσων καταστροφών. Σε δεύτερο χρόνο, επενδυτικοί οίκοι και μεγάλες επιχειρήσεις προσπαθούν να εκτιμήσουν τις οικονομικές επιπτώσεις, ειδικά αν υπάρξει κλιμάκωση στην ευρύτερη περιοχή.
Ενδεχόμενη εμπλοκή της Χεζμπολάχ από τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με το Λίβανο, θα ανοίξει τον δρόμο και για την άμεση εμπλοκή του Ιράν, είτε με τη μορφή κινήσεων όπως το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ που θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην τιμή του πετρελαίου ή ακόμη χειρότερα πολεμικά που μπορεί να τινάξει στον αέρα την κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
Μέχρι στιγμής πάντως, η ελληνική κυβέρνηση αλλά και εγχώριος επιχειρηματικός κόσμος, παρακολουθούν τις εξελίξεις με ανησυχία, καθώς αν οι συρράξεις επεκταθούν οι επιπτώσεις στις τιμές της ενέργειας, αλλά και βασικών πρώτων υλών θα είναι άμεσες, πυροδοτώντας ένα ακόμα κύμα ακρίβειας.
Οι οικονομικές σχέσεις Ελλάδας - Ισραήλ
Στο μεταξύ πάντως, δεν αναμένονται άμεσες επιπτώσεις. Όπως ανέφερε κορυφαίος επιχειρηματικός παράγοντας στο insider.gr, η επενδυτική παρουσία της χώρας μας στο Ισραήλ είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, αντίθετα αυξάνονται συνεχώς οι επενδύσεις από το Ισραήλ στην Ελλάδα και αυτή η τάση μπορεί να ενισχυθεί, καθώς ολοένα και περισσότερα κεφάλαια θα κατευθυνθούν σε πιο ασφαλείς προορισμούς. «Όλα αυτά βέβαια με την προϋπόθεση πως δεν θα έχουμε μια γενικότερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή», πρόσθεσε με νόημα.
Τη θέση αυτή υποστηρίζουν και τα επίσημα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία παραδοσιακά δεν καταγράφονται επενδυτικές ροές από την Ελλάδα προς το Ισραήλ. Οι σημαντικές ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα είναι ελάχιστες και αυτό γίνεται κατά βάση μέσω συνεργασιών με ισραηλινές επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Jumbo που έχει παρουσία στο Ισραήλ μέσω συμφωνίας franchising, ενώ διάφορα έργα προμηθεύει η Σωληνουργεία Κορίνθου. Παρουσία στα ράφια των σουπερμάρκετ κυρίως του Τελ Αβίβ έχουν ορισμένες ελληνικές εταιρείες όπως η Κολιός.
- Διαβάστε ακόμα: Πώς μεγαλώνει το αποτύπωμα των υποδομών στη Βόρεια Ελλάδα – Ο σιδηρόδρομος, ο Βόσπορος, τα λιμάνια
Το επενδυτικό ενδιαφέρον των ισραηλινών εταιρειών για την Ελλάδα αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, αλλά σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι επενδυτικές ροές από το Ισραήλ προς τη χώρα μας βρίσκονται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Ειδικότερα, οι ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων από το Ισραήλ στη χώρα μας έφτασαν το 2022 τα 98 εκατ. ευρώ καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ, όταν το 2017 ήταν μόλις 28 εκατ. ευρώ.
Βέβαια, όπως σημειώνει και το γραφείο οικονομικών υποθέσεων της πρεσβείας μας στο Ισραήλ, ορισμένες εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων επενδύουν στην Ελλάδα μέσω κεφαλαίων από τρίτες χώρες με αποτέλεσμα τα καταγεγραμμένα στοιχεία να μην αποδίδουν με ακρίβεια την πραγματικότητα.
Οι άμεσες επενδύσεις από το Ισραήλ στην Ελλάδα συγκεντρώνονται κυρίως στους κλάδους της αμυντικής βιομηχανίας, των ακινήτων, των τουριστικών υποδομών και των ξενοδοχείων, καθώς και των χρηματοπιστωτικών-ασφαλιστικών δραστηριοτήτων.
Η εικόνα ανά τομέα
Στον τομέα των ακινήτων και των ξενοδοχειακών υποδομών, οι ισραηλινοί ενδιαφέρονται για ευκαιρίες τόσο από το πρόγραμμα «Χρυσή Βίζα» για τη χορήγηση άδειας παραμονής στους επενδυτές εκτός ΕΕ, αλλά και στις προοπτικές αξιοποίησης που προσφέρουν οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης όπως το Airbnb. Παραδείγματα σημαντικών ισραηλινών εταιρειών που έχουν επενδύσει ή έχουν συνεργασίες στην Ελλάδα είναι οι: Brown Hotels, Frank Group, Fattal Group, Zoia Fund, Ficus Investments, G4 BZPW.
Σημαντική δραστηριότητα έχει αναπτύξει η Tikun Olam μέσω τηςTikun Olam Europe, που έχει δημιουργήσει το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα. Στον τομέα της άμυνας δραστηριοποιούνται οι SK Group, Elbit Systems, ενώ πρόσφατα η Israel Aerospace Industries εξαγόρασε την Intracom Defense.
Σε άλλους κλάδους στη χώρα μας δραστηριοποιούνται μεγάλες ισραηλινές εταιρείες στη ναυπηγική βιομηχανία (Israel Shipyards), στις υπηρεσίες λογισμικού και κυβερνοασφάλειας (Vtool – Checkpoint) και στις ΑΠΕ.
Οι εξαγωγές της Ελλάδας στο Ισραήλ
Αναφορικά με το διμερές εμπόριο μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022, κατεγράφη σημαντική αύξηση κατά 45,8% στον συνολικό όγκο, που έφτασε τα 1,37 δισ. ευρώ και, μάλιστα, με την χώρα μας να τριπλασιάζει το εμπορικό ισοζύγιο υπέρ της, από τα 110 εκατ. ευρώ στο ευρύ πλεόνασμα των 327 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση αυτή οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στο +54,9% των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ, που ανήλθαν σε αξία στα 850 εκατ. ευρώ, από τα περίπου 550 εκατ. μέσα σε διάστημα ενός έτους. Εξαιρούμενων των πετρελαιοειδών, η ετήσια αύξηση 23,5% των εξαγωγών ήταν εξίσου σημαντική, αφού από τα 440 εκατ. ευρώ έφτασε στο ιστορικό ρεκόρ των 543 εκατ. ευρώ. Ομοίως, το 2022 οι εισαγωγές από το Ισραήλ κατέγραψαν αυξήσεις της τάξης του 33% φθάνοντας σε αξία τα 523 από τα 393 εκατ. ευρώ. Εξαιρουμένων, όμως, των πετρελαιοειδών, καταγράφηκε μια μείωση της τάξης του 5% και, συγκεκριμένα, από τα 207 στα 197 εκατ. ευρώ.
Το σημαντικότερο στοιχείο των ελληνικών εξαγωγών κατά την περσινή χρονιά και στις αρχές του 2023 ήταν η μεγάλη αύξηση που καταγράφηκε σε σειρά εδραιωμένων διεθνώς ελληνικών προϊόντων, πετρελαιοειδών και διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων στον κατασκευαστικό τομέα άντλησης υδρογονανθράκων, όπως χαλκοσωλήνες, σιδηροσωλήνες και σύρματα. Αξιοσημείωτη είναι η παντελής απουσία διατροφικών και φαρμακευτικών ειδών στα πρώτα δέκα εξαγώγιμα προϊόντα μας, γεγονός που καταδεικνύει τις ιδιαιτερότητες της ισραηλινής αγοράς.
Στα εισαγόμενα στην Ελλάδα είδη, κυριαρχούν τα πετρελαιοειδή προς τα διυλιστήριά μας με 305 εκατ. ευρώ, τα οποία καλύπτουν σχεδόν τα 2/3 της συνολικής αξίας των εισαγωγών μας, ενώ σημαντικό μερίδιο εξακολουθεί να έχει το «scrup» διαφόρων παλαιών σιδηρούχων μετάλλων για επεξεργασία.
Φωτογραφία @Αssociated Press
