Σοβαρές αναταραχές στην προσφορά φρέσκων προϊόντων στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα αναμένεται να φέρει η «αποφυγή διελεύσεων» εμπορικών πλοίων από την Ερυθρά θάλασσα, λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι.
Η Αίγυπτος είναι η τρίτη μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα πορτοκαλιών του πλανήτη, μετά την Ισπανία και τη Νότια Αφρική. Το πελατολόγιό της στην Ασία είναι πολύ μεγάλο και περιλαμβάνει χώρες πολυπληθείς ή/και εύπορες όπως η Κίνα, η Μαλαισία, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία. Όλες αυτές οι αγορές εξυπηρετούνται σήμερα μέσω της επίμαχης θαλάσσιας οδού. Η αύξηση του κόστους διέλευσης λόγω της αύξησης των σχετικών ασφαλίστρων, είναι το ελάχιστο που μπορεί να υπολογίζει κανείς. Αποφυγή της περιοχής μέσω περίπλου της Αφρικής θα σήμαινε αύξηση ταξιδιού κατά έως και 20 ημέρες, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το εμπόρευμα.
Εκτιμάται ότι το ένα τρίτο των εξαγωγών της Αιγύπτου σε πορτοκάλια είναι την στιγμή αυτή μπλοκαρισμένο!
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι δύο: πώς θα καλυφθεί η ζήτηση στις χώρες που μέχρι τώρα αγόραζαν πορτοκάλια από την Αίγυπτο και δεύτερον πού θα κατευθυνθούν οι τεράστιες αυτές ποσότητες. Η Ισπανία, λόγω γεωγραφικής θέσης θα μπορούσε να καλύψει το κενό στις χώρες της Ασίας, αλλά οι συνθήκες στην αγορά πορτοκαλιού δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι σύμμαχος σε μια τέτοια προσπάθεια. Η μεγάλη αύξηση της τιμής του χυμού πορτοκαλιού, σαν αποτέλεσμα της καταστροφής δένδρων πορτοκαλιάς στην Βραζιλία, έχει αυξήσει τις τιμές παραγωγού και ραφιού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά και οι πορτοκαλιές στην Ισπανία έχουν ταλαιπωρηθεί από τις καιρικές συνθήκες των τελευταίων ετών. Καύσωνες και ξηρασίες είχαν σαν αποτέλεσμα η αναμενόμενη παραγωγή πορτοκαλιών της χώρας για την περίοδο 2023/24, να είναι μειωμένη κατά 8,2% από πέρυσι και 24% (-832.000 τόνους) από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας!
Το πού θα διοχετευθούν οι ποσότητες της Αιγύπτου που θα μείνουν αδιάθετες μένει να φανεί. Η χώρα διαθέτει εμπορικές προσβάσεις στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές αλλά και τη Ρωσία και άλλες χώρες της Μαύρης θάλασσας. Αυτό σημαίνει ότι με μια σχετική ταχύτητα θα μπορούσαν σημαντικές ποσότητες αιγυπτιακών πορτοκαλιών να βρουν το δρόμο για τις αγορές αυτές. Οι συνθήκες για το εμπόριο και τον χυμό είναι φέτος ευνοϊκές. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το χρόνο επίλυσης του προβλήματος των Χούθι. Η ανάπτυξη πολυεθνικής ναυτικής δύναμης που θα αναλάβει την επιτήρηση της περιοχής είναι μια λύση, αλλά τα πορτοκάλια δεν μπορεί να περιμένουν στα δένδρα επί μακρόν...
Μια αύξηση της προσφοράς αιγυπτιακών πορτοκαλιών σε ευρωπαϊκές αγορές, ίσως μετριάσει τη δυνατότητα των ελληνικών εξαγωγών να καρπωθούν στο μέγιστο την ευνοϊκή συγκυρία που εμφανίζεται φέτος στη σχετική αγορά και μεταφράζεται σε μέχρι στιγμής ουσιαστική αύξηση τιμών παραγωγού. Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα είναι καθοριστικές.
Αντίστοιχα προβλήματα ανακύπτουν και με τις εξαγωγές μήλων από την Ουκρανία, Πολωνία, Ιταλία και Μολδαβία προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου βρίσκονται οι σημαντικότεροι πελάτες τους. Η ανάπτυξη εναλλακτικών διαδρομών είναι μάλλον απαγορευτική για το σχετικό εμπόριο λόγω κόστους.
Αλλά και ο εφοδιασμός της ευρωπαϊκής αγοράς με μικρής σπουδαιότητας για την εποχή φρέσκων προϊόντων, όπως τα Ινδικά σταφύλια και, το αβοκάντο από την Κένυα θα αντιμετωπίσει προβλήματα.
Μια ακόμη διαταραχή στην παγκόσμια διατροφική αγορά ήλθε να προστεθεί στον μακρύ σχετικό κατάλογο των τελευταίων ετών. Σε αντίθεση με άλλες διαταραχές, πιθανόν να επιδράσει θετικά στο επίπεδο τιμών καταναλωτή αλλά αρνητικά στις αντίστοιχες παραγωγού. Το γεγονός όμως μόλις άρχισε και φαίνεται ότι θα έχει πορεία που θα μας απασχολήσει στο άμεσο μέλλον.
