Τους χρονικούς «σταθμούς» για την έναρξη του προγράμματος για φθηνό ρεύμα στους αγρότες, αποκαλύπτει χθεσινή τροπολογία του ΥΠΕΝ. Με την τροπολογία, δίνεται απόλυτο προβάδισμα στην πρόσβαση στον ηλεκτρικό «χώρο», στα έργα ΑΠΕ που από το τρίτο έτος των συμβάσεων των αγροτών θα τους εξασφαλίζουν ανταγωνιστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να καλύπτουν το 30% των αναγκών σε ρεύμα.
Έτσι, σύμφωνα με την τροπολογία, το πρόγραμμα θα ξεκινήσει στα μέσα Απριλίου, με την ανακοίνωση των προσφερόμενων τιμολογίων από τους προμηθευτές ρεύματος (Τιμολόγια «ΓΑΙΑ»). Οι ενδιαφερόμενοι αγρότες θα έχουν προθεσμία δύο μηνών να υπογράψουν σύμβαση με τον προμηθευτή που θα επιλέξουν, ώστε να ενταχθούν στο πρόγραμμα.
Από τις συμβάσεις που θα συνάψει κάθε προμηθευτής, θα προσδιοριστεί το μέγεθος του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ που θα πρέπει να αναπτυχθεί, ώστε να καλυφθεί στην πορεία το 30% των αγροτών – πελατών του με «πράσινο» ρεύμα. Για το ανανεώσιμο χαρτοφυλάκιο που θα απαιτηθεί, οι πάροχοι θα συνάψουν διμερείς συμβάσεις αγοραπωλησίας («πράσινα» PPAs) με τους παραγωγούς ΑΠΕ, ώστε προς το τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου να δρομολογηθεί η διαδικασία fast-track για τη χορήγηση όρων σύνδεσης στα συγκεκριμένα έργα ΑΠΕ και, με αυτό τον τρόπο, να μπει στις ράγες η κατασκευή τους.
Συμβάσεις 2+8 ετών
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, στόχος του τιμολογίου «ΓΑΙΑ» είναι να εξασφαλιστούν χαμηλές χρεώσεις ρεύματος στους αγρότες για 2+8 χρόνια. Η πρώτη διετία θα αποτελέσει μεταβατικό διάστημα, έως ότου οι προμηθευτές αναπτύξουν τα έργα ΑΠΕ. Σε αυτή την πρώτη διετή φάση, οι πάροχοι θα εξασφαλίσουν την ηλεκτροδότηση των αγροτών με βάση το υφιστάμενο «καλάθι» προμήθειάς τους με ρεύμα.
Ακόμη κι έτσι πάντως, θα προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές ρεύματος, οι οποίες ενδεικτικά θα κινούνται από τα 9,3 έως τα 11 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Καθώς στη δεύτερη 8ετή φάση, το ρεύμα θα προέρχεται αποκλειστικά από ΑΠΕ -τα οποία υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν στα 300-500 MW- οι τιμές θα είναι μικρότερες.
Έτσι, από τον 3ο έως και τον 10ο χρόνο της σύμβασης, όλοι οι αγρότες του προγράμματος θα χρεώνονται σταθερά με 9 λεπτά ανά κιλοβατώρα, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο το 30% της κατανάλωσής τους.
Η ΔΕΗ τον πρώτο λόγο
Στο πλαίσιο του προγράμματος, δίνεται επίσης η δυνατότητα στους αγρότες να διακανονίσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν δημιουργήσει μέχρι τις 31η Δεκεμβρίου 2023. Όπως αναφέρεται στη χθεσινή τροπολογία, η ρύθμιση θα γίνει με μηδενικό επιτόκιο για τους αγρότες, Το Δημόσιο καλύπτει στο ακέραιο το σύνολο της έντοκης επιβάρυνσης με ισόποση επιχορήγηση του παρόχου.
Υπενθυμίζεται ότι η πλειονότητα των αγροτικών παροχών εκπροσωπείται από τη ΔΕΗ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αγρότες με χρέη είναι πρακτικά ανέφικτο να διεκδικηθούν από κάποιον ιδιώτη προμηθευτή ενέργειας. Κι αυτό γιατί, όπως προβλέπει η τροπολογία, στην περίπτωση μετακίνηση των δικαιούχων του Τιμολογίου «Γαία» σε άλλον προμηθευτή, θα πρέπει η νέα εταιρεία να εξοφλήσει άμεσα το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τα παλιό πάροχο.
Οι αγρότες με οφειλές εκτιμάται πως ξεπερνούν το 1/3 της συγκεκριμένης κατηγορίας καταναλωτών. Ως συνέπεια, φαντάζει απίθανο να τους διεκδικήσει κάποια άλλη εταιρεία, αποπληρώνοντας τα «φέσια» τους. Ως συνέπεια, ο ανταγωνισμός των προμηθευτών θα επικεντρωθεί στην καλύτερη περίπτωση στα υπόλοιπα 2/3 των αγροτών.
Διαπραγματευτικά ατού της βιομηχανίας
Με την ίδια τροπολογία του ΥΠΕΝ, δίνεται με επίσης fast track διαδικασία πρόσβαση στο ηλεκτρικό σύστημα σε υπό ανάπτυξη έργα ΑΠΕ, τα οποία αφορούν «πράσινα» PPAs της βιομηχανίας. Η φόρμουλα που έχει επιλεγεί για αυτό τον σκοπό, προσφέρει μία σειρά από διαπραγματευτικά ατού στη βιομηχανία, ώστε να διεκδικήσει ανταγωνιστικές τιμές για το ανανεώσιμο ρεύμα με το οποίο θα ηλεκτροδοτείται, μέσω «πράσινων» PPAs.
Ο πρώτος λόγος είναι πως οι αντίστοιχοι «πράσινοι» σταθμοί θα λάβουν όρους σύνδεσης με βελτιωμένους όρους παραγωγής, σε σχέση με ό,τι ισχύει εδώ και 1,5 περίπου χρόνο με τα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ. Κι αυτό γιατί στα συγκεκριμένα έργα δεν θα υπάρχουν «κόφτες» στην παραγωγή τους (περιορισμοί έγχυσης), με συνέπεια να εξασφαλίζουν περισσότερες κιλοβατώρες για τους ενεργοβόρους καταναλωτές.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, με μοχλό τη συγκεκριμένη πρόβλεψη της τροπολογίας, βιομηχανίες που έχουν ήδη υπογράψει «πράσινα» PPAs πρόκειται να ζητήσουν από τους παραγωγούς ΑΠΕ την επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων, θέτοντας επί τάπητος τη μείωση της συμφωνηθείσας τιμής.
Διευρυμένη «δεξαμενή» ΑΠΕ για PPAs
Την ίδια στιγμή, δημιουργείται μία αρκετά διευρυμένη «δεξαμενή» μονάδων ΑΠΕ, για διμερείς συμβάσεις με τις βιομηχανίες, με συνέπεια να υπάρχει μεγάλη προσφορά («πράσινης» παραγωγής) για περιορισμένη ζήτηση (κατανάλωση βιομηχανιών). Είναι ενδεικτικό ότι, εκτός από τους υπό ανάπτυξη «πράσινους» σταθμούς που έτσι κι αλλιώς προορίζονταν για «πράσινα» PPAs (και τα οποία ανήκαν στην Ομάδα Β των σειρών προτεραιοτήτων), «στο παιχνίδι» μπαίνουν και άλλοι ανανεώσιμοι σταθμοί (από την Ομάδα Α) των σειρών προτεραιοτήτων.
Επίσης, εκτός από τις ήδη «κλεισμένες» διμερείς συμβάσεις -ακόμη και σε επίπεδο προσύμφωνου- η τροπολογία επιτρέπει τη σύναψη ακόμη και εντελώς νέων συμβάσεων. Παρόλο που οι σχετικές συμφωνίες θα πρέπει να οριστικοποιηθούν μέσα σε 35 ημέρες από την ψήφιση της τροπολογίας.
Αν και το χρονικό αυτό διάστημα είναι στενό, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, παραγωγοί ΑΠΕ είναι διατεθειμένοι να μπουν σε διαπραγματεύσεις με βιομηχανίες, για τη σύναψη «πράσινων» PPAs. Κι αυτό γιατί συνειδητοποιούν πως είναι πολύ πιθανό σε αντίθετη περίπτωση να απομακρυνθεί κατά πολύ ο χρόνος στον οποίο θα λάβουν όρους σύνδεσης, αφού τουλάχιστον άμεσα θα είναι εξαιρετικά περιορισμένος ο ηλεκτρικός «χώρος» που θα απομείνει για τα υπόλοιπα υπό ανάπτυξη έργα ΑΠΕ.
Δύο «ταχύτητες» στην προτεραιοποίηση
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο προβάδισμα στην πρόσβαση στον ηλεκτρικό «χώρο», με την τροπολογία δημιουργούνται δύο ταχύτητες έργων. Στην πρώτη -που θα έχει και το απόλυτο προβάδισμα- ανήκουν διμερείς συμβάσεις που ήδη εκτελούνται και αφορούν συγκεκριμένα έργα ΑΠΕ. Σε αυτή την περίπτωση, συγκαταλέγονται «πράσινα» PPAs όπως της ΔΕΗ με τη Viohalco και την ΤΙΤΑΝ.
Τα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ, που θα είναι επιλέξιμα για fast track όρους σύνδεσης, θα ενταχθούν στη δεύτερη «ταχύτητα». Το συνολικό μέγεθος των «πράσινων» μονάδων που θα λάβουν προβάδισμα θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση, η οποία θα εκδοθεί εντός 60 ημερών από την έναρξη ισχύος της ρύθμισης του ΥΠΕΝ.
