Ροή
Σε μία νέα φάση εισέρχονται οι αγορές κρατικών ομολόγων του ευρώ, καθώς το ξεχασμένο εδώ και καιρό πολιτικό ρίσκο εξαπλώνεται απειλητικά στην περιοχή και προκαλεί αλυσιδωτές αναταράξεις που κανείς δεν γνωρίζει πως θα εξελιχθούν. Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρινό Λεμέρ προέβλεψε νέα χρηματοοικονομική κρίση εάν το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, Εθνική Συσπείρωση, κερδίσει τις εκλογές και εφαρμόσει το οικονομικό του πρόγραμμα, ενώ ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας, Βιλερουά ντε Γκαλό, ανέφερε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να διευκρινίσει άμεσα την οικονομική πολιτική της.
Μία περίπου δεκαετία μετά από τη διαχείριση της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, μία κρίση πυροδοτούμενη από τη Γαλλία θα συνιστούσε πολύ πιο σοβαρή απειλή και βεβαίως θα "χτυπούσε" την καρδιά του ευρώ. Γι΄ αυτό και οι κίνδυνοι που συνιστά η Γαλλία αποτελούν τη νούμερο ένα συζήτηση στις Βρυξέλλες αυτή τη στιγμή, όπως αποκαλύπτουν διπλωματικές πηγές στο Bloomberg. Κάποιοι μάλιστα παραλληλίζουν τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν που υπέστη συντριπτική ήττα στις Ευρωεκλογές και κήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην χώρα του, με τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προκήρυξε και τελικά έχασε το δημοψήφισμα για την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ το 2016.
Οι φόβοι αυτοί αποτυπώνονται στο premium που ζήτησαν οι επενδυτές για να διακρατήσουν τα γαλλικά 10ετή κρατικά ομόλογα το οποίο πλησίασε την Παρασκευή τις 70 μονάδες βάσης, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2017 και κατέγραψε ιστορική άνοδο αυτή την εβδομάδα, τη στιγμή που εξανεμίστηκαν 210 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου του Παρισιού, όσο περίπου ολόκληρο το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας.
Ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης του Παρισιού CAC 40 απώλεσε 6,2% της αξίας του στην εβδομάδα, με αποτέλεσμα να εξανεμιστούν όλα τα φετινά κέρδη, συμπεριλαμβανομένων των ρεκόρ του Μαΐου, στη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση από το Μάρτιο του 2022. Στην Ιταλία, ο FTSE MIB σημείωσε βουτιά μεγαλύτερη του 5%, στην χειρότερη εβδομαδιαία επίδοση από το Μάρτιο του 2023, όπως και ο IBEX στη Μαδρίτη, που υποχώρησε περίπου 4%. Ως αποτέλεσμα, η Γαλλία κινδυνεύει να χάσει το στέμμα της ως η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αγορά της Ευρώπης. Από κοντά και η πτώση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ευρώ αυτή την εβδομάδα, παρουσιάζοντας την χειρότερη επίδοση έναντι του δολαρίου με τον Κρις Τέρνερ, στρατηγικό αναλυτή της ING να βλέπει το νόμισμα να διολισθαίνει στο 1,06 έναντι του δολαρίου την επόμενη εβδομάδα.
Η Γαλλία στα "ραντάρ" των επενδυτών
Υπενθυμίζεται ότι η αναταραχή που προκλήθηκε από την απόφαση της Βρετανίας να εγκαταλείψει την ΕΕ διήρκεσε χρόνια. Τώρα, το υψηλό χρέος καθιστά τη Γαλλία ευάλωτη σε απότομες αλλαγές στην ψυχολογία των επενδυτών και υπάρχει σαφής κίνδυνος τα spreads να διευρυνθούν πολύ περισσότερο σε περίπτωση που οι δύο γύροι των βουλευτικών εκλογών στις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου οδηγήσουν σε μία μεγάλη αλλαγή στην κατεύθυνση της πολιτικής. Οι σημερινές αναταράξεις στις αγορές φέρνουν στο προσκήνιο μνήμες από την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, όταν χώρες, όπως Ιρλανδία, Ισπανία, Ελλάδα μπήκαν στο στόχαστρο των επενδυτών εξαιτίας των δεινών δημοσιονομικών τους. Η Ιταλία, η δεύτερη πιο χρεωμένη χώρα μετά την Ελλάδα, είναι πολύ πιθανόν να μπει στο μικροσκόπιο των επενδυτών, σε περίπτωση που αρχίσουν μαζικές ρευστοποιήσεις στα κρατικά ομόλογα του ευρώ, με το spread των ιταλικών 10ετών έναντι των γερμανικών να εκτινάσσεται πάνω από τις 150 μονάδες βάσης την Παρασκευή.
Ιταλός αξιωματούχος ανέφερε ότι η Ρώμη παρακολουθεί στενά την κατάσταση και εάν οι ρευστοποιήσεις σε γαλλικό ενεργητικό συνεχιστούν, τότε η κατάσταση θα μπορούσε να δοκιμάσει την προθυμία της ΕΚΤ να παρέμβει. Μέχρι στιγμής, αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν βλέπουν λόγο πανικού, θεωρούν ότι η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο και δεν έχουν γίνει συζητήσεις για την χρήση εργαλείων αντιμετώπισης κρίσης, σύμφωνα με το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές. Η τελευταία φορά που αξιωματούχοι κατέφυγαν σε έκτακτα μέτρα ήταν πριν από δύο έτη, όταν η προοπτική αύξησης των επιτοκίων ώθησε στα ύψη τις ιταλικές αποδόσεις. Μέσα σε λίγες μόλις ημέρες, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση σε ξενοδοχείο στο Λονδίνο για να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με ένα νέο εργαλείο αντιμετώπισης κρίσης που είχε ως στόχο να αποτρέψει την αποσπασματικότητα της Ευρωζώνης, το λεγόμενο ΤΡΙ. Οικονομολόγος της Berenberg Bank σημειώνει ότι εάν η δημοσιονομική κατάσταση της Γαλλίας πυροδοτήσει απότομη άνοδο των αποδόσεων, η ΕΚΤ θα ήταν πρόθυμη να κάνει άμεσα χρήση αυτού του εργαλείου.
Ωστόσο, το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ίζαμπελ Σνάμπελ, η οποία έχει την ευθύνη των επιχειρήσεων της ΕΚΤ στις αγορές, είχε πει στις αρχές Ιουνίου, πριν ακόμη προκηρύξει πρόωρες εκλογές στη Γαλλία ο Μακρόν, ότι το ΤΡΙ χρησιμοποιείται μόνο σε χώρες που ακολουθούν υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές. Είχε υπογραμμίσει ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να αντιμετωπίζει εντάσεις που προκαλούνται από τα θεμελιώδη των χωρών χρησιμοποιώντας αυτό το εργαλείο.
Η Γαλλία θα βρεθεί ξανά στο επίκεντρο την επόμενη εβδομάδα, καθώς η πολιτική κατάσταση στην χώρα αναμένεται να συζητηθεί στο άτυπο δείπνο των ηγετών της ΕΕ τη Δευτέρα. Πιθανόν, οι επικεφαλής των υπόλοιπων χωρών της ΕΕ θα ζητήσουν εξηγήσεις από τον Μακρόν για το πώς ακριβώς σκοπεύει να αποκαταστήσει τον έλεγχο και να θέσει υπό έλεγχο το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Επίσης, η Κομισιόν αναμένεται να ξεκινήσει την Τετάρτη τη διαδικασία επί παραβάσει στη Γαλλία για το έλλειμμα του προϋπολογισμού της, κίνηση που ενδεχομένως να επιτείνει ακόμη περισσότερο τις εντάσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές.
Το μέγεθος των κινδύνων
Το πολιτικό χάος στη Γαλλία προκάλεσε κάποια μετάσταση, όμως όταν η αναστάτωση ξεπεραστεί, ο κίνδυνος θα περιοριστεί στη Γαλλία, αναφέρει ο Αλεξάντρ Καμινέιντ της Ostrum Asset Management. H κρίση σημειώνει θα τονίσει τη δεινή δημοσιονομική κατάσταση της Γαλλίας, αλλά θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη σε χώρες με πιο ευνοϊκές προοπτικές. Για παράδειγμα, η Vanguard στοιχηματίζει ήδη κατά του γαλλικού ενεργητικού, προτιμώντας το ισπανικό και ελληνικό χρέος. Το spread των ισπανικών 10ετών έναντι των γαλλικών είναι αυτή τη στιγμή χαμηλότερο από 20 μονάδες βάσης, στο χαμηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ο Γουέι Λι, στρατηγικός επενδυτής της BlackRock, υποστηρίζει ότι εξαιρουμένης της Γαλλίας, η συνολική δημοσιονομική κατάσταση στην Ευρώπη είναι καλύτερη από αυτή στις ΗΠΑ. Ο Μπιλ Γκρος της Pimco ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι η αβεβαιότητα γύρω από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ θα επηρεάσει σημαντικά τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, καθιστώντας τα ευρωπαϊκά περισσότερο ελκυστικά.
Ο Γκάρεθ Χιλ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Royal London Asset Management, αναφέρει ότι η σημερινή κατάσταση δεν μοιάζει με τις εκλογές του 2017, όταν η ψήφος στην Λεπέν θεωρείτο ψήφος αποδοκιμασίας της παραμονής της Γαλλίας στο ευρώ. Μπορεί η εκλογή της Λεπέν να κάνει πιο δύσκολη την ευρωπαϊκή ενοποίηση από τους όρους που θα απαιτηθούν, όμως δεν βλέπει όλο αυτό το σκηνικό να οδηγεί σε αποσπασματικότητα των αγορών.
Βέβαια δεν είναι όλοι οι διαχειριστές κεφαλαίου αισιόδοξοι. Ο Ντέιβιντ Ρόμπερτς της Nedgroup Investments δεν βλέπει αξία στα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα και εύχεται καλή τύχη σε όσους διακρατούν γαλλικά, ιταλικά ή ισπανικά κρατικά ομόλογα για τις επόμενες εβδομάδες.
Το πολιτικό σκηνικό
Η πολιτική σκηνή της Γαλλίας διέρχεται την "τέλεια καταιγίδα", με όλα τα κόμματα να βρίσκονται σε αναβρασμό καθώς απομένουν πολύ λίγες ημέρες έως τις εκλογές για να ισορροπήσουν στο νέο σκηνικό. Ενώ το κόμμα Αναγέννησης του Μακρόν υφίσταται ρήγμα, με κορυφαία στελέχη του να εμφανίζονται σαφώς δυσαρεστημένη από την απόφαση του Γάλλου προέδρου, τα κόμματα της Αριστεράς συμφώνησαν να ενωθούν σε ένα ενιαίο μέτωπο παρουσιάζοντας το δικό τους μανιφέστο την Παρασκευή, που απειλεί να αποκαθηλώσει οικονομικές μεταρρυθμίσεις επτά ετών, επί θητείας Μακρόν και να αποκηρύξει τους δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Μία άνοδος είτε της ακροδεξιάς, είτε της Αριστεράς, θα σήμαινε υψηλότερες δημόσιες δαπάνες σε μία περίοδο που η Γαλλία δεν είναι σε θέση να τιθασεύσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα και τίθεται υπό αμφισβήτηση η δέσμευσή της απέναντι στις Βρυξέλλες. "Οι πρόωρες εκλογές αποκρυσταλλώνουν ένα τοξικό μείγμα κινδύνων που απειλούν με παρατεταμένες δυσλειτουργίες και κατ΄επέκταση με μία νέα κρίση. Όλα αυτά έχουν το ανάλογο βάρος δεδομένου ότι η Γαλλία θεωρείται από τις κορυφαίες οικονομίες του πυρήνα του ευρώ", αναφέρει ο Κρίσνα Γκούχα, αντιπρόεδρος τη Evercore ISI.
Η Μαρί Λεπέν δεν έχει ακόμη παρουσιάσει πλήρως το οικονομικό της πρόγραμμα, ωστόσο έχει θέσει ως προτεραιότητα την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, θα ψηφίσει υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ στην ενέργεια στο 5,5% από το σημερινό 20% και θα διαπραγματευθεί την εξαίρεση της Γαλλίας από την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, θα αυξήσει τις δαπάνες παρά το υψηλό χρέος και θα ακολουθήσει μία πολιτική "Πρώτα η Γαλλία". Κατηγόρησε επίσης τον Μακρόν και τον υπουργό Οικονομικών ότι αποκρύπτουν την πραγματική κατάσταση της γαλλικής οικονομίας και τον αντίκτυπο των μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να δρομολογηθούν.
Ωστόσο, οι πολιτικές της στην ενέργεια εκτιμάται ότι θα έχουν κόστος 20 δισ. ευρώ, ενώ το σύνολο των πολιτικών της υπολογίζεται σύμφωνα με think tanks, να κοστίσουν πάνω από 100 δισ. ευρώ, τα οποία είναι πολύ δύσκολο να χρηματοδοτηθούν.
