Μικρή πρόοδος στη διευθέτηση των εκκρεμοτήτων αναφορικά με την τροποποίηση των ρυθμιστικών αποφάσεων στην Κύπρο, ώστε να εκλείψουν οι ρυθμιστικοί κίνδυνοι για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδα – Κύπρος (Great Sea Interconnector), σημειώθηκε σε χθεσινή τηλεδιάσκεψη για το έργο, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Ωστόσο, από την τηλεδιάσκεψη προέκυψε ότι παραμένουν προς διευθέτηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ) σημαντικά «αγκάθια», τα οποία αν δεν επιλυθούν το έργο θα είναι μη βιώσιμο, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ. Όπως τονίστηκε στην τηλεδιάσκεψη από τη διοίκηση του Έλληνα Διαχειριστή, οι ρυθμιστικοί κίνδυνοι που δημιουργεί η απόφαση της ΡΑΕΚ για το έργο θα πρέπει να αποσοβηθούν εγκαίρως, ώστε μέχρι τις 26 Αυγούστου να δοθεί το τελικό «πράσινο φως» (Full Notice to Proceed) στη γαλλική Nexans για να ξεκινήσει η κατασκευή του καλωδίου.
Σε αντίθετη περίπτωση, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, αναγκαστικά η κατασκευή του καλωδίου θα «παγώσει», με συνέπεια η καθυστέρηση που θα προκύψει να προκαλέσει σημαντική αύξηση στο κόστος του πρότζεκτ. Υπενθυμίζεται ότι ο τρέχων προϋπολογισμός του Great Sea Interconnector ανέρχεται σε 1,94 εκατ. ευρώ περίπου.
Νέα τηλεδιάσκεψη
Στην τηλεδιάσκεψη, «καμπανάκι» υπήρξε και από τους εκπροσώπους της Κομισιόν, οι οποίοι σημείωσαν ότι αν δεν αποκατασταθεί η ρυθμιστική βεβαιότητα για το έργο (με αλλαγή της απόφασης της ΡΑΕΚ), θα χαθεί η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ύψους 657 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι ανάλογο τελεσίγραφο είχαν απευθύνει οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και στα μέσα Ιουλίου, στην τηλεδιάσκεψη που είχε πραγματοποιηθεί τότε.
Μάλιστα, στη χθεσινή συνάντηση αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί νέα τηλεδιάσκεψη στις 26 Αυγούστου, ημερομηνία που εκπνέει η σχετική προθεσμία.
Πέρα από τη ΡΑΕΚ, τον ΑΔΜΗΕ και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, χθες έδωσε το «παρών» και η ελληνική Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ). Η μικρή πρόοδος που σημειώθηκε αφορά το γεγονός ότι προέκυψε «λευκός καπνός» στο θέμα της κάλυψης του χρηματοδοτικού «κενού», ύψους 100 εκατ. ευρώ, που δημιούργησε η απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να μην επιχορηγήσει τελικά τη διασύνδεση με το συγκεκριμένο ποσό, το οποίο είχε δεσμεύσει για αυτό τον λόγο από τα κεφάλαια που έχει «κλειδώσει» από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Όπως επισημάνθηκε από τους εκπροσώπους της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου στην τηλεδιάσκεψη, η ΡΑΕΚ πρόκειται να τροποποιήσει την απόφαση για το CBCA (Cross Border Cost Allocation), ώστε να αφαιρεθούν από τις χρηματοδοτήσεις τα 100 εκατ. Υπενθυμίζεται ότι το κόστος της διασύνδεσης θα επιμεριστεί με αναλογία 63%-37% στους Κύπριους και τους Έλληνες καταναλωτές.
Τα αρνητικά δεδομένα για το έργο
Στον αντίποδα, η ΡΑΕΚ παρέπεμψε στο επόμενο χρονικό διάστημα την απόφαση (χωρίς να αποκαλύψει τις προθέσεις της) αναφορικά με την αίτηση αναθεώρησης που έχει υποβάλει ο ΑΔΜΗΕ, για τη μεθοδολογία υπολογισμού του ρυθμιζόμενου εσόδου για το έργο. Όπως είναι γνωστό, σκοπός της αίτησης αναθεώρησης είναι η τροποποίηση σημαντικών παραμέτρων στη μεθοδολογία από τη Ρυθμιστική Αρχή της Κύπρου, οι οποίες σύμφωνα με τον Έλληνα Διαχειριστή δημιουργεί ρυθμιστική αβεβαιότητα για το έργο.
Όσον αφορά το συγκεκριμένο «μέτωπο», η έκβαση της χθεσινής τηλεδιάσκεψης ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη, με δεδομένο ότι μόλις την προηγούμενη Παρασκευή, 9 Αυγούστου, η ΡΑΕΚ ζήτηση περαιτέρω διευκρινίσεις από τον ΑΔΜΗΕ, αναφορά με τα στοιχεία που προσκόμισε με την αίτηση αναθεώρησης.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, το πρώτο αρνητικό δεδομένο της απόφασης είναι το γεγονός ότι η ΡΑΕΚ δεν προβλέπει ανάκτηση του κόστους κατά την κατασκευαστική περίοδο (ξεκινώντας από το 2025), κάτι που αντίθετα περιλαμβάνεται στην αντίστοιχη απόφαση της ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ). Επίσης, και πάλι αντίθετα από τη ΡΑΑΕΥ, η απόφαση της ΡΑΕΚ δεν εξαλείφει το γεωπολιτικό ρίσκο εμφάνισης εμποδίων στην υλοποίηση της διασύνδεσης.
Πιο συγκεκριμένα, στην απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής της Κύπρου, αναφέρεται ότι σε περίπτωση ακύρωσης ή καθυστέρησης του έργου για αντικειμενικούς λόγους, «ενδέχεται» να ανακτηθούν οι δαπάνες που έχει πραγματοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή ο φορέας υλοποίησης. Όπως είναι φυσικό, ο όρος «ενδέχεται» παραπέμπει σε ρυθμιστική απόφαση που θα ληφθεί σε μία τέτοια περίπτωση, για το αν θα υπάρξει ή όχι ανάκτηση, χωρίς αυτό να είναι εξαρχής διασφαλισμένο.
Γεωστρατηγικά και ενεργειακά οφέλη
Το σκηνικό έντασης που έστησε η Τουρκία νότια της Κάσου, κατά την πρώτη φάση των ερευνών βυθού για τη διασύνδεση από το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume», δίνει ιδιαίτερη πολιτική διάσταση στο γεγονός ότι η Κύπρος -αντίθετα από την Ελλάδα- δεν δείχνει διατεθειμένη να αναλάβει το γεωπολιτικό ρίσκο για ένα έργο που θα αναβαθμίσει τη στρατηγική σημασία της θέσης της στη ΝΑ Μεσόγειο, αναγορεύοντάς την σε ενεργειακό κόμβο.
Επίσης, υπό το φως αυτών των πρόσφατων εξελίξεων, τυχόν «πάγωμα» της διασύνδεσης ντε φάκτο ενισχύει τον ρόλο ρυθμιστή που επιδιώκει να αποκτήσει η Άγκυρα, σε οποιοδήποτε διεθνές ενεργειακό έργο υλοποιείται στην περιοχή - παραβιάζοντας για αυτό τον σκοπό το Διεθνές Δίκαιο.
Επίσης, το «πάγωμα» θα ακυρώσει τα ενεργειακά οφέλη που θα έχει το Great Sea Interconnector για την Κύπρο. Σύμφωνα με τη μελέτη κόστους-οφέλους, θα μειώσει τουλάχιστον 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών το 2030, όταν θα τεθεί σε λειτουργία.
