Ανατροπή στα τιμολόγια μπλε «χρώματος» φέρνει ευρωπαϊκή Οδηγία, την οποία πρέπει να ενσωματώσει η Ελλάδα (όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη) μέχρι τις 17 Ιανουαρίου 2025. Σκοπός της Οδηγίας είναι να υπάρξουν παρεμβάσεις στις ευρωπαϊκές λιανικές αγορές, ώστε να υπάρξουν οι λιγότεροι δυνατοί κραδασμοί για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, στην περίπτωση μίας επόμενης ενεργειακής κρίσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, καθιστά μεταξύ άλλων υποχρεωτική την προσφορά από τους προμηθευτές ρεύματος σταθερών τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές. Παράλληλα, προβλέπει πως τα σταθερά αυτά τιμολόγια θα πρέπει να έχουν διάρκεια τουλάχιστον 1 έτους.
Όπως είναι γνωστό, αυτή τη στιγμή στη χώρα μας στην κατηγορία των σταθερών προϊόντων κατηγοριοποιούνται και προϊόντα μικρότερης διάρκειας -τουλάχιστον 6μηνης- έπειτα από Απόφαση στην οποία προχώρησε το ΥΠΕΝ τον περασμένο Φεβρουάριο. Έτσι, ένα π.χ. συμβόλαιο με κλειδωμένη τιμή π.χ. για 6μηνο προωθείται από τους προμηθευτές κι αυτό σαν σταθερό προϊόν, παίρνει μπλε «χρώμα» και προβλέπει ρήτρα πρόωρης αποχώρησης - όπως και οι 12μηνες σταθερές συμβάσεις.
Τα «μίνι» σταθερά γίνονται κίτρινα
Όπως επισημαίνουν στο insider.gr πηγές με γνώση του θέματος, με την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας θα χρειαστεί να προσαρμοστεί ανάλογα και το εγχώριο νομοθετικό πλαίσιο. Αυτό σημαίνει ότι πλέον στην κατηγορία των σταθερών τιμολογίων θα πρέπει να υπάγονται μόνο οι συμβάσεις με διάρκεια τουλάχιστον ενός έτους. Επομένως, οποιοδήποτε προϊόν με «κλειδωμένη» τιμή για μικρότερο διάστημα, δεν θα μπορεί να προωθείται πλέον σαν σταθερό τιμολόγιο, να έχει μπλε «χρώμα» και να περιλαμβάνει ρήτρα πρόωρης αποχώρησης.
Στην πράξη, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μπει απαγορευτικό στο να κυκλοφορούν προϊόντα με «κλειδωμένη» τιμή π.χ. για ένα 6μηνο. Ωστόσο, με τα υφιστάμενα δεδομένα τα συγκεκριμένα προϊόντα θα καταχωρίζονται πλέον στα μεικτά τιμολόγια, δεν θα μπορούν να διαφημίζονται σαν σταθερά και θα χαρακτηρίζονται από κίτρινο «χρώμα».
Επίσης, δεν θα συνοδεύονται από οικονομικό «πέναλτι», στην περίπτωση που ο καταναλωτής θέλει να αποχωρήσει από τα συγκεκριμένα τιμολόγια νωρίτερα από την περίοδο λήξης της μη κυμαινόμενης χρέωσης. Όσον αφορά τα 6μηνα «μπλε» προϊόντα που κυκλοφορούν σήμερα, και στα οποία έχουν ήδη εγγραφεί πελάτες, για να μην υπάρξει αναστάτωση στην αγορά, η ενδεδειγμένη λύση είναι να σταματήσουν να προσφέρονται σε νέους πελάτες από την ψήφιση του νόμου που θα ενσωματώνει την ευρωπαϊκή Οδηγία.
Παράλληλα, τα προϊόντα αυτά θα αποσυρθούν από την αγορά μόλις λήξουν οι συμβάσεις με τους καταναλωτές που είναι ήδη συμβεβλημένοι.
Φθηνότερο hedging
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ευρωπαϊκή Οδηγία κινείται στο πνεύμα της αρχικής θέσης της ΡΑΑΕΥ, σύμφωνα με την οποία ένα σταθερό προϊόν θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 12μηνο, ενώ η κυκλοφορία μπλε προϊόντων μικρότερης διάρκειας -που θα κατατάσσονται δηλαδή στην ίδια κατηγορία- δημιουργεί κινδύνους για αθέμιτο ανταγωνισμό και σύγχυση των καταναλωτών.
Το ΥΠΕΝ προχώρησε στην Υπουργική Απόφαση, καθώς έκρινε ότι η μικρότερη διάρκεια επιτρέπει τη διαμόρφωση πιο ανταγωνιστικών χρεώσεων. Κι αυτό γιατί όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που οι πάροχοι «κλειδώνουν» ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας σε προκαθορισμένες τιμές (hedging), ώστε να προσφέρουν σταθερές τιμές στους πελάτες τους, τόσο ακριβότερο είναι το κόστος τους και επομένως τα τιμολόγια.
Είναι ενδεικτικό ότι, αυτή τη στιγμή, μόνο δύο 6μηνα «μπλε» τιμολόγια κινούνται κάτω από τα 10 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Ως αποτέλεσμα, στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει, τα «μίνι» σταθερά έχουν γίνει αρκετά δημοφιλή στην αγορά.
Τι υποστηρίζουν οι προμηθευτές
Κύκλοι των προμηθευτών υπογραμμίζουν στο insider.gr ότι η κατάταξη αυτών των τιμολογίων στα προϊόντα κίτρινου «χρώματος» θα τα κάνει λιγότερο ορατά στους καταναλωτές, στερώντας τους μία ευκαιρία να κρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα (και χωρίς εκπλήξεις) τους λογαριασμούς τους για ένα σεβαστό χρονικό διάστημα. Επίσης, με την απόσυρση της ρήτρας πρόωρης αποχώρησης αυξάνεται το ρίσκο προσφοράς τους από τις εταιρείες – καθώς με τη δυνατότητα ελεύθερης αποχώρησης των πελατών, οι προμηθευτές κινδυνεύουν να μένουν με προαγορασμένες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα τους είναι πλέον αχρείαστες πλέον.
Λόγω ωστόσο της δημοφιλίας που έχουν αυτά τα προϊόντα, τα ίδια στελέχη εκτιμούν ότι θα υπάρξουν εταιρείες οι οποίες, ακόμη και με τα παραπάνω μειονεκτήματα, θα συνεχίσουν να προσφέρει 6μηνα προϊόντα (κίτρινου «χρώματος» πλέον). Εξάλλου, υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάροχοι οι οποίοι διαθέτουν μικτά τιμολόγια με σταθερή τιμή για το πρώτο 3μηνο ή 4μηνο.
Όπως συμπληρώνουν, η παγίωση των «μπλε» τιμολογίων σε προϊόντα τουλάχιστον ενός έτους σημαίνει πως θα αυξηθούν οι ανάγκες για hedging, τη στιγμή που η εγχώρια αγορά διαθέτει εξαιρετικά περιορισμένες δυνατότητες για αυτό τον σκοπό. Παράλληλα, τα περιορισμένα διαθέσιμα εργαλεία συνεπάγονται αυξημένο κόστος για τις εταιρείες, γεγονός το οποίο έχει συνέπεια στα επίπεδα των χρεώσεων.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη των εταιρειών, η πρόθεση του ΥΠΕΝ για προώθηση των σταθερών τιμολογίων «μεταφράζεται» για τους παρόχους σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του πελατολογίου που θα τιμολογούν με σταθερές χρεώσεις. Επομένως, αν δεν υπάρξουν ρυθμιστικές παρεμβάσεις που να διευκολύνουν το hedging (όπως για αποκτήσει μεγαλύτερη ρευστότητα η προθεσμιακή Αγορά), τότε απλώς θα ενισχυθούν οι παραπάνω παρενέργειες.
