Πράσινο φως στην «είσοδο» των Διαχειριστών Ελλάδας και Αιγύπτου (ΑΔΜΗΕ και EETC αντίστοιχα), στον φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης Greece-Egypt Interconnector, άναψαν οι υπουργοί Ενέργειας των δύο χωρών, με την κοινή τους απόφαση για έναρξη των διαδικασιών για την εταιρική συμμετοχή τους στο έργο.
Στην περίπτωση του ΑΔΜΗΕ, η απόφαση επί της ουσίας επισφραγίζει το σχετικό MoU που είχε υπογράψει ο Διαχειριστής τον Μάιο του 2023 με την εταιρεία Elica του Ομίλου Κοπελούζου, η οποία αποτελεί τον project promoter του έργου. Υπενθυμίζεται ότι το MoU προέβλεπε την απόκτηση από τον ΑΔΜΗΕ ποσοστού έως 33%.
Όσον αφορά τον Διαχειριστή του αιγυπτιακού συστήματος μεταφοράς, του EETC, η χθεσινή εξέλιξη οριστικοποιεί τη συμμετοχή του στο έργο, «κλειδώνοντας» την προοπτική που άνοιγε το MoU, το οποίο προέβλεπε διεξαγωγή συζητήσεων ανάμεσα σε ΑΔΜΗΕ, Elica και EETC με σκοπό ο τελευταίος να αποκτήσει επίσης ένα ποσοστό 33%. Επομένως, οριστικοποιεί τη στενότερη εμπλοκή της Αιγύπτου στο πρότζεκτ.
Έτερο σημαντικό στοιχείο της χθεσινής συμφωνίας των δύο υπουργών είναι πως η εξαγόμενη ενέργεια μέσω της διασύνδεσης θα προέρχεται κατά 75% από αιολικά πάρκα. Έτσι, θα ενισχύσει τη διαφοροποίηση του «πράσινου» μίγματος τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή, το οποίο κυριαρχείται από φωτοβολταϊκά, αυξάνοντας τη συμμετοχή των ΑΠΕ από τη δύση του ήλιου και μετά.
Υπόθεση μερικών μηνών η «είσοδος» του ΑΔΜΗΕ
Στην περίπτωση του Έλληνα Διαχειριστή, όπως δείχνει και το ΜοU που προηγήθηκε, η χθεσινή απόφαση αποτελεί αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη. Το επόμενο βήμα για τον ΑΔΜΗΕ θα είναι η διενέργεια due diligence επί του έργου, ώστε να αξιολογηθεί το εμπορικό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η προοπτική υλοποίησής του.
Το αμέσως επόμενο βήμα θα είναι η αποτίμηση του πρότζεκτ με όρους αγοράς – και αυτό γιατί σε αντίθεση με άλλες διασυνοριακές διασυνδέσεις, το έργο θα λειτουργήσει αποκλειστικά με εμπορικές παραμέτρους. Επομένως, το καθεστώς λειτουργίας του θα είναι για παράδειγμα διαφορετικό από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector), που θα απολαμβάνει εγγυημένο έσοδο και στις δύο χώρες.
Η αποτίμηση θα προσδιορίσει και το εύλογο τίμημα για την απόκτηση έως του 33% του φορέα υλοποίησης. Οι δύο παραπάνω διαδικασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν σε μερικούς μήνες ώστε, αν έχουν αίσια έκβαση, να κλειδώσει η «είσοδος» του Έλληνα Διαχειριστή.
Παρών ο ΑΔΜΗΕ στις «ηλεκτρικές λεωφόρους»
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ στον φορέα υλοποίησης συνάδει με τη στρατηγική του για ενεργό συμμετοχή στις «ηλεκτρικές λεωφόρους» με επίκεντρο τη χώρα μας. Πρόκειται για το δεύτερο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, μετά την ανάληψη της υλοποίησης του Great Sea Interconnector, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται και η διασύνδεση Κύπρος – Ισραήλ.
Ανάλογο εμβληματικό έργο αποτελεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Γερμανίας, που επίσης ωριμάζει ο ΑΔΜΗΕ, με σκοπό «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται ή θα εισάγεται στη χώρα μας -από έργα όπως το GREGY- να διαμετακομίζεται στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης της κεντρικής Ευρώπης. Επίσης, έχει υπογράψει MoU με τον Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, στην προοπτική να υλοποιηθεί ένας νέος ενεργειακός διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη και αντίστροφα.
Αύξηση του «ειδικού βάρους»
Όσον αφορά το GREGY, η χθεσινή απόφαση «μεταφράζεται» σε εμπλοκή των δύο χωρών και σε επιχειρηματικό επίπεδο με το έργο, αναβαθμίζοντας τη στήριξη των δύο κυβερνήσεων. Επίσης, η ενεργός συμμετοχή των δύο Διαχειριστών αυξάνει το «ειδικό βάρος» του πρότζεκτ, για τη διεθνή επενδυτική κοινότητα.
Όπως έγραψε το Insider.gr, για τη διασύνδεση πραγματοποιήθηκε συνάντηση την Κυριακή στο Κάιρο του Υπουργού Εξωτερικών, Badr Abdelatty, με τον Δημήτρη Κοπελούζο, Προέδρο του Ομίλου, και τον Ιωάννη Καρύδα, CEO του Ομίλου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την Αποθήκευση Ενέργειας και τη Διασύνδεση.
Ο προϋπολογισμός του πρότζεκτ ανέρχεται σε 3,569 δισ. ευρώ. Για την ηλεκτρική διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας της Αιγύπτου και της Ελλάδας, περιλαμβάνοντας μια σύνδεση HVDC, δυναμικότητας 3.000 MW, και μήκους 950 περίπου χλμ, με σκοπό τη μεταφορά 100% «πράσινης» ενέργειας από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Το έργο έχει συμπεριληφθεί στον 1ο κατάλογο PCI/PMI της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ θα επιδιωχθεί η ένταξή του και στην επόμενη λίστα.
Προχωρά η ωρίμανση του GREGY
Το χρονοδιάγραμμα του φορέα υλοποίησης προβλέπει πως η διασύνδεση θα ολοκληρωθεί το 2030. Για τη μεταφορά «πράσινης» ενέργειας στην Ελλάδα και την Ευρώπη, προβλέπεται η ανάπτυξη στην Αίγυπτο μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 9,5 GW. Για την ανάπτυξη των σταθμών ΑΠΕ, η ELICA έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τη Masdar από το Άμπου Ντάμπι.
Την ίδια στιγμή, η Elica προχωρά στην ωρίμανση του έργου, έχοντας κάνει μία προεπιλογή των υποψήφιων αναδόχων για τις δύο προκαταρκτικές μελέτες. Η πρώτη μελέτη λέγεται «μελέτη γραφείου» και βασίζεται σε διεθνή βάση δεδομένων για να ελέγξει την προτεινόμενη όδευση. Η δεύτερη είναι μελέτη και κόστους-οφέλους.
Η ολοκλήρωσή τους θα γίνει σε λιγότερο από 2ετία. Όσον αφορά τις ΑΠΕ, το επόμενο βήμα είναι η οριστικοποίηση του χαρτοφυλακίου και η έναρξη αδειοδότησης. Παράλληλα, οι πρώτες βολιδοσκοπήσεις δείχνουν πως υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες για την χρηματοδότηση του έργου. Το κέντρο βάρους πέφτει στα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς είναι μεγάλα τα κονδύλια.
