Στην τελική ευθεία μπαίνει η ολοκλήρωση του κυρίως διαγωνισμού του ΔΕΔΔΗΕ για την προμήθεια και εγκατάσταση 7,3 εκατ. έξυπνων μετρητών στο σύνολο των καταναλωτών χαμηλής τάσης. Όπως αποκάλυψε το Insider.gr, η ολοκλήρωση θα οδηγήσει στην προμήθεια μίας πρώτης παρτίδας 3 εκατ. ψηφιακών «ρολογιών», τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για το roll-out τα επόμενα χρόνια.
Ο Διαχειριστής έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των προσφορών των επιλέξιμων εταιρειών, με συνέπεια να έχουν οριστικοποιηθεί οι προμηθευτές. Ως συνέπεια, αυτό που πλέον απομένει ώστε να ανακηρυχθούν και επίσημα οι ανάδοχοι είναι να γίνει η επικύρωση του πρακτικού του διαγωνισμού – κάτι που θα πραγματοποιηθεί το αργότερο στις αρχές του 2025.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, την παραγγελία των 3 εκατ. ψηφιακών «ρολογιών» θα μοιραστούν η ισπανική θυγατρική της Itron από τις ΗΠΑ, η Iskraemeco από τη Σλοβενία και η ελληνική Protasis (που εκπροσωπεί τη γαλλική εταιρεία Sagemcom). Η εταιρεία με τη μεγαλύτερη αξιολόγηση θα αναλάβει το 40% της παραγγελίας, ενώ εκείνη με τη δεύτερη καλύτερη βαθμολογία το 35% και το 25% αυτή με την τρίτη καλύτερη αξιολόγηση. Ωστόσο, προς ώρας δεν υπάρχει εικόνα για τη σχετική κατάταξη των τριών αναδόχων.
Διαδοχικοί «γύροι»
Η Itron είναι κορυφαία εταιρία στον τομέα μετρητικών συστημάτων με έδρα στις ΗΠΑ, η οποία διαθέτει εργοστάσιο κατασκευής στην Ευρώπη και έχει πραγματοποιήσει μεγάλα έργα αναφοράς σε Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο. Η Iskraemeco έχει στο ενεργητικό της πάνω από 100 εκατομμύρια μετρητές εγκατεστημένους σε Ευρώπη, Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική και Λατινική Αμερική, ενώ διαθέτει γραμμές παραγωγής στην Ευρώπη.
H Sagemcom, που εκπροσωπεί η Protasis, είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Enedis στην Γαλλία, με αντίστοιχα έργα σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ολλανδία και Λιθουανία. Η παραγωγή της βρίσκεται στην Ευρώπη. Υπενθυμίζεται ότι στον δεύτερο γύρο του διαγωνισμού είχε προκριθεί επίσης η εταιρεία Elster, η οποία αποτελεί πλέον μέλος του διεθνούς βιομηχανικού ομίλου Honeywell.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του διαγωνισμού ανέρχεται σε 1,16 δισ. ευρώ. Η επιλογή διεξαγωγής διαγωνιστικών «γύρων» στην πορεία, περίπου ανά διετία, και όχι η προμήθεια απευθείας και των 7,3 εκατ. «έξυπνων» μετρητών, έγινε καθώς ο ΔΕΔΔΗΕ θέλει να διατηρήσει τη δυνατότητα να επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις τεχνικές προδιαγραφές, ώστε οι παραγγελίες να κινούνται πάντα στην αιχμή της τεχνολογίας. Όπως είναι φυσικό, σε κάθε επόμενο γύρο, οι εν λόγω εταιρείες θα επαναξιολογούνται με βάση τις επικαιροποιημένες προσφορές που θα υποβάλλουν τότε.
Επομένως, οι «μνηστήρες» θα κονταροχτυπιούνται από το μηδέν σε κάθε νέο γύρο, με σκοπό την ενίσχυση του ανταγωνισμού. Επίσης, το μέγεθος κάθε επόμενης παραγγελίας θα καθορίζεται από τον Διαχειριστή στην πορεία, με βάση το πώς θα διαμορφώνονται τότε οι ανάγκες.
Το χρονοδιάγραμμα
Στην εισήγησή του για το επιτρεπόμενο έσοδο για τη ρυθμιστική περίοδο 2025-2028, ο ΔΕΔΔΗΕ συμπεριέλαβε νέα μελέτη κόστους- οφέλους για το roll-out των «έξυπνων» μετρητών, στο οποίο όπως έχει γράψει το Insider.gr, παρατίθεται επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα για την εγκατάστασή τους. Σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο «οδικό χάρτη», το 2024 θα κλείσει με 400.000 έξυπνα «ρολόγια» στη χαμηλή τάση, ενώ το επόμενο έτος πρόκειται να εγκατασταθούν επιπλέον 500.000, φτάνοντας τις 900.000.
Άλμα στις εγκαταστάσεις θα υπάρξει από το 2026, με τις νέες εγκαταστάσεις τη συγκεκριμένη χρονιά να ανέρχονται σε 1,3 εκατομμύρια, με συνέπεια η διείσδυση της τηλεμέτρησης να φτάσει ήδη στο 30% των «ρολογιών» χαμηλής τάσης. Εφεξής οι νέες εγκαταστάσεις θα κινούνται πάνω από 1 εκατομμύρια ετησίως, ώστε οι έξυπνοι μετρητές να φτάσουν τα 7,3 εκατ. το 2030.
Η παραγγελία των 3 εκατ. μετρητών από τον κυρίως διαγωνισμό προορίζεται για εγκαταστάσεις από το 2026. Στο χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει, θα αξιοποιηθούν οι 600.000 μετρητές που έχουν εξασφαλιστεί από τον «μίνι» διαγωνισμό που προηγήθηκε, ανάμεσα στους φιναλίστ της κύριας δημοπρασίας. Στον «μίνι» διαγωνισμό είχε επικρατήσει η Protasis.
Έρχονται και τα πορτοκαλί τιμολόγια
Με το «πακέτο» των 600.000 «e-ρολογιών», οι εγκαταστάσεις ξεκίνησαν από τις πιο ενεργοβόρες επιχειρήσεις στη χαμηλή τάση (π.χ. μικρές βιοτεχνίες) και προχωρούν προοδευτικά στις εταιρείες με μικρότερες ανάγκες για ρεύμα. Έτσι, πλέον έχουν αρχίσει να αποκτούν έξυπνο μετρητή μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως αρτοποιεία και καταστήματα εστίασης (με παροχές Νο05), ενώ από τις αρχές του 2025 οι εγκαταστάσεις θα επεκταθούν και σε επιχειρήσεις με παροχές Νο04.
Όλοι οι καταναλωτές με έξυπνο μετρητή θα αποκτήσουν εντός του 2025 τη δυνατότητα να συμβληθούν σε δυναμικό (πορτοκαλί) τιμολόγιο, με δεδομένο ότι έχει ήδη δρομολογηθεί η θέσπιση του πλαισίου δυναμικής τιμολόγησης. Για αυτό τον σκοπό, ήδη βρίσκεται στο ΥΠΕΝ η εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), για την «αρχιτεκτονική» των τιμολογίων.
Η δυναμική τιμολόγηση θα προσφέρει οικονομικό κίνητρο στους καταναλωτές να αυξήσουν τη ζήτηση για ρεύμα όταν η χονδρεμπορική αγορά διαγράφει «χαμηλές πτήσεις». Με τη μετατόπιση της ζήτησης, από την άλλη πλευρά, θα περιορίσει τις παρενέργειες που έχει προκαλέσει η επέλαση των φωτοβολταϊκών τα τελευταία χρόνια, με τις περικοπές «πράσινης» παραγωγής και τις χονδρεμπορικές τιμές κυρίως τις μεσημβρινές ώρες να κινούνται συχνά σε μηδενικά επίπεδα ή και κάποιες φορές σε αρνητικές τιμές.
Οι έξυπνοι μετρητές θα φέρουν αρκετά ακόμη πλεονεκτήματα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τον ΔΕΔΔΗΕ. Είναι ενδεικτικό ότι η επικαιροποιημένη μελέτη κόστους-οφέλους του Διαχειριστή, προσδιορίζει το συνολικό όφελος σε τουλάχιστον 2,9 δισ. ευρώ μέχρι το 2045.
