Θα κάνουμε την Αμερική μεγάλη ξανά (Make America Great Again) και στον αγροτοδιατροφικό τομέα όπως διατείνεται ο Πρόεδρος Τραμπ; Αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο, όπως αποφαίνονται σύσσωμοι οι ασχολούμενοι με την παραγωγή τροφής σε όλα τα στάδια στη χώρα!
Κοινή αφετηρία της αρνητικής τους θέσης η εκπεφρασμένη άποψη του προέδρου ότι θα εφαρμόσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα επαναπατρισμού μεταναστών, περιλαμβανομένων εργατών γης, μετά το 1954, όπου 1,1 εκατ. άτομα επέστρεψαν στο Μεξικό.
Ποιος θα μαζέψει τη σοδειά από τα χωράφια, ποιος θα αρμέξει τις αγελάδες και ποιος θα φροντίσει τις κότες στα ορνιθοτροφεία, αφού οι ξένοι εργάτες εκτελούν την συντριπτική πλειοψηφία των σχετικών εργασιών και οι μισοί ίσως από αυτούς είναι παράνομοι; Δηλαδή, υποψήφιοι για επιστροφή στις χώρες τους...
Εκτιμάται ότι σε ολόκληρη τη χώρα ζουν 11 εκατ. παράνομοι ή παράτυποι μετανάστες, από τους οποίους 8,3 εκατ. συμμετέχουν ενεργά στην παραγωγή κάθε είδους. Ο μεγαλύτερος αριθμός από αυτούς, βρίσκεται στην Καλιφόρνια, την Φλόριντα και το Τέξας και αντιπροσωπεύουν το 7-8% του τοπικού εργατικού δυναμικού.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι τυχαίο ότι οι τρεις αυτές πολιτείες είναι τροφοδότες της αμερικανικής, και όχι μόνο, αγοράς με φρέσκα και άλλα υψηλής αξίας αγροτικά προϊόντα όπως οι ξηροί καρποί, οι χυμοί και το βοδινό κρέας.
Με βάση μια εκτίμηση του 2017, περί το 9% των εργατών σε ολόκληρο το φάσμα της τροφής από το χωράφι στο πιάτο ήταν μετανάστες χωρίς χαρτιά. Διότι στην συζήτηση θα πρέπει να περιλάβουμε και τους ασχολούμενους στον τομέα τη εστίασης, οι οποίοι στα πίσω δωμάτια των εστιατορίων, ετοιμάζουν το φαγητό και πλένουν τα πιάτα.
850.000 εργάτες γης περιοδεύουν τη χώρα να μαζέψουν τις σοδειές
Το Υπουργείο Εργασίας εκτίμησε ότι τη διετία 2019 - 2020, στον στενότερο τομέα της φυτικής παραγωγής περίπου οι μισοί (44%) των εργατών ανήκαν στην ίδια κατηγορία. Το αρμόδιο Υπουργείο Γεωργίας (USDA), εκτίμησε πριν λίγα χρόνια ότι η αμερικανική γεωργία βασίζεται σε ένα στρατό 850.000 μεταναστών, που μετακινούνται από την Φλόριντα τον χειμώνα όπου μαζεύουν λαχανικά και πορτοκάλια μέχρι το Νιου Τζέρσεϊ το καλοκαίρι που μαζεύουν βατόμουρα και μύρτιλα. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι μισοί ίσως και περισσότεροι είναι χωρίς χαρτιά.
Έχουμε κάθε λόγο να υποθέσουμε ότι οι δείκτες αυτοί θα συνέχισαν την ανοδική τους πορεία τα χρόνια μέχρι σήμερα, παρόλη την εκπληκτική εκμηχάνιση της αγροτικής παραγωγής στα αμερικανικά χωράφια.
Κι εδώ είναι ένα μεγάλο ποιοτικής φύσεως πρόβλημα: πολλοί από τους παράνομους μετανάστες γνωρίζουν άριστα τον χειρισμό πολύπλοκων μηχανημάτων συλλογής, που μεταξύ άλλων παραγόντων καθιστούν την αμερικανική γεωργία, ακόμη τουλάχιστον, διεθνώς ανταγωνιστική. Ποιος θα τα χειριστεί αυτά, αναρωτιέται εργολάβος συλλογής ξηρών καρπών στην Καλιφόρνια;
Όταν αναφερόμαστε εδώ στην Ελλάδα για έλλειψη εργατών στον πρωτογενή τομέα, εννοούμε κατά βάση την περίοδο της συγκομιδής, όπου χρειάζονται πολλά χέρια. Στις ΗΠΑ, όμως, ο κτηνοτροφικός τομέας που απαρτίζεται από μεγάλες μονάδες βοοειδών, κοτόπουλων και χοιρινών, χρειάζεται εργάτες όλο τον χρόνο.
Ο Adam Croissant, που έχει διατελέσει αντιπρόεδρος της γνωστής σε εμάς εταιρείας παραγωγής στραγγιστού γιαουρτιού στις ΗΠΑ Chobani, όπου υπερσκέλισε τις ελληνικές εταιρείες στα ράφια, δήλωσε απλά και καθαρά: «Ολόκληρος ο γαλακτοκομικός τομέας, αντιλαμβάνεται ότι χωρίς μετανάστες, απλά δεν υπάρχει!».
Για τους κλάδους παραγωγής αγροτικών προϊόντων που δουλεύουν όλο το χρόνο, όπως η κτηνοτροφία, δεν έχει εφαρμογή το πρόγραμμα Η2Α, δηλαδή η πρόσκληση αλλοδαπών εργατών για 6 ή 10 εβδομάδες το χρόνο για εποχιακές δουλειές.
Με βάση την διάταξη αυτή που ισχύει πολλά χρόνια, σήμερα στα χωράφια των ΗΠΑ εργάζονται 378.000 νόμιμοι εργάτες έναντι μόλις 48.000 το 2005. Μάλιστα, πολλές Πολιτείες έχουν εντείνει τους ελέγχους στις αγροτικές περιοχές και τα χωράφια για παράνομους μετανάστες κι αυτό έχει αναγκάσει τους εργοδότες να αναζητούν όσο το δυνατόν περισσότερους νόμιμους. Όταν φυσικά τους βρίσκουν.
Και μόνο ο φόβος ελέγχων παραλύει την παραγωγή
Ο Jeffry Dorfman, Καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο North Carolina State University και ανώτατος κρατικός υπάλληλος μεταξύ 2019-2023, θέτει ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα σχετικά με τους ελέγχους: Και μόνο ο φόβος ελέγχων, είναι ικανός να προκαλέσει παράλυση!
Όταν διαδίδεται ότι ελεγκτικές αρχές του ICE (U.S. Immigration and Customs Enforcement) βρίσκονται στην περιοχή, πολλοί μετανάστες, ακόμη και αυτοί με νόμιμα χαρτιά, εξαφανίζονται για ημέρες από τα χωράφια!Ελάτε στη θέση ενός παραγωγού που έχει συμβόλαιο με ρήτρες μάλιστα με αλυσίδα σούπερ μάρκετ και να τα παρατάνε επί τόπου οι εργάτες του χωρίς να ξέρει πότε θα γυρίσουν και τα λαχανικά του να ωριμάζουν στα χωράφια… Ο ορισμός της καταστροφής!
Κάποιοι, παρομοίασαν την κατάσταση με λίγους νόμιμους μετανάστες με τα όσα συνέβησαν την περίοδο της πανδημίας: οι παραγωγές θα σαπίζουν στα χωράφια όπως και τότε, για διαφορετικούς όμως λόγους. Τότε, δεν υπήρχε αγορά, αφού η εστίαση ήταν κλειστή, τώρα δεν θα υπάρχουν χέρια να μαζέψουν τους καρπούς. Η μεγάλη όμως διαφορά είναι ότι τώρα η έλλειψη τροφίμων στα ράφια θα εκθρέψει ένα νέο κύμα πληθωρισμού που τόσο ταλαιπώρησε όλους!
Η Πολιτεία της Τζόρτζια, παράγει αγροτικά προϊόντα αξίας 84 δισ. δολαρίων και απασχολεί 328.000 άτομα. Βασίζεται στο πρόγραμμα Η2Α για να καλύψει το 60% των θέσεων αυτών εργασίας. Δηλαδή, οι παράνομοι μετανάστες πρέπει να υπερβαίνουν τους 100.000 άτομα!
Η όλη κατάσταση όπως διαμορφώνεται έχει εκτινάξει τις ωριαίες αμοιβές των εργατών γης σε ολόκληρη την χώρα. Συγκρινόμενο μάλιστα, το ωρομίσθιο με το αντίστοιχο του γειτονικού Μεξικού, η διαφορά προκαλεί δέος και εμφανίζεται σαν ωρολογιακή βόμβα στο αγροτοδιατροφικό σύστημα όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και ολόκληρης της υφηλίου, δεδομένης της δεσπόζουσας θέσης που κατέχουν στην παγκόσμια σκακιέρα.
Ωριαία αμοιβή εργατών γης σε διάφορες Πολιτείες και το Μεξικό
Ο Rick Naerebout, CEO της ένωσης Γαλακτοκόμων του Idaho, επισημαίνει ότι: «Η ικανότητά μας σαν χώρα να τραφούμε βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο εάν δούμε ένα μεγάλο κύμα επαναπατρισμού μεταναστών. Ελπίζω ότι αυτό δεν είναι στην ουσία μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου».
